پرداخت ۱۰۰۰ ميليارد تومان تسهيلات بانکي در سال ۱۴۰۱
تاریخ انتشار : 1401/06/12
رئيس‌کل بانک مرکزي به تشريح اقدامات يک سال اخير در کنترل رشد پايه پولي، نقدينگي، بازار ارز، فراريان مالياتي و تأمين مالي دولت پرداخت.
به گزارش خبرگزاري مهر، علي صالح‌آبادي، رئيس‌کل بانک مرکزي با حضور در گفتگوي ويژه خبري، درباره وضعيت متغيرهاي پولي و تفاوتي که در اين دولت نسبت به گذشته اتفاق افتاده است، اظهار کرد: وضعيت رشد پايه پولي تا پايان تيرماه بهتر شده و رشد پايه پولي به ۲۶.۲ درصد و نقدينگي هم به ۳۷.۴ درصد رسيده است.
وي ادامه داد: البته ۲.۵ درصد از اين عدد مربوط به پوشش آماري بانک مهر اقتصاد است که با کسر آن نقدينگي به ۳۴.۹ درصد مي‌رسد و به اين ترتيب رشد نقدينگي بهبود پيدا کرده است. البته اين وضعيت هنوز مطلوب نيست و بانک مرکزي برنامه‌هايي براي بهبود اين وضعيت دارد.
جزئيات کاهش تورم
صالح‌آبادي در ادامه درباره آمار تورم نيز بيان کرد: تورم نيز از ۵۹.۳ درصد در ابتداي دولت به ۴۰.۱ درصد رسيده است.
وي يادآور شد: اين آمار در شرايطي به دست آمده که در ماه‌هاي اخير با تورم جهاني نيز مواجه بوديم به طوري که از اواخر سال قبل کشورهاي اروپايي و آمريکايي با افزايش شديد تورم مواجه شدند. در داخل کشور نيز ما از ناحيه طرح مردمي سازي يارانه‌ها تورم داشتيم که به عنوان مثال تورم ماهيانه خردادماه به بيش از ۱۲ درصد رسيد.
تورم حذف ارز ۴۲۰۰ تخليه شد
رئيس‌کل بانک مرکزي خاطرنشان کرد: البته اين تورم طبيعي بود و هر وقت نيز طرح را اجرا مي‌کرديم همين اتفاق رخ مي‌داد، ولي بحمدالله آثار تورم اين موضوع در مردادماه تخليه شد و تورم ماهيانه مردادماه به ۲ درصد رسيد و هم‌اکنون در روال عادي قرار گرفته‌ايم.
رئيس‌کل بانک مرکزي درباره اقدامات متنوعي که در زمينه کنترل نقدينگي و پايه پولي در دست اقدام است، توضيح داد: برخي از اين اقدامات مربوط به اصلاح رابطه دولت و بانک مرکزي است که يکي از مهم‌ترين موضوعات در اين زمينه استفاده دولت از تنخواه بانک مرکزي است. تلاش دولت اين است که از اين تنخواه استفاده نکند و از ساير منابع خود استفاده کند.
کنترل اضافه برداشت بانک‌ها
صالح‌آبادي ادامه داد: موضوع بعدي کنترل اضافه برداشت بانک‌ها بوده که به عنوان يک محور کليدي در دستور کار ما بوده است و مي‌تواند به کنترل نقدينگي کمک کند.
وي با اشاره به اينکه دولت بخشي از هزينه‌هاي خود را از ناحيه فروش اوراق تأمين مي‌کند، يادآور شد: اوراقي که در گذشته صادرشده اکنون سررسيد شده و دولت بايد با فروش اوراق جديد آن‌ها را تسويه کند، ولي درمجموع آر ابتداي سال جاري دولت ۳۴ همت اوراق منتشر کرده و فروخته است که ۱۲ همت از اين رقم را بانک‌ها خريداري کرده‌اند و ۲۲ همت نيز به غير از بانک‌ها فروخته شده و مثلاً صندوق‌ها و ساير سرمايه‌گذاران اين اوراق را خريداري کرده‌اند؛ بنابراين اتفاق خوبي است که فقط بانک‌ها خريدار اين اوراق نباشند.
رئيس شوراي پول و اعتبار ادامه داد: البته بر اساس مصوبه شوراي پول و اعتبار بانک‌ها بايد ۳ درصد از سپرده‌هاي خود را به اوراق دولتي اختصاص دهند، اما در سال جاري ۳۵ درصد از اوراق به بانک‌ها و ۶۵ درصد به ساير نهادهاي مالي فروخته شده است.
