«بازار باز» مديريت بانک مرکزي را در بازار پولي تقويت مي کند

تاریخ انتشار : 1397/07/16

 رئيس گروه بانکداري اسلامي پژوهشکده پولي و بانکي گفت: روش مديريت «بازار باز» دست بانک مرکزي را در هدايت نقدينگي آزاد کرده و مديريت آن را در بازار پولي تقويت مي کند.

به گزارش ايرنا، شوراي عالي هماهنگي اقتصادي سران قوا دهم مهرماه با افزايش اختيارات مورد نياز بانک مرکزي براي مديريت بازار ارز و پول، اين نهاد را مجاز به انتشار اوراق مشارکت ارزي - ريالي کرد.
براساس اين مصوبه، بانک مرکزي جمهوري اسلامي مجاز به عمليات بازار باز است و مي تواند براي اعمال سياست پولي، نسبت به خريد و فروش اوراق مالي - اسلامي منتشره توسط دولت اقدام کند.
در اين پيوند «کامران ندري» روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادي ايرنا، عمليات بازار باز را يکي از ابزارهاي سياست گذاري پولي دانست که بانک هاي مرکزي بيشتر کشورهاي توسعه يافته جهان که بازار پول ساختارمندي دارند، به کار مي گيرند.
وي توضيح داد: عمليات بازار باز ابزاري است که مي توان از آن براي «هدايت نرخ سود در نظام پولي و بانکي» استفاده کرد و البته يکي از پيش نيازهاي آن «وجود رابطه مشخص بين بانک ها و بانک مرکزي هر کشور» است.
اين کارشناس پولي اظهار داشت: بانک مرکزي براي عمليات بازار باز نياز دارد که ضوابط و مقرراتي را براي تعيين روابط بانک مرکزي و بانک ها تدوين و عمليات مالي خود با بانک ها را در قالب خط اعتباري هدايت کند؛ در چنين شرايطي نرخ سود در نظام بين بانکي در يک دامنه حداقلي و حداکثري نوسان مي کند و سيال است.
ندري اضافه کرد: يکي از ابزارهاي مورد نياز براي هدايت نرخ سود در نظام پولي، انتشار اوراق مشارکت ريالي است که سبب مي شود نرخ بهره به سمت يک نرخ سيال حرکت کند.
رئيس گروه بانکداري اسلامي پژوهشکده پولي و بانکي توضيح داد: لازمه اين کار اين است که چهارچوبي براي رابطه بانک ها و بانک مرکزي تعريف شود؛ اکنون رابطه بانک ها و بانک مرکزي معيار مشخصي ندارد بلکه بايد مشخص شود که بانک ها چطور مي توانند از خط اعتباري بانک مرکزي استفاده کرده يا تامين وثيقه کنند.
به گفته ندري، اگر اين چارچوب مشخص نباشد، عمليات بازار باز در عمل با مشکل روبرو مي شود و از شکل مدرن و متعارف آن خارج مي شود و بنابراين کارايي لازم را نيز نخواهد داشت.
وي يادآور شد: در سال هاي گذشته بانک مرکزي اقدام به انتشار اوراق مشارکت ريالي آن هم به صورت محدود مي کرد که گاهي از آن به عنوان عمليات بازار باز ياد مي شد اما بايد گفت که معيارها و چارچوب هاي بازار باز را نداشت.
اين کارشناس اقتصادي گفت: بايد منتظر ماند و ديد که بانک مرکزي در بخشنامه ها و ابلاغيه هاي خود چطور مي خواهد چارچوب عمليات بازار باز را اجرايي کند.
به گزارش ايرنا، در علم اقتصاد عمليات بازار باز (Open market operation) به خريد و فروش اوراق مشارکت دولتي در بازار آزاد گفته مي شود که بانک هاي مرکزي براي گسترش يا انقباض ميزان پول در سيستم بانکي به کار مي گيرند؛ در اين روش اگر سيستم بانکي پول به بازار تزريق کند، رشد اقتصادي رخ مي دهد و در مقابل با سياست انقباضي، از رشد نقدينگي جلوگيري مي شود.
عمليات بازار باز مي‌تواند اهداف متفاوتي را دنبال کند؛ در بسياري کشورها مهم‌ترين وظيفه بانک مرکزي کنترل نرخ تورم است که اين کنترل از طريق عمليات بازار باز صورت مي‌گيرد. در کشورهايي که نرخ برابري ارز را کنترل مي‌کنند، عمليات بازار باز با هدف کنترل نرخ ارز صورت مي‌گيرد.