توقف دوباره رفع تعهد ارزي در سامانه نيما
تاریخ انتشار : 1398/06/16
به گزارش خبرنگار مهر، تحريم‌هاي بين‌المللي و اعمال محدوديت بر سر راه فروش نفت ايران در بازارهاي جهاني، اگرچه در ديدگاه اول، نگراني‌هايي را مبني بر کاهش درآمدهاي ارزي کشور و کمبود احتمالي ارز مورد نياز براي مصارف وارداتي مورد نياز کشور ايجاد کرد، اما به هر حال برخي طرح‌هايي که سال‌هاي سال با مقاومت برخي مقامات بانک مرکزي متوقف مانده بود، را به عرصه اجرايي کشاند.
سامانه نيما از جمله طرح‌هايي بود که اگرچه سال‌ها در اتاق معاونت ارزي بانک مرکزي با مخالفت مواجه مي‌شد، اما به دليل شرايط خاص تحريمي کشور و کاهش درآمدهاي ارزي ناشي از فروش نفت براي دولت، از پستوهاي اين معاونت بيرون کشيده و راه‌اندازي شد. اين سامانه اکنون محلي براي جمع‌آوري و آناليز بخش عمده‌اي از درآمدهاي ارزي حاصل از فروش کالاهاي غيرنفتي است و بانک مرکزي به خوبي مي‌تواند به لحظه گزارش دهد که کدام صادرکنندگان چه ميزان از ارز حاصل از صادرات خود را به کشور بازگردانده‌اند و کداميک همچنان در مقابل بازگشت ارز حاصل از فروش کالاهاي خود در بازارهاي جهاني مقاومت کرده و رفع تعهد ارزي‌شان همچنان بلاتکليف است.
اين سامانه در واقع، سياهه دخل و خرج ارزي کشور را به خوبي نمايان کرده است و اگرچه سال‌هاي سال کشور صادرات انجام داده بود، اما مشخص نبود که چه ميزان ارز در اختيار دارد و مصارف ارزي چطور صورت مي‌گيرد، و اين احتمال وجود داشت که برخي از اين ارزها براي تأمين مالي قاچاق وارداتي نيز اختصاص يابد؛ اما اکنون راه براي اين چنين تخلفاتي بسته شده است.
در اين ميان، بانک مرکزي همه صادرکنندگان را مکلف کرده است تا ارز حاصل از صادرات غيرنفتي خود را در بازه‌هاي زماني مشخص به کشور بازگردانده و به روش‌هايي که تعيين شده است، رفع تعهد ارزي نمايند. البته اين تنها وظيفه صادرکنندگان نيست، بلکه واردکنندگان نيز مکلف هستند که رفع تعهد نمايند و بعد از اين موضوع، اجازه دارند که وثايق خود را توديع نمايند. در اين ميان سامانه نيما با اتصالاتي که تحت سامانه جامع تجارت با دستگاه‌هاي مختلفي از جمله گمرک جمهوري اسلامي ايران انجام داده است، توانسته نقش‌آفرين اصلي رفع تعهد ارزي صادرکنندگان و واردکنندگان باشد.
اوايل مردادماه بود که به دليل برخي اختلالات سامانه نيما، صادرکنندگان با مشکلات بسياري در حوزه رفع تعهد ارزي خود در سامانه نيما و واگذاري ارز حاصل از صادرات خود به واردکنندگان مواجه شده بودند، به نحوي که معاملات کوتاژهاي صادراتي در سامانه نيما قفل شده بود و عملاً رفع تعهد ارزي براي بسياري از صادرکنندگان امکان پذير نبود؛ اما در نهايت بعد از گذشت حدود بيست روز، بانک مرکزي که مشکل اصلي در بروز اين اشکال را گمرک مي‌دانست، از رفع مشکلات ميان بانک مرکزي و گمرک خبر داد.
حال صادرکنندگان از توقف دوباره رفع تعهد ارزي در سامانه نيما خبر مي‌دهند و مي‌گويند که اشکالات، مجدداً بروز کرده است. صادرکنندگان در تماس‌هاي مکرر با خبرنگار مهر، خبر از قطع سامانه نيما مي‌دهند و مي‌گويند که در معاملات کوتاژهاي صادراتي خود و واگذاري ارز حاصل از صادرات به واردکنندگان دچار مشکل شده‌اند.
آنها به خبرنگار مهر مي‌گويند که تماس‌هاي مکرر آنها با بانک مرکزي، با اين نتيجه مواجه شده است که اشکال از گمرک است و هنوز نتوانسته‌اند جواب مشخصي از گمرک بابت اين موضوع داشته باشند.
يک مقام مسئول در نظام بانکي در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: بانک مرکزي پيگيري لازم براي رفع اشکالات را با گمرک در حال انجام دارد و تلاش دارد تا به زودي اين مشکل برطرف شود.
در اين ميان با توجه به اينکه صادرکنندگان در ابتدا براي استفاده از سامانه نيما و رفع تعهد ارزي خود مقاومت داشتند و اشکالاتي را بر روي روند کاري اين سامانه مطرح مي‌کردند؛ اما حال که استفاده از اين مکانيزم در ميان صادرکنندگان روان شده و کار رفع تعهد ارزي و واگذاري ارز حاصل از صادرات به واردکنندگان براي تأمين نيازهاي وارداتي کشور بر اساس نظر دولت در حال انجام است؛ بهتر است دولت اجازه ندهد که بروز چنين اشکالاتي که اين پروسه نسبتاً روان را دچار مشکل کرده و فرآيند رفع تعهد ارزي صادرات و استفاده از ارز صادراتي براي واردات کالاها را خدشه دار نمايد.