وي با تاکيد بر اينکه در حال تعميق بازار بين بانکي هستيم، گفت: به زودي امکاني فراهم مي‌کنيم که بانک‌ها بتوانند اوراق مازاد خود را با يکديگر معامله کنند.
پرداخت ۱،۰۰۰ ميليارد تومان تسهيلات بانکي در ۴ ماهه ۱۴۰۱
رئيس‌کل بانک مرکزي در ادامه با اشاره به جلسه روز گذشته هيئت دولت با رهبر انقلاب بيان کرد: رهبر انقلاب اشاره مهمي داشتند که اقدام بانک مرکزي درباره سختگيري بر ترازنامه بانک‌ها اقدام خوبي است و بايد ادامه پيدا کند، اما بايد توجه شود که سرمايه در گردش بنگاه‌هاي توليدي نيز تأمين شود که نکته بسيار مهمي بود.
صالح‌آبادي تصريح کرد: رصد ما نشان مي‌دهد که طي ۴ ماه ابتدايي امسال ۱۰۰۰ همت تسهيلات به بخش‌هاي مختلف اعم از خانوارها و بنگاه‌ها پرداخت شده که از اين مقدار ۶۶ درصد به بخش سرمايه در گردش بنگاه‌ها پرداخت شده است. ۱۲.۸ درصد نيز براي ايجاد بنگاه‌هاي جديد پرداخت شده و مابقي نيز به ساير حوزه‌ها پرداخت شده است؛ بنابراين مورد نظر بانک مرکزي است که اين موارد را تقويت هم کنيم.
تأمين ۲۰ درصد سرمايه در گردش بنگاه‌ها با اوراق گام در سال آينده
وي افزود: يکي از ابزارهاي بانک مرکزي در راستاي تقويت بنگاه‌ها استفاده از اوراق گام است. در گذشته بنگاه‌ها به بانک‌ها مراجعه مي‌کردند و تسهيلات به صورت پول نقد دريافت مي‌کردند، در حالي که ما از پايان سال گذشته با همکاري وزارت صمت تأمين مالي زنجيره‌اي را آغاز کرديم تا نياز بنگاه‌ها به نقدينه‌خواهي را کم کنيم که يکي از ابزارهاي مهم در زمينه تأمين مالي زنجيره‌اي، اوراق گام (گواهي اعتبار مولد) است.
رئيس‌کل بانک مرکزي ادامه داد: از اواخر سال گذشته که اين اوراق راه‌اندازي شده تا تيرماه امسال حدود ۸.۸ همت از اوراق گام استفاده شده است. ما مقررات اين اوراق را در شوراي پول و اعتبار تسهيل کرديم و بسته تشويقي ايجاد کرديم و بانک‌هاي مختلف را دعوت کرديم به طوري که هم‌اکنون بانک‌هاي زيادي از اين اوراق استفاده مي‌کنند. خوشبختانه در دو ماه اخير ۱۱ همت از اين اوراق استفاده شده است.
وي با اشاره به مزيت‌هاي اين اوراق گفت: اوراق گام هم باعث نظارت بر مصرف صحيح تسهيلات و اعتبارات بانکي مي‌شود و هم اينکه در بخش مولد اقتصاد اعم از توليد و خدمات استفاده مي‌شود؛ که اين يک ابزار کوتاه‌مدت و مختص سرمايه در گردش است و به محض اينکه اين اوراق در اختيار بنگاه قرار مي‌گيرد مي‌تواند آن را نگهداري کرده يا در بازار سرمايه آن را بفروشد و پول آن را دريافت کند. اين اتفاق خوبي است که بتوان از سرمايه‌هاي بخش مردمي نيز در تأمين مالي بنگاه‌ها استفاده کرد.
رئيس‌کل بانک مرکزي تصريح کرد: پيش‌بيني من اين است که در ماه‌هاي آينده استفاده از اين ابزار بيشتر شود و در سال آينده ۲۰ درصد سرمايه در گردش بنگاه‌ها از طريق اين ابزار تأمين مالي شود؛ بنابراين هرچه که اين ابزار تعمير و توسعه پيدا کند مي‌تواند کمک بزرگي به توليد کند و اصلاح خوبي هم در نظام بانکي اتفاق مي‌افتد به اين صورت که بنگاه‌ها نياز کمتري به نقدينگي پيدا مي‌کنند.
