ريسک سرمايه‌گذاري خارجي در ايران چقدر است؟
تاریخ انتشار : 1398/04/11
به گزارش ايسنا، سازمان همکاري‌هاي اقتصادي و توسعه (OECD) در تازه‌ترين ارزيابي خود اعلام کرده که در درجه‌بندي ريسک سرمايه‌گذاري، ايران در گروه ۶ قرار گرفته است.
اين شاخص که وضعيت سرمايه‌گذاري در کشورهاي مختلف جهان را از عدد ۱ (کم ريسک‌ترين) تا ۷ (پر ريسک‌ترين) طبقه بندي مي‌کند، ايران را در جمع کشورهايي قرار داده که ريسک نسبتاً بالايي براي سرمايه‌گذاري دارند.
بر اساس جديدترين اطلاعات ارائه شده از سوي صندوق ضمانت صادرات، پيش از نهايي شدن برجام، شاخص ريسک سرمايه‌گذاري در اقتصاد ايران ۷ بوده اما پس از اين قرارداد به عدد ۵ کاهش يافته است. با اين وجود و پس از خروج آمريکا از برجام بار ديگر رده ايران در اين حوزه يک شاخص افت داشته است.
هرچند مسائل داخلي اقتصاد ايران نيز مي‌تواند در اين حوزه تأثيرگذار باشد و پيگيري برخي سياست‌هاي اصلاحي براي بهبود جايگاه کشور تأثيري مثبت به همراه خواهد داشت، اما قطعاً تحريم‌هاي بين‌المللي در اين زمينه عاملي کليدي به شمار مي‌رود؛ موضوعي که سيد محمد واعظي، عضو اتاق بازرگاني ايران و کارشناس عرصه صادرات نيز بر آن تاکيد دارد.
تغيير نکردن جايگاه ريسک پذيري اقتصاد ايران در طول سالهاي اخير
وي در گفت وگو با ايسنا، تصريح کرد: امروز تمامي شرکت‌هايي که در سطح بين المللي قصد سرمايه گذاري دارند، ارزيابي‌هاي خود را در سه سايت بين‌المللي انجام مي‌دهند. اين سايت‌ها که جايگاه خود در عرصه اقتصاد بين‌الملل را قطعي کرده‌اند، مرجع تمام ارزيابي‌ها به شمار مي‌روند. آنچه در سالهاي اخير اتفاق افتاده اين روند است که يکي از اين سايت‌ها در هفت سال گذشته هيچ ارزيابي از اقتصاد ايران ارائه نکرده و دو سايت ديگر نيز ريسک سرمايه‌گذاري را بالا اعلام کرده‌اند.
به اعتقاد اين عضو اتاق بازرگاني، در دوره برجام نيز هرچند سطح همکاري‌هاي بين‌المللي اقتصاد ايران افزايش يافت اما در عمل تفاوت چشمگيري در جايگاه ريسک پذيري اقتصاد ايران به وجود نيامد.
واعظي در توضيح ميزان اهميت اين شاخص‌ها در جذب سرمايه گذار، توضيح داد: براي مثال کشوري مانند قطر در حال حاضر براي سرمايه‌گذاري جديد يک کشور با ريسک بسيار پايين طبقه‌بندي مي‌شود؛ از اين رو وقتي اين کشور اعلام مي‌کند که يک پروژه جديد را براي سرمايه‌گذاري عرضه خواهد کرد، حتي در صورتي که ضريب بازده پيش‌بيني شده براي اين طرح دو تا سه درصد باشد، با اين وجود تعداد زيادي شرکت براي سرمايه‌گذاري اعلام آمادگي مي‌کنند اما وقتي ريسک سرمايه‌گذاري بالا باشد، حتي با بازده بيش از ۱۵ درصد نيز تعداد سرمايه‌گذاران متقاضي زياد نخواهد بود و حتي امکان دارد هيچ کسي اعلام آمادگي نکند.
چگونگي محاسبه ميزان ضريب ريسک پذيري
وي درباره چگونگي محاسبه اين ميزان ضريب ريسک پذيري نيز گفت: يکي از اصلي‌ترين شاخص‌ها در اين زمينه نحوه ارتباط بين‌المللي يک اقتصاد در عرصه جهاني است. ما از سال گذشته ارتباط خود با سوييفت را از دست داديم، بانک‌ها و بيمه‌هاي بين المللي همکاري‌هاي خود با ما را متوقف کرده‌اند و اين مسائل فضاي مثبتي در سطح بين المللي به وجود نمي‌آورد.
اين کارشناس عرصه صادرات ادامه داد: ميزان اثرگذاري برجام تا حدي بود که سايت doing business که وضعيت ۱۹۰ کشور را در اين حوزه بررسي مي‌کند، اعلام کرد که جايگاه ايران به رتبه ۱۱۷ کاهش يافته اما در يک سال اخير با آغاز دوباره روند نزولي به رتبه ۱۲۸ افزايش يافته است.
واعظي در پاسخ به اين سوال که با وجود شرايط تحريم، چه اقدامات داخلي مي‌توان براي بهبود جايگاه ايران انجام داد؟ اظهار کرد: کشوري مانند گرجستان با وجود آنکه ظرفيت سرمايه‌گذاري گسترده‌اي نداشته اما در سالهاي اخير توانسته با بهبود برخي سياست‌هاي داخلي خود و تبليغات لازم، جايگاه خود را بهبود بخشد. ما نيز با وجود آنکه با تحريم‌هاي محدودکننده مواجهيم اما مي‌توانستيم در برخي حوزه‌هاي عملکردي بهتر داشته باشيم.
وي اضافه کرد: چين از حدود ۱۵ سال پيش سايتي را فعال کرده که تنها در حوزه سرمايه‌گذاري در اين کشور فعاليت مي‌کند و هر سرمايه‌گذاري که قصد ورود به چين را داشته باشد با بررسي اين سايت ابعاد مختلف اقتصادي اين کشور، ميزان ريسک پذيري و چگونگي دريافت حمايت‌هاي لازم را خواهد ديد. اين در شرايطي است که ما در ايران هرگز چنين مجموعه‌اي نداشته‌ايم و حتي اگر تمام تحريم‌ها را نيز کنار بگذاريم، نتوانسته‌ايم در تبليغ ظرفيت‌هاي خود کاري جدي انجام دهيم.
