ضرورت تغيير منابع مالي دولت از «اختصاص يارانه» به «توسعه زيرساخت‌ها»
تاریخ انتشار : 1401/03/11
رويکرد حمايتي دولت از شرکت‌هاي انرژي‌بر که بعضا بخش بزرگي از اقتصاد کشور را دربرمي‌گيرند و سهم به‌سزايي در ارزش معاملات بازار سهام دارند، امري اجنتاب‌ناپذير و لازم است. اين حمايت‌ها بايد به گونه‌اي باشد که براي سرمايه‌گذاران ايجاد مزيت و انگيزه کند. البته بايد در نظر گرفت که جنس اين مشوق‌ها نبايد از جنس تخفيف‌هاي ويژه در انرژي يا مواد اوليه خوراک صنايع باشد تا انشالله اين يارانه‌ها در مسير توسعه کشور و ايجاد زيرساخت‌ها و حذف رانت مصرف شود.
مدير شعبه اصفهان کارگزاري پارس ايده بنيان با اشاره به آثار احتمالي حذف يارانه‌ها بر اقتصاد کشور به‌طور کلي و بازار سرمايه به‌طور خاص، به خبرنگار پايگاه خبري بازار سرمايه (سنا)، گفت: بازار سرمايه کشور از ظرفيت‌هاي بالايي برخوردار است، به‌گونه‌اي که مي‌تواند اثرات حذف يارانه‌هاي دولتي در صنايع و معيشت مردم را به حداقل برساند؛ ظرفيت‌هاي موجود در بازار سرمايه، اين بازار را به بستري مناسب براي سرمايه‌گذاري در صنايع بورسي مانند نيروگاه‌ها که تامين‌کننده انرژي برق و آب هستند، تبديل کرده است.
حذف يارانه‌ها در دو بخش اصلي معيشت مردم و بخش مصارف انرژي صنايع مختلف اثرگذار است. در ارتباط با حذف ارز ترجيحي نيز بالاخره شاهد اقدام جسورانه دولت در حذف آن باوجود حساسيت و پيچيدگي خاص و نيز آثار سياسي و امنيتي آن بوديم.
علي نازک‌کار ادامه داد: اجراي صحيح حذف يارانه‌ها به‌منظور جلوگيري از التهابات ناشي از آن، اقدام بسيار مهمي است. به بياني ديگر، در سطح عمومي جامعه، توزيع صحيح منابع حاصل از اين اقدام ميان آحاد مردم و در بخش صنايع، اجراي سياست‌هاي حمايتي از بنگاه‌هاي اقتصادي به‌ويژه صنايع زيردرستي که ممکن است آسيب بزرگي در پي افزايش هزينه‌ها چه در بخش حقوق و سربار و چه در بخش تامين مواد اوليه از موضوع حذف دلار ترجيحي متحمل شوند، بسيار حائز اهميت است.
او با اشاره به برخي راهکارها به منظور کاهش اثر حذف يارانه و همچنين ارز ترجيحي در مختل شدن سرمايه در گردش شرکت‌ها، تصريح کرد: اقداماتي همچون تسهيل فرآيند وام‌دهي از طريق بانک با کمترين بهره، استفاده از ظرفيت‌هاي بالقوه و عالي بازار سرمايه در تامين مالي صنايع حساس از جمله مهم‌ترين اقداماتي است که مانع از آسيب ديدن شرکت‌ها در پي حذف ارز ترجيحي و يارانه‌هاي دولتي مي‌شود.
بهره‌گيري از ظرفيت بازار سرمايه در راستاي تبديل «تهديد» به «فرصت»
اين کارشناس بازار سرمايه با اشاره به بحران مواد غذايي در جهان و اثرات مثبت حدف ارز ترجيحي براي اقتصاد کشور اذعان کرد: حذف ارز ترجيحي، واقعي شدن قيمت‌ها را در پي دارد و همزمان با اين امر، اجراي مشوق‌هاي صادارتي و تسهيل فرآيند صادرات بدون وضع قوانين دست‌وپاگيري همچون ماليات و عوارض در صنايعي که مازاد تقاضا در سطح داخلي کشور دارند، مي‌تواند به ايجاد انگيزه در سرمايه‌گذاران در بخش صنايع غذايي منجر شود و آن را به‌مثابه فرصتي براي ارائه محصولات باکيفيت و عرضه آن به بازار داخلي و خارجي دانست.
