نرخ سود سپرده‌ها بايد «صفر» شود

تاریخ انتشار : 1399/04/25

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان اعلام کرد: در حال حاضر ۷۰ درصد سپرده‌ها در دست ۵ درصد افراد جامعه است، اين افراد در سيستم بانکي جا خشک کرده‌اند چون از ربح مرکب استفاده مي‌کنند، يعني اگر فردي ۱۵ سال پيش يک ميليارد دلار سپرده بانکي داشت، پس از ۱۵ سال سرمايه او به ۲۵ تا ۳۵ ميليارد دلار رسيده و الان سود ۱۵ درصدي از آن دريافت مي‌کند.

مرتضي سامتي در گفت‌وگو با ايلنا در مورد افزايش نرخ سود سپرده‌هاي بانکي اظهار داشت: عقل سليم حکم مي‌کند که وقتي تصميم اشتباهي گرفته شد نبايد آن را تکرار کرد، ما در کاهش نرخ سود بانکي تجربه اشتباه داريم و حالا هم افزايش آن اشتباه است. چون مقداري از سپرده‌هاي بانکي آزاد و به بازارهاي سرمايه، طلا، ارز و مسکن سوق يافت هرچند که در بخش بازار سرمايه اندکي موجب فعال شدن اين بازار شد.

 وي ادامه داد: اگر بتوانيم سود سپرده‌ها را به صفر برسانيم، هرچند جراحي دردآور است اما راه نجات اقتصاد ما در گروي آن خواهد بود. به نظرم نرخ سود سپرده‌ها يا بايد صفر باشد و يا  از کاهش و افزايش مدام آن جلوگيري شود. در حال حاضر ۷۰ درصد سپرده‌ها در دست ۵ درصد افراد جامعه است، اين افراد در سيستم بانکي جا خشک کرده‌اند چون از ربح مرکب استفاده مي‌کنند، يعني اگر فردي ۱۵ سال پيش يک ميليارد دلار  سپرده بانکي داشت، پس از ۱۵ سال سرمايه او به ۲۵ تا ۳۵ ميليارد دلار رسيده و الان سود ۱۵ درصدي از آن دريافت مي‌کند.

سامتي تصريح کرد:  اين افراد از سيستم بانکي جدا نمي‌شود مگر اينکه نرخ سود سپرده‌ها صفر باشد. در هيچ کجاي دنيا براي سپرده‌ها سود نمي‌دهند، در حالي‌که ما اين کار را انجام مي‌دهيم و اقتصاد را به نابودي مي‌کشانيم چون صاحبان سرمايه‌هاي کلان که بايد سرمايه‌هاي خود را وارد بخش توليد کنند در سيستم بانکي سرمايه‌گذاري مي‌کنند. دليلي براي پرداختن سود به سپرده‌ها وجود ندارد چون اين بهره‌ها رزق طبقات فرودست است يعني افزايش نرخ بهره بانکي همان سياست غلطي است که در دهه‌هاي اخير اجرا و موجب تورم و کاهش قدرت خريد مردم شده است.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان متذکر شد: تاکي مردم ضعيف بايد تاوان اشتباهات سياست‌گذاران را بپردازد اگر نرخ بهره بد است در تمامي نرخ‌هاي آن بد است و نبايد حرکت‌هاي موضعي و مقطعي نسبت به آن داشته باشيم.

اين اقتصاددان در مورد تاثير خروج سپرده هاي بانکي در سفته بازي ساير بازارها گفت:  بايد عوامل را تفکيک کنيم يعني ببينيم چه بخشي از نوسانات اخير در بازارهايي مانند ارز، طلا، سکه، خودرو و مسکن مربوط به حرکت سپرده‌ها بوده و چه مقدار آن به خاطر شرايط نامناسب اقتصادي و يا ساختار بودجه بوده است. در دهه‌هاي اخير تمام سال‌ها، بودجه ما با کسري و چاپ پول همراه بوده است و طبيعي است که نرخ ارز و طلا افزايش يابد. بنابراين فساد اصلي در اقتصاد ما بودجه دولت است و بنده وقتي اقلام بودجه سال ۹۲ را ديدم؛ متذکر شدم که اين بودجه براي اقتصاد کشنده است.

وي ادامه داد: همچنين نبايد از خلق پول توسط سيستم بانکي کشور غافل بود. با اين شرايطي که بانک‌ها دارند با افزايش نرخ سود سپرده‌ها اين بانک‌ها تقويت مي‌شود. دشمن بالفطره اقتصاد ما سيستم بانکي ناتوان اما داراي قدرت خلق پول 7 است که  بنوعي در تاريخ بي‌نظير است. اين سيستم بانکي تمام اوراق مشارکت منتشر شده دولت را به عنوان دارايي نزد بانک مرکزي مي‌گذارد و اقدام به خلق پول مي‌کند که آن نيز در نهايت موجب تورم و يا سفته بازي در بازارهاي سوداگري مي‌شود. در مجموع افزايش سود سپرده‌هاي بانکي قدرت خلق پول سيستم بانکي را افزايش مي‌دهد.

سامتي يادآور شد: وقتي گفته مي‌شود که کاهش نرخ سود سپرده‌ها برخي از سپرده‌ها را آزاد کرده است در واقع مربوط به سپرده‌هاي خرد است. آيا مشاهده مي‌کنيد که آن ۵ درصد افراد جامعه اين کار را انجام داده باشند؟ هيچ قدرتي مگر اجبار و صفر کردن سود سپرده نمي‌تواند آنها را در سيستم بانکي جدا کند حتي اگر نرخ سود سپرده ۵ يا ۱۰ درصد باشد. اما کساني که سپرده‌هاي خرد و مختصر دارند و از آن طريق ارتزاق مي‌کنند ممکن است نسبت به کاهش نرخ سود بانکي حساسيت نشان دهند و جهت حفظ ارزش، آن را وارد بازارهاي ديگر کند.