بازنگری دستورالعمل صدور ضمانت‌نامه بانکی
تاریخ انتشار : 1396/08/15
مشروح خبر
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، «دستورالعمل ناظر بر ضمانت‌نامه بانکی-ریالی» با توجه به طرح برخی ابهامات پیرامون مفاد آن و وقوع سوءاستفاده‌هایی از ابزار ضمانت‌نامه، در یک‌هزار و دویست و سی و نهمین جلسه مورخ ۲۵ مهرماه سال‌جاری شورای پول و اعتبار با محوریت بندهای زیر بازنگری شد:
۱- تبیین هر یک از انواع ضمانت‌نامه
با هدف جلوگیری از سوءاستفاده از ضمانت‌نامه به‌عنوان مهم‌ترین ابزار در ارائه خدمات بانکی به مشتریان و استفاده بهینه و بجا از آن در محل خود، انواع ضمانت‌نامه‌های معمول و مورد استفاده در شبکه بانکی به تفکیک در اصلاحیه دستورالعمل تبیین شده است. بر همین اساس، موسسه اعتباری صرفا مجاز به صدور ضمانت‌نامه در قالب یکی از انواع مقرر در دستورالعمل و طبق شرایط مندرج در آن است.
۲- تاکید بر لزوم شناسایی دقیق، اعتبارسنجی و احراز اهلیت طرفین ضمانت‌نامه
اصولا اعتبارسنجی، شناسایی دقیق و احراز اهلیت طرفین ضمانت‌نامه از اهمیت بسیاری در استفاده صحیح از ابزار ضمانت‌نامه برخوردار است؛ بنابراین در اصلاحیه دستورالعمل، بر صوری نبودن موضوع رابطه پایه و احراز صدق آن، احراز واجد شرایط بودن ضمانت‌خواه درخصوص موضوع رابطه پایه، مرتبط، متناسب بودن و توجیه‌پذیر بودن موضوع رابطه پایه با زمینه فعالیت ضمانت‌خواه/ ذی‌نفع و استفاده از ضمانت‌نامه صرفا برای تضمین معاملات و نه برای تضمین تسهیلات، تاکید شده است.
۳- پیشگیری از بروز تخلفات
به‌منظور وضع ضمانت اجرا درخصوص استفاده از سامانه سپام، مقرر شده است مجوز صدور ضمانت‌نامه برای موسسه اعتباری که نسبت به ثبت ضمانت‌نامه در سامانه مزبور اقدام نکند، لغو شود.
۴- جایگزینی سپرده نقدی با وثیقه نقدی برای صدور ضمانت‌نامه
در اصلاحیه دستورالعمل، صدور ضمانت‌نامه منوط به پرداخت سپرده نقدی ضمانت‌نامه، حداقل معادل ۱۰ درصد مبلغ ضمانت‌نامه ازسوی ضمانت‌خواه شده است. این در حالی است که در نسخه پیشین دستورالعمل مزبور، بابت صدور هر یک از انواع ضمانت‌نامه‌ها (حسب نوع آن)، وثیقه نقدی از ضمانت‌خواه اخذ می‌شد. علاوه‌بر این، با هدف مساعدت به فعالان اقتصادی سپرده نقدی بابت صدور ضمانت‌نامه گمرکی که پیش‌تر از این مستلزم تودیع 20 درصد وثیقه نقدی بود، به حداقل ۱۰ درصد سپرده نقدی کاهش یافته است. از سوی دیگر، اخذ سپرده نقدی برای ضمانت‌نامه‌های شرکت در مناقصه یا مزایده در اختیار موسسه اعتباری قرار گرفته است. لیکن، دریافت ۲۰ درصد وجه ضمانت‌نامه بابت سپرده نقدی (به‌جای وثیقه نقدی) ضمانت‌نامه‌های تعهدپرداخت، همچنان الزامی است.
۵- اولویت منابع ضمانت‌خواه برای پرداخت وجه ضمانت‌نامه
در دستورالعمل اصلاحی مقرر شده است تا در صورت مطالبه وجه ضمانت‌نامه ازسوی ذی‌نفع، وجه ضمانت‌نامه ابتدا از محل سپرده نقدی و سایر سپرده‌های ضمانت‌خواه نزد موسسه اعتباری و در صورت عدم تکافو، مابقی از محل منابع موسسه اعتباری، به ذی‌نفع پرداخت می‌شود.