او افزود: اين اقدام مي‌تواند پوشش خوبي در کاهش هزينه‌ها و حفظ سودآوري و در نتيجه سرپا نگاه داشتن صنايع به‌ويژه صنايع کوچک باشد. البته تمامي اين راهکارها در سايه ثبات نرخ دلار آزاد و کاهش نوسان‌هاي آن امکان‌پذير است که توجه به آن بايد از جمله برنامه‌هاي بسيار جدي دولت و مسئولين براي حفظ ثبات و آرامش اقتصادي باشد. اميدوارم در بخش سياست خارجي و همچنين در بخش اقتصادي شاهد اقدامات عملي جدي در اين موضوع حساس باشيم.
اثرپذيري بنگاه‌هاي اقتصادي از حذف يارانه‌هاي دولتي
مدير کارگزاري پارس ايده بنيان با بيان اينکه موضوع تاثيرپذيري صنايع مرتبط با حذف ارز ترجيحي، چالشي است که اين روزها ذهن بسياري از فعالان بازار سرمايه را درگير خود کرده، گفت: در حال حاضر، ذهنيت بازار بيشتر بر تاثير مستقيم اين مصوبه بر سود خالص شرکت‌ها و در نتيجه، افزايش سود به ازاي هر سهم شرکت‌هاي بورسي در کوتاه‌مدت است.
اگر هزينه‌هاي شرکت‌ها را در سه بخش حقوق و دستمزد، سربار توليد و هزينه‌هاي تامين مواد اوليه بررسي کنيم، اثرات حذف دلار ترجيحي بسته به ميزان ترکيب هزينه‌هاي شرکت‌ها در هر يک از اين سه بخش متفاوت خواهد بود؛ البته اثرپذيري اين موضوع در بخش تامين مواد اوليه، محسوس‌تر است. بنابراين، در شرکت‌هايي که بخش عمدهاي از بهاي تمام شده محصولات آنها را هزينه‌هاي تامين مواد اوليه تشکيل مي‌دهد، با توجه به رشد به مراتب بالاتر نرخ تامين مواد اوليه نسبت به افزايش نرخ‌هاي فروش دستوري توسط دولت، حداقل در کوتاه‌مدت و طي ۲ يا ۳ گزارش دوره‌اي آتي، چالش‌هايي را در بحث سودآوري انها شاهد خواهيم بود.او با بيان اينکه کاهش حاشيه سود خالص شرکت‌ها نخستين امري است که در کوتاه‌مدت خود را نمايان مي‌سازد، تصريح کرد: شرکت‌هايي که از موجودي انبار خوبي در حال حاضر برخوردار هستند و بهاي تمام شده کالاهاي توليد شده خود را با ارز ترجيحي، همچنان پايين نگه داشته‌اند، از اين نکته مستثني هستند و حتي مي‌توانند در دوره‌هاي يادشده با توجه به افزايش نرخ‌هاي فروش فعلي، بازار را از سودآوري خود متعجب کنند.
اين کارشناس بازار سرمايه با پيش‌بيني افزايش حاشيه سود در سال مالي آتي براي ساير شرکت‌هايي که از پس تامين مواد اوليه و رشد هزينه‌ها برآمده‌اند، خاطرنشان کرد: با توجه به انتظار افزايش نرخ‌هاي جديد در دوره‌هاي بعدي، اين شرکت‌ها مي‌توانند انتظارات فعلي سهامداران مبني بر انفجار سود را با افزايش دوباره حاشيه سود خود برآورده کنند.
