مغلطه عجيب برخي رسانه‌هاي سياسي براي زدن بانک مرکزي!
تاریخ انتشار : 1401/12/09
از نظر کارشناسان اقتصادي، قياس ارزش پول ملي کشور‌ها با يکديگر نمي‌تواند به درستي واقعيت‌هاي موجود در آن دو کشور را نشان دهد.
به گزارش خبرنگار ايبِنا؛ قياس ارزش پول ملي ايران با برخي کشور‌هاي توسعه نيافته مانند افغانستان مغلطه‌اي است که طي سال‌هاي گذشته از سوي برخي رسانه‌ها و سايت‌هاي خبري مطرح مي‌شود.
موضوعي که تازگي نداشته و حداقل طي ۱۰ سال گذشته بار‌ها در خبرگزاري‌ها ورسانه‌هاي غير تخصصي به انتشار درآمده است و هر بار نيز از طرف انديشمندان و کارشناسان اقتصادي به آن پاسخ داده شده است.
در جديد‌ترين اظ‌ها نظر‌ها يکي از رسانه‌ها با مقايسه نرخ برابري پول ملي ايران و افغانستان اين موضوع را نشانه قدرت بانک مرکزي کشور افغانستان دانسته و اينگونه نتيجه گرفته است که ثبات نرخ پول ملي افغانستان نشانه عملکرد بهتر بانک مرکزي آن کشور نسبت به ايران است! نتيجه گيري که از نظر کارشناسان امري بسيار خطا و غيرمنطقي است و طرح چنين موضوعي از ريشه کارشناسي درستي برخوردار نيست.
چرا مقايسه ارزش پول ملي دو کشور ايران و افغانستان مغالطه است؟
براساس مباني اقتصادي ارزش پول ملي هرکشور مي‌تواند متاثر از عوامل بسيار زيادي تغيير کند و تغييرات آن مي‌تواند ناشي از سياست‌هاي توسعه‌اي يا رشد صنعتي هر کشور و شرايط بازار‌هاي مالي آن و ... اتفاق افتاده باشد.
براي مثال اگر به روند تغييرات نرخ برابري يوآن چين نگاهي بياندازيم متوجه مي‌شويم علي رغم رشد اقتصادي بالاي اين کشور شرق آسيايي، اما همواره نرخ برابري يوآن با ساير ارز‌ها ثابت بوده است و سياستمداران اين کشور سعي کرده اند نرخ يوآن را پايين‌تر از نرخ دلار و برخي ديگر از ارز‌هاي مهم دنيا نگاه دارند.
اين موضوع در خصوص مقايسه اقتصاد آمريکا با کشور‌هايي مانند عمان، بحرين و جزيره کيمن نيز صدق مي‌کند و در اين باره مي‌توان مشاهده کرد هرچند اقتصاد آمريکا بسيار بزرگتر از تمامي اين کشور‌ها است و تمامي کشور‌هاي نامبرده شده روي هم رفته نمي‌توانند بخش کوچکي از (GDP) آمريکا را پوشش دهند، اما ارزش پول ملي آن‌ها از دلار بالاتر است.
از اين رو از نظر کارشناسان اقتصادي، قياس ارزش پول ملي کشور‌ها با يکديگر نمي‌تواند به درستي واقعيت‌هاي موجود در آن دو کشور را نشان دهد و افراد با استفاده از اين مقايسه، در نتيجه گيري خود دچار مغلطه مي‌شوند.
در واقع بايد گفت اگر مقصود افراد از مقايسه نرخ برابري پول کشور‌هاي مختلف، افزايش يا کاهش سطح رفاه درآن کشور‌ها باشد، نتيجه گيري اين افراد اشتباه خواهد بود و نمي‌توان به وسيله اين معيار سطح رفاه هر جامعه را مورد بررسي قرار داد و لازم است براي اين موضوع به معيار‌هاي ديگري مانند تغييرات درآمد سرانه هر کشور رجوع شود.
همچنين براي نشان دادن نرخ رشد اقتصادي نيز قياس ارزش پول ملي دو کشور نمي‌تواند واقعيت‌ها را به درستي ترسيم کند.
براساس نمودار زير مي‌توان نشان داد در حالي که تا سال ۲۰۲۱ (ميانه دي ماه ۱۳۹۹) ارزش پول ملي ايران درحال تضعيف شدن بود، اما همچنان در آمد سرانه ايران بسيار بالاتر از کشور افغانستان قرار دارد و نکته جالب توجه اين است که هرچند کشور افغانستان در اين سال ارزش پول ملي خود را نسبت به دلار ثابت نگه داشته بود، اما بازهم با رشد منفي توليد و درآمد کل مواجه شده است.