تصميم‌گيري درباره ۶ بانک با رشد ترازنامه بالا
صالح‌آبادي با اشاره به کنترل مقداري ترازنامه بانک‌ها اظهار کرد: بانک‌ها مي‌توانند بين ۱.۵ تا حدود ۲.۵ درصد رشد ترازنامه داشته باشد که توسط سامانه‌هاي کنترلي بانک مرکزي نظارت مي‌شود. اگر بانکي هم اين قانون را رعايت نکند سپرده قانوني آن از ۱۰ تا ۱۲ درصد به ۱۵ درصد افزايش مي‌يابد که ضمانت اجراي سياست بانک مرکزي است.
وي ادامه داد: در حال حاضر ۶ بانک هستند که مقداري از مقدار تعيين‌شده ترازنامه بالاتر هستند که بايد سريعاً اصلاح شوند. بعد از آذرماه تصميمات جديد دراين باره اخذ مي‌شود.
رئيس‌کل بانک مرکزي تصريح کرد: البته براي بانک‌هاي قرض‌الحسنه رقم بيشتري اختصاص داديم که اين نرخ بين ۴.۵ تا ۵ درصد است چراکه تسهيلات خرد به متقاضيان اعطا مي‌کنند. در حال حاضر بانک‌ها را بر اساس شاخص‌هايي در ارزيابي سلامت رتبه‌بندي کرديم که بر مبناي آن بانک‌هاي سالم ۲.۵ درصد و بانک‌هايي که ناترازي دارند در کف ۱.۵ درصد اجازه رشد ماهيانه ترازنامه دارند.
تسهيل دسترسي مردم به خدمات و تسهيلات بانکي
صالح‌آبادي تسهيل دسترسي مردم به بانک‌ها را از ديگر سياست‌هاي بانک مرکزي دانست و گفت: امسال امکان احراز هويت غيرحضوري را فراهم کرديم که مردم بدون نياز به مراجعه به شعب بانک بتوانند احراز هويت شوند و تا پايان تيرماه ۴۰۰ هزار نفر به صورت غيرحضوري احراز هويت شدند.
به گفته او، ۲۵۰ هزار نفر نيز از سفته الکترونيک استفاده کردند که همه اينها در راستاي تسهيل دسترسي مردم است.
آمار پرداخت وام ازدواج
رئيس‌کل بانک مرکزي با بيان اينکه تسهيلات قرض‌الحسنه را به ۲۰۰ ميليون تومان براي اشخاص حقيقي افزايش داديم، اظهار کرد: ۴۱۸ هزار فقره تسهيلات ازدواج به ميزان ۵۸ همت از ابتداي سال تا تيرماه پرداخت شده است.
وي افزود: همچنين ۳۱۵ هزار فقره وام فرزندآوري به مبلغ ۱۳ همت پرداخت شده است که جمعاً ۷۱ همت مي‌شود و اين در حالي است که سال گذشته درمجموع ۸۰ همت تسهيلات ازدواج پرداخت شده است.
به گفته صالح‌آبادي تا پايان تيرماه نيز ۲۰ همت تسهيلات وديعه مسکن و ساخت مسکن پرداخت شده است.
وي با بيان اينکه اصلاح ساختار سرمايه بانک‌ها يکي ديگر از اقدامات مهم بانک مرکزي است، اظهار کرد: ۲۳ بانک موظف به اجراي اين سياست شدند که با قوت آن را دنبال مي‌کنيم.
صالح‌آبادي تاکيد کرد: از سوي ديگر بازار بين بانکي در دولت سيزدهم عمق پيدا کرده و اين سياست همچنان ادامه خواهد داشت.
جمع‌آوري بيش از ۳۰ هزار ميليارد تومان نقدينگي از بازار
رئيس‌کل بانک مرکزي گفت: بانک‌ها در گذشته اوراق خريداري‌شده از دولت را به بانک مرکزي مي‌فروختند که سال گذشته ۱۰۲ همت اوراق در سبد بانک مرکزي وجود داشت و در حاضر به حدود ۷۰ همت کاهش يافته است که به معني جمع شدن بيش از ۳۰ همت پول از بازار است، اين موضوع هم در کاهش نقدينگي و هم رشد پايه پولي مؤثر بود.
صالح‌آبادي تصريح کرد: اقدام مهم ديگري که با همکاري سازمان مالياتي انجام شد ساماندهي ۱۸ ميليون درگاه پرداخت و کارت‌خوان است به نحوي که هم‌اکنون دستگاه کارت‌خوان و درگاهي که شناسنامه‌دار نباشند، نداريم. اين اتفاق بسيار مهمي در نظام پولي و بانکي محسوب مي‌شود.