او احتمال کاهش مصرف و به تبع آن کاهش تقاضا را از چالش‌هاي فعلي پيش‌روي شرکت‌هاي متاثر از حذف ارز ترجيحي برشمرد و ابراز کرد: در حال حاضر، شرايط مبهمي پيش‌روي اين قبيل شرکت‌ها ملاحظه مي‌شود که نتيجه‌گيري نهايي درباره آنها با توجه به وضعيت فعلي معيشت مردم را سخت کرده است.
ضرورت تغيير منابع مالي دولت از «اختصاص يارانه» به «توسعه زيرساخت‌ها»
مدير کارگزاري پارس ايده بنيان با بيان اينکه عوامل موثري همچون تعامل با دنيا و حذف کامل نرخ‌گذاري دستوري و سپردن قيمت به بازار همراه با عرضه و تقاضاي بدون دخالت، از جمله عواملي‌اند که شرايط را براي تصميم‌گيري درباره اين شرکت‌ها وضوح بيشتري مي‌بخشد، تأکيد کرد: در شرايط فعلي و با وجود کماکان دخالت و نرخ‌گذاري‌هاي دستوري، سياست‌گذاران بايد چتر حمايتي خود را از صنايعي که با حذف دلار ترجيحي در تامين مواد اوليه به خاطر تهديداتي که در سرمايه در گردش آنها رخ خواهد داد، دچار چالش مي‌شوند، بازتر کند.
او با بيان اينکه اختصاص يارانه‌هاي انرژي به صنايع همواره هزينه‌هاي زيادي را بر دولت تحميل کرده، عنوان کرد: بنابراين واقعي شدن قيمت حامل‌هاي انرژي امري اجتناب ناپذير است، کما اينکه در بخش گاز مصرفي صنايع اخيرا تمهيداتي توسط دولت وقت انجام گرفته است.
نازک‌کار با اشاره به ريسک‌هاي سيستماتيک و نوسانات اقتصادي در کشور، تصريح کرد: رويکرد حمايتي از شرکت‌هاي انرژي‌بر که بعضا بخش بزرگي از اقتصاد کشور را دربرمي‌گيرند و سهم به‌سزايي در ارزش معاملات بازار سهام دارند، امري اجنتاب‌ناپذير و لازم است. اين حمايت‌ها بايد به گونه‌اي باشد که براي سرمايه‌گذاران اين بخش، مزايايي ايجاد کند و انگيزه لازم به آنها داده شود.
او در همين راستا گفت: اما بايد در نظر گرفت که جنس اين حمايت و مشوق‌ها نبايد از جنس تخفيف‌هاي ويژه در انرژي يا مواد اوليه خوراک صنايع باشد تا انشالله اين يارانه‌ها در مسير توسعه کشور و ايجاد زيرساخت‌ها و حذف رانت مصرف شود. تخفيف در ماليات‌ها، کاهش نرخ تعرفه و عوارض‌ها، مشوق‌هاي صادراتي مختلف و موارد ديگر مي‌توانند مسير صحيح‌تري نسبت به آن چيزي که امروز در حيف و ميل انرژي ارزان شاهد هستيم، باشد و شرکت‌ها را به سمت کارايي بهتر در حوزه انرژي و مواد اوليه و استفاده از تکنولوژي روز سوق دهد.
مدير کارگزاري پارس ايده بنيان در انتهاي گفت‌وگوي خود با «سنا» خاطرنشان کرد: در شرايط کنوني که دولت از مشکلات عديده‌اي براي تامين انرژي صنايع در تمامي بخش‌هاي گاز، برق و آب، برخوردار است، حذف کامل يارانه صنايع بزرگ مي‌تواند انگيزه‌هاي زيادي به سرمايه‌گذاران فعال در اين بخش در ساخت نيروگاه‌هاي جديد که کمبودهاي بسيار زيادي در آن ملموس است، بدهد. همچنين، ظرفيت‌هاي موجود در بازار سرمايه، اين بازار را به بستري مناسب براي سرمايه‌گذاري در صنايع بورسي که تامين‌کننده انرژي به خصوص در بخش برق و آب با توجه به فصل گرما، هستند، تبديل کرده است.
