بازار داغ خريدوفروش کوتاژهاي صادراتي
تاریخ انتشار : 1399/03/24
بانک مرکزي بار ديگر اعلام کرده که مهلت بازگشت ارز صادراتي ۹۸ را تمديد نخواهد کرد؛ تاکيدي که سبب شده تا بازار خريد و فروش کوتاژهاي صادراتي به منظور رفع تعهد ارزي داغ‌تر از هر زمان ديگري باشد.
به گزارش خبرنگار مهر، بانک مرکزي تاکنون سه اطلاعيه در رابطه با رفع تعهد ارزي صادرات براي سال ۹۸ صادر کرده است. در هر بار تاکيد شده که آخر تيرماه، آخرين زمان براي بازگشت ارز حاصل از صادرات است و پس از آن، اين مهلت تمديد نمي‌شود. آخرين بار روز گذشته بود که بانک مرکزي در اطلاعيه‌اي اعلام کرد که صادرکنندگان فقط تا پايان تيرماه فرصت دارند که ارز حاصل از صادرات سال ۹۸ خود را به کشور برگردانند تا در سايه آن، علاوه بر اينکه رفع تعهد ارزي نمايند، بتوانند از مشوق‌هايي همچون بازگشت ماليات بر ارزش افزوده و يا ضريب صفر مالياتي برخوردار شوند.
بر اين اساس، بسياري از صادرکنندگان، در حال واگذاري کوتاژهاي صادراتي خود به واردکنندگان هستند و بنابراين بازار خريد و فروش اين کوتاژهاي صادراتي داغ است. در واقع، بانک مرکزي يکي از روش‌هاي رفع تعهد ارزي را همين موضوع واردات در مقابل صادرات قرار داده است و بر اساس آن، کار را به نحوي مديريت کرده تا ارز حاصل از صادرات بتواند يکي از منابع تأمين کننده نيازهاي ارزي کشور باشد. به اين ترتيب، صادرکنندگان مي‌توانستند در مقابل ارائه کوتاژهاي صادراتي و ارز حاصل از صادرات خود به واردکنندگان، اقدام به رفع تعهد ارزي نمايند و اين خود حرکتي مفيد براي تأمين نيازهاي ارزي کشور است.
واقعيت آن است که دولت بالغ بر يکسال است که تأمين ارز بخش عمده‌اي از توليدکنندگان را به ارز صادراتي گره زده است و از اين تصميم نتيجه گرفته است؛ چراکه واردکننده و صادرکننده به خوبي همديگر را پيدا کرده و بر اساس اعتماد متقابل و در بازاري که دخالت دولتي در آن وجود ندارد، اقدام به معامله ارز خود مي‌کنند؛ البته اين روش، نافي نظارت‌هاي بانک مرکزي نيست و اين بانک، همواره چتر نظارتي خود را بر سر راه واردات در مقابل صادرات يعني واردکننده و صادرکننده گسترانده است.
اما نکته حائز اهميت در اين ميان، ورود برخي دلالان به معاملات مرتبط با کوتاژهاي صادراتي است. در واقع، اکنون پاي دلالاني به خريد و فروش کوتاژهاي صادراتي باز شده است که در مواقع کم‌تقاضا، اقدام به خريدهاي کوتاژ صادراتي کرده‌اند و حال که تقاضا براي آن بالا است و واردکننده نياز به خريد کوتاژهاي صادراتي دارد، اين کوتاژها را به فروش مي‌رسانند؛ از سوي ديگر، صادرکننده نيز به دليل مهلت تعيين شده از سوي بانک مرکزي، نياز دارد تا رفع تعهد ارزي کند، پس کوتاژ صادراتي خود را به قيمت بسيار نازل مي‌فروشد تا بتواند رفع ارز نمايد؛ پس خريداران اين کوتاژهاي صادراتي عمدتاً دلالاني هستند که از صادرکننده اين کوتاژ را خريداري کرده و به قيمت بسيار بالا به واردکننده مي‌فروشند.
گزارش‌هاي ميداني خبرنگار مهر حکايت از آن دارد که برخي از واردکنندگان طي روزهاي گذشته، کوتاژهاي صادراتي را در نرخ‌هاي متفاوتي از دلالان خريداري کرده‌اند؛ به نحوي که قيمت هر کوتاژ صادراتي از ۱۵۰ تومان به ازاي هر دلار تا ۴۰۰ تومان به ازاي هر دلار متغير است؛ اين در حالي است که صادرکنندگان کوتاژهاي صادراتي خود را به قيمت هر دلار ۸۰ تا حداکثر ۲۰۰ تومان به فروش رسانده‌اند.
در اين ميان، بسياري از صادرکنندگاني که قصد داشتند رفع تعهد ارزي نمايند، طي ماههاي گذشته، کوتاژهاي صادراتي خود را به برخي از واردکنندگان و البته صرافي‌هايي فروخته‌اند که قيمت‌هاي پرداختي براي آن بسيار نازل بوده است؛ در حالي که به گفته فعالان بازار ارز، همين کوتاژها اکنون به قيمت گزاف به واردکنندگان فروخته مي‌شود تا بلکه صادرکننده بتواند رفع تعهد ارزي نمايد.
نکته حائز اهميت آن است که اکنون تقاضا براي استفاده از اين کوتاژهاي صادراتي بسيار بالا است چراکه ارز نيمايي و نيز ارز ۴۲۰۰ توماني ديگر در اختيار واردکننده اي قرار نمي‌گيرد و بنابراين، ارز حاصل از صادرات يکي از منابع اصلي تأمين ارز براي واردکننده است و به همين دليل تقاضا براي خريد کوتاژهاي صادراتي هم افزايش يافته است.
