طرح بانک مرکزي براي کنترل سپرده هاي بلندمدت چيست؟

تاریخ انتشار : 1397/04/23

در شهريور ماه سال گذشته بود که بانک مرکزي تصميم گرفت تا نرخ سود بانکي را کاهش دهد. فاصله يک هفته اي ابلاغ بخشنامه کاهش نرخ سود بانکي تا اجراي آن باعث شد تا بانک ها سپرده هاي کوتاه مدت مشتريان خود را به سپرده هاي بلندمدت يک ساله با سود بيشتر تبديل کنند. حالا کمتر از دو ماه تا پايان مهلت يک ساله سپرده هاي بلندمدت باقي مانده است و بايد از بانک مرکزي پرسيد که آيا طرحي براي کنترل سپرده هاي بلندمدت جهت خارج نشدن از بانک ها دارد؟

تيتر20 - در شهريور ماه سال گذشته بود که بانک مرکزي تصميم گرفت تا نرخ سود بانکي را کاهش دهد. فاصله يک هفته اي ابلاغ بخشنامه کاهش نرخ سود بانکي تا اجراي آن باعث شد تا بانک ها سپرده هاي کوتاه مدت مشتريان خود را به سپرده هاي بلندمدت يک ساله با سود بيشتر تبديل کنند. حالا کمتر از دو ماه تا پايان مهلت يک ساله سپرده هاي بلندمدت باقي مانده است و بايد از بانک مرکزي پرسيد که آيا طرحي براي کنترل سپرده هاي بلندمدت جهت خارج نشدن از بانک ها دارد؟

 

 8 تير ماه سال 1395 بود که شوراي پول و اعتبار دستور کاهش نرخ سود بانکي را صادر نمود اما وجود موسسات مالي و اعتباري غيرمجاز و همچنين عوامل ديگري چون عدم همکاري بانک ها باعث شد تا نرخ هاي سود کاهش يافته،  پايدار نماند. در ابتداي شهريور ماه سال 1396 بود که دوباره شوراي پول و اعتبار دستور قبلي خود مبني بر کاهش نرخ هاي سود بانکي را ابلاغ نمود و بانک مرکزي طي بخشنامه اي به تمامي بانک ها و موسسات مالي و اعتباري اعلام نمود که از روز شنبه مورخه 11 شهريور 1396، نرخ هاي سود علي الحساب سپرده هاي سرمايه گذاري يک ساله حداکثر ۱۵ درصد و نرخ سود کوتاه مدت عادي روزشمار حداکثر ۱۰ درصد خواهد بود.

 

مهلت يک هفته اي بانک مرکزي به بانک ها از زمان ابلاغ بخشنامه کاهش نرخ سود بانکي تا زمان اجراي آن باعث شد تا بانک ها براي حفظ سپرده هاي سپرده گذاران خود دست به تبديل سپرده هاي کوتاه مدت مشتريان خود به سپرده هاي بلندمدت با نرخ سود بيشتر بزنند.

 

آمارهاي بخش پولي و بانکي بانک مرکزي نشان مي دهد که در مرداد ماه سال گذشته ميزان سپرده هاي کوتاه مدت و بلندمدت به ترتيب 604 هزار ميليارد تومان و 514 هزار ميليارد تومان بوده است. همان گونه که ملاحظه مي شود ميزان سپرده هاي کوتاه مدت از بلندمدت در مرداد ماه 96 بيشتر بوده است. در شهريور ماه 1396 و با تصميم بانک مرکزي مبني بر کاهش نرخ سود بانکي، ميزان سپرده هاي کوتاه مدت از بلندمدت کمتر شده است و اين نشان مي دهد بخشي از سپرده هاي کوتاه مدت به بلندمدت انتقال يافته است. طبق آمار بانک مرکزي، ميزان سپرده هاي کوتاه مدت و بلندمدت در شهريور ماه 1396 به ترتيب 481 هزار ميليارد تومان و 655 هزار ميليارد تومان بوده است.

 

با نزديک شدن به پايان مهلت يک ساله سپرده هاي بلندمدت حالا پرسش اين است که بانک مرکزي چه طرحي را براي جلوگيري از خروج سپرده هاي بلندمدت از بانک ها دارد؟

 

گويا بانک مرکزي براي جلوگيري از خروج سپرده هاي بلندمدت به همان شيوه سنتي خود يعني افزايش نرخ سود بانکي باز خواهد گشت چرا که در چند روز گذشته زمزمه هاي تغيير نرخ سود بانکي از سوي اکبر کميجاني قائم مقام بانک مرکزي مطرح شده است. قطعاً مقصود از تغيير نرخ سود بانکي کاهش دوباره اين نرخ نيست چرا که بانک مرکزي در سال گذشته يک بار دست به چنين کاري زد و عواقب آن، که بر هم ريخته شدن نظم ساير بازارها از جمله بازارهاي ارز، سکه و طلا بود را ديد.

افزايش نرخ سود بانکي نيز هر چند ممکن است موجب عدم خروج سپرده هاي بلندمدت از بانک ها شود اما باعث مي شود تا اولاً بانک مرکزي تصميم خود مبني بر کاهش نرخ سود بانکي را زير پا بگذارد و ثانياً بانک مرکزي به گزينه اي مانند کاهش نرخ سود تسهيلات بانکي و رونق توليد از اين مسير، فکر نکند.

بنابراين بانک مرکزي بايد بين دو گزينه بد و بدتر، گزينه بد را انتخاب کند و احتمالاً به سمت افزايش نرخ سود بانکي قدم هايي را بر خواهد داشت./تابناک