کاهش نياز به نقدينه‌خواهي با بازگشت اعتبار به چک
وي در ادامه اضافه کرد: موضوع ديگر قانون چک است که البته به مدت دو يا سه سال از زمان اجراي آن مي‌گذرد و خوشبختانه مي‌توان گفت که اين قانون تقريباً به صورت کامل اجرايي شده است جز يک بند که آن هم ملاحظات خاص خود را دارد. قانون چک داراي بخش‌هاي متعددي است که يکي از آن‌ها وصل سامانه يکپارچه صدور چک بود. اتفاق بسيار مهمي که در ماه‌هاي اخير روي داد، موضوع مسدود کردن حساب‌هاي فردي بود که چک صادر کرده، اما موجودي نداشت.
رئيس‌کل بانک مرکزي در اين رابطه يادآور شد: بر اساس قانون چنانچه فردي چکي صادر کند و دريافت‌کننده متوجه خالي بودن حساب آن شود، حساب‌هاي صادرکننده در کل شبکه بانکي به ميزان چک بسته مي‌شود. اين کار باعث شده چک‌هاي برگشتي کاهش پيدا کند و افرادي که چک صادر مي‌کنند، انضباط بيشتري به خرج دهند، زيرا وقتي چکي برگشت مي‌خورد بايد به دنبال فرد دريافت‌کننده براي رفع سو اثر باشد که با اين روش اعتبار به چک برمي‌گردد.
وي افزود: يکي از مهم‌ترين ابزارهاي پرداخت در شبکه بانکي چک است و زماني که مردم به آن اطمينان نداشته باشند به ابزار نقدينگي رجوع مي‌کنند، هر اندازه ابزارهاي غير نقدي را معتبرتر کنيم و مردم از آن‌ها استفاده کنند نياز به نقدخواهي کمتر خواهد شد؛ بنابراين درصورتي‌که کسي چکي را دريافت مي‌کند علاوه بر اينکه در سامانه مربوطه ثبت مي‌شود، فرد دريافت‌کننده هم مي‌تواند اعتبار صادرکننده را در سايت بانک مرکزي بررسي کند.
صالح‌آبادي يادآور شد: از قانون چک يک قسمت آن باقي‌مانده که آن هم تعريف اعتبار براي چک طبق قانون است که در شوراي پول و اعتبار ايراداتي به آن وارد آمد و اين نگراني مطرح شد که ممکن است کسب‌وکارها را مختل و مشکلاتي ايجاد کند که قرار شد تدابيري اتخاذ شود تا مشکلي به وجود نيايد.
بازار ارز در ثبات و آرامش
رئيس‌کل بانک مرکزي در ادامه يادآور شد: از اقدامات ديگر بانک مرکزي در يک سال گذشته فعاليت‌هاي بازار ارز بود. خوشبختانه در بازار ارز با وجود نوساناتي که وجود داشت از يک ثبات خوبي برخوردار بوده است و بانک مرکزي اقدامات متعددي در اين خصوص انجام داده است. بازار توافقي که در دو ماه گذشته اجرا شد با عمق‌بخشي که به بازار ارز داد باعث ثبات در بازار ارز شد.
وي با بيان اينکه بازار متشکل ارزي عمق بيشتري پيدا کرده است، گفت: مبادلات ارزي که با کشورهاي دوست و همکار روي داده اتفاقات خوبي است، ولي همه را نمي‌توان مطرح کرد. در حوزه حواله و اسکناس ارزي اتفاقات خوبي روي داده و تأمين ارزي که بانک مرکزي در طي اين چند ماه انجام داده حدود ۲۶ ميليارد دلار بوده است.
توزيع ارز اربعين
وي در مورد پرداخت ارز به زائران کربلا افزود: هر زائر مي‌تواند ۱۰۰ دلار يا معادل آن ۱۵۰ هزار دينار عراق خريداري کند. حدود ۷۰۰ شعبه بانک‌هاي صادرات، ملت، تجارت و ۲۲۰ صرافي اين خدمات را ارائه مي‌دهند. علاوه بر آن در سه استان ايلام، کرمانشاه و خوزستان دستگاه‌هاي خودپرداز در ايام اربعين قابليت برداشت تا ۵۰۰ هزار تومان خواهند داشت و دستگاه‌هاي خودپرداز سيار هم تهيه شده است.
