اهداف و کارکرد بازار ۱۳ ساله بين بانکي

تاریخ انتشار : 1400/05/11

بازار بين بانکي نقشي اساسي در اجراي سياست‌هاي پولي دارد که به عبارت ديگر اين بازار نقطه شروع مکانيزم انتقال تکانه‌هاي سياست‌هاي پولي است.

به گزارش ايبِنا، بازار بين بانکي يکي از اجزاي بازار پول است که در آن بانک ها و ساير موسسات اعتباري نسبت به معاملات با يکديگر جهت تامين مالي کوتاه مدت مبادرت مي ورزند. اين بازار حداقل دو نقش حياتي در نظام هاي مالي نوين ايفا مي کنند که اولين و مهم ترين نقش آنها مداخله فعالانه و موثر بانک مرکزي در اجراي سياست پولي از طريق راهبري نرخ هاي سود است.

دومين نقش اين است که بازارهاي بين بانکي کارآمد، نقدينگي را به شکل مطلوبي از موسسات مالي داراي مازاد وجوه به موسسات داراي کسري وجوه انتقال مي دهند.

بنابراين، سياست گذاران انگيزه بالايي براي ايجاد يک بازار بين بانکي کارآمد و قوي دارند تا بانک مرکزي بتواند به نرخ سود مطلوب نظر خود دست يابد و موسسات مالي نيز بتوانند به شکل کارايي به مبادله نقدينگي در ميان خود بپردازند.

بر اين اساس، بازار پول بين بانکي نقشي اساسي در اجراي سياست هاي پولي دارد و به عبارت ديگر اين بازار نقطه شروع مکانيزم انتقال تکانه هاي سياست هاي پولي است و در کشورهاي صنعتي نرخ سپرده هاي يک شبه (overnight) در اين بازار، هدف عملياتي بانک مرکزي است. بنابراين اطلاع از عملکرد اين بازار و عوامل تعيين کننده نرخ بازار بين بانکي داراي اهميت بالايي است.

اجراي موثرتر سياست هاي پولي و اعتباري، بهبود مديريت نقدينگي بانک ها، کاهش اضافه برداشت آنها از بانک مرکزي، کاهش هزينه هاي تجهيز منابع براي بانک ها و امکان کاهش نرخ سود تسهيلات از اين طريق توان مالي بانک ها در جهت تامين مالي واحدهاي توليدي و سرمايه گذاري از نتايج مطلوبي است که توسعه و تعميق بازار بين بانکي ريالي فراهم مي کند. 

شروع به کار بازار بين بانکي

شوراي پول و اعتبار در جلسه هزار و سي و يک در تاريخ ۱۸ مهر ۸۳ و همچنين کميسيون اعتباري بانک مرکزي در جلسه  ۲۷ دي ۸۳ ، مقررات حاکم بر بازار بين بانکي ريالي و دستورالعمل اجرايي مربوطه را در چارچوب قانون عمليات بانکي بدون ربا به تصويب رساندند. اين بازار پس از پذيرش عضويت بانک هاي متقاضي فعاليت در بازار مذکور، نهايتاً از ۱۸ تير ۸۷ رسماً شروع به کار کرد. 

هدف از تشکيل بازار تقويت مديريت نقدينگي بانک ها و تسهيل تامين مالي منابع مورد نياز بانک ها در کوتاه مدت، برقراري انضباط پولي و اجراي مؤثرتر سياست هاي پولي کشور است.

بانک مرکزي نيز به عنوان تنظيم کننده بازار، کليه امور مربوط به برنامه ريزي، سازماندهي، هماهنگي، تدوين مقررات، نظارت، کنترل و تسويه معاملات را بر عهده داشته و جهت اعمال سياست هاي پولي در بازار شرکت مي کند.