صرافان منتظر آغاز رقابت در بازار عمده فروشي اسکناس

تاریخ انتشار : 1398/05/09

به گزارش خبرنگار مهر، بازار ارز ايران از هفته آينده، معاملات عمده اسکناس را با بازيگري ١٠٠ صراف شناسنامه دار به خود خواهد ديد؛ واحدهاي مجازي که قرار است عمليات بازارگرداني در بازار اسکناس ارز را به عهده گرفته و بخشي از معاملات اسکناس ارز را عهده دار شوند. در واقع بخشي مکمل براي سامانه نيما که اکنون بازاري شناخته شده براي خريد و فروش حواله ارزي است. 

بازار متشکل ارزي بخشي از سياست ارزي بانک مرکزي براي ساماندهي بازار اسکناس ارز است تا بتواند در بازار اسکناس که کمتر از ده درصد سهم نيازهاي ارزي را به خود اختصاص مي دهد، مديريت موثري انجام دهد؛ سهمي ده درصدي که تا پيش از اين و  در عمل سايه آن بسيار بر سر تعيين قيمت ارز سنگيني کرده است. 

اين همان بازار متشکل ارزي است که يکي از ايده هاي کنوني سياستگذار ارزي براي ساماندهي بازار ارز است که بر مبناي آن، محلي براي معاملات عمده اسکناس ارز ميان صرافي ها شکل گرفته و در قالب آن هر روز نرخ از کف همين بازار و بر اساس عرضه و تقاضا تعيين مي شود. 

آنگونه که محمود شکسته بند، مديرعامل بازار متشکل ارزي اعلام کرده است، قرار است اين بازار از هفته آينده و در آستانه عيد سعيد قربان فعال شده و ارايه خدمت نمايد. در واقع يکي از ساختمان هاي متعلق به بانک مرکزي در نزديکي چهارراه استانبول، به محل راه اندازي اين بازار اختصاص داده شده و کار تجهيز آن هم به پايان رسيده است. 

بازار متشکل ارزي دقيقا چه هدفي را دنبال مي کند؟ 

در واقع راه اندازي بازار متشکل ارزي مهمترين برنامه دولت براي مهار تلاطم هاي بازار ارز، کنار زدن بازار دبي امارات و سليمانيه عراق در تعيين قيمت ارز و به حاشيه راندن معاملات کف خيابان بوده و با پتانسيل هايي که دارد مي تواند به شفافيت در بازار اسکناس و سامان دهي بازار ارز کمک کند؛ قرار است کم کم دلالان از اين بازار کنار زده  شوند و کار به شکل منسجم تري در معاملات ارز پيش برود.

آنگونه که کارشناسان مي گويند؛ سال گذشته و در بحبوحه تلاطمات ارزي، بازارهايي همچون دبي و سليمانيه عراق به عنوان مراجع مهم تعيين قيمت دلار و ارز در داخل کشور بوده و هنوز هم دلالان در آن نفس مي کشند؛ اما اثرگذاري سابق را ندارند؛ در حاليکه به نظر مي رسد با راه اندازي بازار متشکل ارزي بساط اين قبيل سوداگري ها هم برچيده خواهد شد. هر چه باشد، بازيگران اصلي بازار متشکل را مجموعه هاي مهمي همچون بانک مرکزي، بانک ها و صرافي هاي داراي مجوز تشکيل مي دهند و  به گفته سياستگذاران، بعد از راه اندازي اين بازار، عملا امکان کنترل صرافي هاي غيرمجاز  هم بعنوان معضل چندين و چند ساله بازار ارز به وجود خواهد آمد.

البته بر اساس سياست هاي بانک مرکزي، در بازار متشکل ارزي فعلا امکاني براي خريد و فروش جزئي ارز از سوي افراد حقيقي وجود ندارد و قرار است در بازار متشکل ارزي معاملات اسکناس به صورت نقد انجام شود؛ به عبارت ديگر، صادرکنندگان و دارندگان ارز مي توانند از طريق صرافي ها براي فروش ارز، نرخ مورد نظر خود را در سامانه بازار متشکل به ثبت برسانند.

مقامات بانک مرکزي مي گويند بازار متشکل ارزي کار خود را با دو يا سه ارز؛ دلار، يورو و درهم شروع خواهد کرد و قرار است به مرور زمان، تعداد اين ارزها افزايش پيدا کند. 

سهامداران بازار متشکل ارزي

سهامداران اصلي بازار متشکل، شامل کانون صرافان، کانون بانک هاي دولتي، کانون بانک هاي خصوصي و فرابورس هستند؛ ضمن اينکه طبق اعلام مسئولان بانک مرکزي نرخ‌ها در بازار متشکل ارزي بر اساس عرضه و تقاضا و نظر کارشناسي تعيين خواهد شد و در نهايت اگر عرضه ارز بيش از تقاضا و نياز بازار باشد، بانک ها وارد شده و آن را خريداري مي کنند. اين مکانيزمي است که در نظر گرفته شده و هنوز در رابطه با اثرگذاري آن، قضاوت زود است؛ اگرچه با وسواسي که بانک مرکزي براي راه اندازي اين بازار داشته به نظر مي رسد درصد خطاها به حداقل تقليل يابد.