آمريکا در حال بررسي تحريم نهاد مالي ايراني متناظر اينستکس است
تاریخ انتشار : 1398/03/21
شبکه خبري بلومبرگ گزارش داد: دولت ترامپ تحريم‌هايي را عليه نهاد مالي ايراني متناظر اينستکس که به عنوان مبادله و تجارت انسان دوستانه با اروپا عمل خواهد کرد، در نظر گرفته است. چنين تصميمي به احتمال زياد باعث عقيم ماندن تلاش کشورهاي انگلستان، آلمان و فرانسه در راه اندازي اين کانال مراوده اقتصادي خواهد شد.
وزيران امور خارجه سه کشور اروپايي آلمان، فرانسه و انگليس يازدهم بهمن‌ماه گذشته اعلام کردند کانال ويژه پرداخت اروپا و ايران تحت عنوان «ساز وکار حمايت از مبادلات تجاري ايران و اروپا' موسوم به اينستکس - INSTEX به ثبت رسمي رسيده است.
طرف‌هاي اروپايي معتقدند که اينستکس از بهمن‌ماه گذشته (ژانويه ۲۰۱۹) تاکنون پيشرفت خوبي را طي کرده و گام‌هاي مؤثري براي هرچه سريع‌تر عملياتي شدن آن برداشته است.
اين ساز وکار در گام نخست تجارت کالاهاي اساسي (مواد غذايي و دارو) را تحت پوشش قرار مي‌دهد؛ اما بتدريج دامنه‌اش گسترش خواهد يافت. رئيس کل بانک مرکزي ايران نيز در اسفند ۹۷ (مارس ۲۰۱۹) اعلام کرد: ساز وکار متناسب با کانال معرفي شده از طرف سه کشور اروپايي با نام ساز وکار ويژه تأمين مالي و تجارت (STFI) بزودي در تهران ثبت مي‌شود. شرکت سهامي خاص سازوکار ويژه تجارت و تأمين مالي ايران و اروپا در تاريخ دوم ارديبهشت امسال در اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسه‌هاي غيرتجاري تهران به ثبت رسيد. ارائه خدمات تسويه و پرداخت به همه صادرکنندگان و واردکنندگان اعم از حقيقي و حقوقي و همچنين به بانک‌هاي داخلي و خارجي و نهادهاي دولتي، گشايش حساب اعتبار اسنادي، تسهيلات و اعتبارات ريالي و ارزي، ضمانت نامه‌ها و حواله‌ها، تأمين مالي کوتاه مدت و بلند مدت نزد بانک‌ها، مؤسسه‌هاي مالي و شرکت‌هاي داخلي و خارجي از ديگر وظايف اين شرکت است.
از ديگر فعاليت‌هاي اين شرکت، اخذ و اعطاي نمايندگي به همه بانک‌ها و شرکت‌هاي داخلي و خارجي، اخذ وام و تسهيلات از همه بانک‌ها و مؤسسه‌هاي اعتباري داخلي و خارجي به صورت ارزي و ريالي، تعامل با اينستکس اروپايي و ساير کانال‌هاي مالي و شرکت‌ها در کشورهاي ديگر اعلام شده است. با ثبت اين شرکت انتظار مي‌رفت که اين نهاد با همکاري شرکت مشابه اروپايي خود بتواند در تسهيل تجارت ميان ايران و اروپا ايفاي نقش نموده و در رفع محدوديت‌هاي ناشي تحريم‌هاي آمريکا مؤثر باشد.
انتظار مردم و فعالان اقتصادي ايران نيز عملياتي شدن هرچه سريع‌تر اين مکانيزم و تسريع در فرايندهاي تجاري با کشورهاي اروپايي بود. اما هم اکنون با اين تصميم جديد آمريکا به نظر مي‌رسد که کارايي اين نهاد و تلاش‌هاي کمرنگ کشورهاي اروپايي براي حفظ برجام زير سوال رود.
يک مقام ارشد دولت ترامپ که هويت او اعلام نشده است به خبرنگار بلومبرگ گفته است: کاخ سفيد قصد دارد اين نهاد مالي را مورد هدف تحريم‌هاي آتي خود قرار دهد، ساز و کار تأمين مالي و تجارت ايران و اروپا (STFI) زيرمجموعه بانک مرکزي ايران است و بانک مرکزي ايران نيز پيش تر تحت تحريم‌هاي آمريکا قرار گرفته است؛ به همين جهت دولت تحريم اين نهاد مالي را در دست بررسي دارد.
با اين حال بلومبرگ زواياي ديگري از اين تصميم را آشکار کرد. نيک ودهم نويسنده گزارش بلومبرگ معتقد است که اين تصميم آمريکا ارسال سيگنال جديدي به ايران براي جدي گرفتن مذاکرات احتمالي و نهايتاً قبول يک توافق جديد و گسترده‌تر است. او اضافه مي‌کند. به نظر او اين تصميم يک خطر هم دارد و به نظر مي‌رسد شکاف نظر ميان اروپا و آمريکا را وسعت دهد.
گزارش بلومبرگ به نقل از الي گرانمايه عضو شوراي روابط خارجي اتحاديه اروپا نيز اضافه کرد: چنيني تصميمي ممکن است فاصله ميان متحدان اروپايي آمريکا و واشنگتن را بيشتر کند و نهايتاً موجب طرفداري بيشتر قدرت‌هاي اروپايي از ايران شود.
