نگاه نو به رونق توليد در مناطق آزاد و ويژه

تاریخ انتشار : 1398/01/10

 استفاده از امکانات بالقوه براي هدايت فعالان اقتصادي کشورهاي پيراموني به سوي سرمايه گذاري مستقيم يا از طريق مشارکت با سرمايه گذاران داخلي، يکي از راه هاي رونق توليد در مناطق آزاد و ويژه اقتصادي است.

سال 98 سال فرصت ها، امکانات و گشايش هاي اقتصادي درمناطق آزاد و ويژه اقتصادي از طريق تبديل پتانسيل هاي درونزاي اقتصادي به ظرفيت سازي ها و اخذ نوآوري هاي فناورانه و تعامل با اقتصاد کشورهاي پيراموني است. 
مبادله هاي تجاري و مشارکت از طريق توليد محصولات تحت ليسانس خارجي و جلب برندها و کمپين هاي خارجي براي توليد و سرمايه گذاري در مناطق آزاد و ويژه اقتصادي، با بازنگري در فعاليت هاي گذشته اين مناطق مستلزم نگاهي نو در رونق توليد است. 
از سوي ديگر، همانگونه که رئيس جمهوري نيز در سخنان نوروزي خود بر متعادل کردن قيمت ارز به همراه مهار تورم و دوستي بيشتر با همه همسايگان تاکيد کرد سياست هاي انقباضي دولت براي کنترل افزايش بهاي ارز در بازار امسال نيز ادامه خواهد داشت. 
به نظر مي رسد مناطق آزاد بايد منابع جديد درآمدي خود را از طريق تعريف سازوکارهاي جديد با کشورهاي پيراموني پيگيري کرده و تمهيدات لازم را براي گفت و گو با روساي مناطق آزاد کشورهاي همجوار ايران حسب محدوده هاي مساحتي خود دنبال کنند. 
ضمن آنکه با پايان دوره سه ماهه اجازه ورود 140 ميليون دلار براي واردات کالاهاي مصرفي، سازمان هاي مناطق آزاد ديگر نبايد بر درآمدهاي سنتي عوارض حاصل از واردات کالاهاي مسافري همانند گذشته حساب باز کنند، بلکه بهتر است منابع درآمدي جديدي را در بيرون مرزها در کشورهاي همسايه به منزله بازار هدف خود جست و جو کنند. 

** پيشنهاد تشکيل کميته فرامنطقه اي بهبود فضاي کسب و کار 
در اين خصوص آنچه بيش از پيش قابل توجه است، استفاده از امکانات بالقوه براي هدايت فعالان اقتصادي کشورهاي پيراموني براي سرمايه گذاري مستقيم يا از طريق مشارکت با سرمايه گذاران داخلي در شرايط تحريم است. اين همکاري مي تواند حتي شامل توليد اقلام گروه چهارکالايي به مناطق آزاد هم باشد. 
به عبارت ديگر، اگر قبل از اين اتفاقات، مجوزهاي واردات و اخذ عوارض کالا عاملي براي توسعه تجارت مناطق آزاد به شمار مي رفت، اکنون واردات به مناطق آزاد به ضد خود تبديل شده و تاکيد بيش از اندازه بر آن از اعتبار مناطق آزاد خواهد کاست. 
اکنون توليد کالاي ساخته شده وارداتي براي مجتمع هاي تجاري ساخته شده در مناطق آزاد را بايد از طريق مشارکت کشورهاي سازنده با توليد درمناطق آزاد صورت گيرد. اين از برنامه هاي کليدي است که درسال 89 بايد در مناطق آزاد دنبال شود تا هم با رونق توليد کالاي خارجي در مناطق آزاد، نياز واحدهاي تجاري مجتمع هاي تجاري و اداري که گفته مي شود بيش از 20 هزار واحد است، تامين شود و هم نياز ملزومات صنعت گردشکري در مناطق آزاد براي جلب رضايت مسافران جبران شود؛ ضمن آنکه با رونق توليد، صادرات نيز به کشورهاي همسايه گسترش پيدا مي کند.
استفاده بهينه اقتصادي از فرصت رفع تحريم بندر چابهار، مي تواند يکي از راهکارهاي مقابله با نابکاري تحريم آمريکايي باشد. ظرفيت سازي براي جذب سرمايه خارجي به ويژه کشورهايي که با حفظ روابط دوستانه در پيرامون ايران قرار دارند از آن جمله است. عملياتي کردن اين برنامه، البته نگاه ويژه دولت را مي طلبد.
تدوين بسته هاي سياستي و حمايتي در مناطق آزاد براي رونق بخشيدن به توليد، مستلزم کمک به کارآفريني و بهبود فضاي کسب و کار از الزامات نگاه نو در سال جديد به شمار مي رود. در اين خصوص، بايد کميته فرامنطقه اي بهبود فضاي کسب و کار تشکيل شود.

** بسترسازي براي توليد برندهاي ايراني با استفاده از مزاياي اقتصادي مناطق آزاد و ويژه اقتصادي
نکته حائز اهميت ديگر، استفاده از شرايط اقتصادي کشورهاي همسايه پيراموني با هدف رونق توليد و افزايش صادرات است. 
از جمله اين موارد مي توان به اهميت ايجاد يک منطقه آزاد تجاري ميان ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا اشاره کرد که لايحه موافقت نامه تشکيل منطقه آزاد تجاري بين ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا درمجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيده است و مي تواند فقدان سرمايه گذاران اروپايي را در مناطق آزاد ايران را جبران کند. 
در مجمع اقتصادي اوراسيا پنج کشور روسيه، قزاقستان، قرقيزستان، بلاروس و ارمنستان عضويت دارند و مهم ترين هدف آنها آزادسازي و تسهيل تجارت کالا بين کشورهاي عضو و حذف موانع تعرفه اي و غير تعرفه اي است. 
همکاري‌هاي مالي، اقتصادي، گردشگري، انرژي و آموزشي از فعاليت هاي غالب در مجمع اوراسياست که با سازوکارهاي مناسب مي تواند به اهداف توسعه فعاليت‌هاي اقتصادي و تجاري متقابل مناطق کمک شاياني کند.
.................................................................
* استاد دانشگاه و کارشناس مناطق آزاد