کاهش تمايل به اسکناس به دليل گسترش نفوذ ابزارهاي پذيرش

تاریخ انتشار : 1401/01/07

ميزان نسبت اسکناس و مسکوک به نقدينگي در دست اشخاص در پايان پاييز سال گذشته، با گسترش نفوذ ابزارهاي پذيرش، کاهش داشته است.

به گزارش خبرنگار ايبِنا؛ حجم نقدينگي در اقتصاد کشورمان در سال هاي اخير روند افزايشي داشته است. در اين ميان، همواره درصدي از اين نقدينگي به صورت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص جامعه وجود دارد و پرداخت نقدي را ممکن ساخته است. اما نکته حائز اهميت در اين خصوص، جايگاه تراکنش هاي شاپرکي نسبت به مبادلات بر مبناي اسکناس و مسکوک در اقتصاد کشورمان است. موضوعي که در جديدترين گزارش شرکت شاپرک نيز به آن اشاره شده است.

بر اساس اين گزارش يکي از شاخص هايي که نشان مي دهد صنعت پرداخت الکترونيک تا چه ميزان در اقتصاد ملي نقش داشته و چقدر در تسهيل مبادلات اقتصادي کشور موثر بوده است، شاخص نسبت ارزش تراکنش هاي شاپرک به نقدينگي است. براي بررسي اين شاخص مهم، درصدي از نقدينگي که به صورت الکترونيکي پرداخت شده، محاسبه مي شود. به گونه اي که پس از محاسبات مربوطه، اطلاعات جدول زير به دست مي آيد که بيان گر روند رو به رشد اين نسبت در ماه هاي اخير است. به گونه اي که در پايان پاييز سال گذشته، ارزش تراکنش هاي شاپرک ۱۵.۰۹ درصد از کل نقدينگي بوده است که اين شاخص نسبت به آبان ۱۴۰۰، کاهش ۰.۳۸ درصدي داشته است. 

از سوي ديگر، در آذرماه ۱۴۰۰، ارزش تراکنش هاي شاپرک افزايش ۰.۰۳ درصدي داشته است که در قياس با رشد ۲.۵۷ درصدي نقدينگي نسبت به ماه گذشته، افزايش شاخص نسبت ارزش تراکنش هاي شاپرکي به نقدينگي نسبت به ماه آبان ۱۴۰۰ را در پي داشته است.

 

هرچند بايد يادآور شد که در زمان توليد گزارش حاضر، آمار ميزان نقدينگي تا آذر ۱۴۰۰منتشر شده است، لذا نسبت ارزش تراکنش هاي شاپرک به نقدينگي به تفکيک هر سال در دوره ي زماني سال ۱۳۹۲ لغايت آذر ۱۴۰۰ در شکل زير ترسيم شده است که بيانگر روند رو به رشد و نوساني اين شاخص در مدت مورد بررسي است.

 

 

 

نسبت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نقدينگي

بر اساس اين گزارش، در جدول زير درصدي از نقدينگي که به صورت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص جامعه وجود دارد و پرداخت نقدي را ممکن ساخته، ارائه شده است. 

 

در آذرماه سال گذشته، ۱.۶۷ درصد از کل نقدينگي، متعلق به اسکناس و مسکوک در دست اشخاص بوده است که نسبت به مقدار مشابه در آبان ۱۴۰۰ کاهش ۰.۰۴ - درصدي را تجربه نموده است. در آذر ۱۴۰۰ ميزان نقدينگي با افزايش ۲.۵۷ درصدي همراه بوده و ميزان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص نيز با افزايش ۰.۰۳ درصدي همراه بوده است.

 

مقايسه نسبت ارزش تراکنشهاي شاپرکي و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نقدينگي

بر اساس اين گزارش، شکل زير روند دو شاخص نسبت ارزش تراکنش هاي شاپرک به نقدينگي و نسبت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نقدينگي را نشان داده و امکان مقايسه تغييرات ارزش تراکنش هاي پرداخت الکترونيک و حجم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص را از کل نقدينگي در طول زمان، ممکن مي سازد.

 

 

روند نسبت ارزش تراکنش هاي شاپرک به نقدينگي در طول مدت مورد بررسي (ابتداي سال ۱۳۹۵ تا آذر ۱۴۰۰) داراي برايند صعودي بوده است و از ۷.۷۰ درصد در فروردين ماه ۱۳۹۵ به ۱۵.۰۹ درصد در آذر ۱۴۰۰ افزايش يافته است. اين در حالي است که درصد اسکناس و مسکوک به نقدينگي در طول اين مدت روندي در مجموع کاهشي داشته و از ۳.۱۸ درصد به ۱.۶۷ درصد رسيده است. به عبارت ديگر، گسترش نفوذ ابزارهاي پذيرش، يکي از دلايل کاهش ۱.۵۱ درصدي نسبت اسکناس و مسکوک به نقدينگي در مدت مورد بررسي بوده است که انتظار مي رود اين روند کاهشي همچنان تداوم داشته باشد. اما با توجه به شروع روند کاهشي ميزان نقدينگي به نظر مي رسد سرعت کاهش سهم اسکناس و مسکوکات از نقدينگي، نسبت به گذشته کاهش يابد.