ترامپ، عامل بحران در اقتصاد جهاني

تاریخ انتشار : 1397/06/21

 10سال پس از بحران مالي 2008 که از آمريکا شروع شد، دونالدترامپ از مبدا ايالات متحده پروژه دردسرساز ديگري را کليد زده که اجزاي مختلف اقتصادي جهاني را با يک خطر ويرانگر مواجه کرده است.

به گزارش چهارشنبه ايرنا، هشدار خطر از زبان کريستين لاگارد رئيس صندوق بين المللي پول صادر شده است. او هشدار داد که جنگ تجاري ميان آمريکا و چين مي تواند به آندسته از بازارهاي نوظهور که دچار تزلزل هستند «شوک» وارد کند. 
به باور وي، بحران احتمالي پيش رو اقتصادهايي را درگير خواهد کرد که به هم متصل بوده و مي تواند همچون دومينو کشورهاي زيادي را به خطر بيفکند. اولين قربانيان بحران آتي، ترکيه و آرژانتين هستند که مدتي است با فرار سرمايه دست و پنجه نرم مي کنند. 
لاگارد به روزنامه فايننشال تايمز گفت که صندوق بين المللي پول فعلا نشانه اي از مسري بودن اين بحران مشاهده نکرده است اما هشدار داد که ممکن است تغييري در مسير حرکت بحران به وجود آمده و اوضاع به سرعت تغيير کند. به نظر رئيس صندوق بين المللي پول، «بلاتکليفي و فقدان اعتماد که ناشي از تهديدهاي موجود در عرصه تجارت است» جزو مهمترين خطرات پيش روي اقتصادهاي در حال توسعه است.
هشدار لاگارد در آستانه اجراي دور بعدي عمليات ترامپ در جنگ تجاري با چين مطرح شده است. رئيس جمهوري آمريکا گفته که تعرفه هاي تازه اي بر 200 ميليارد دلار از کالاهاي چيني وضع خواهد کرد. چين نيز آرايش تهاجمي گرفته و خبر داده است که دست به حمله تجاري متقابل خواهد زد. 
جنگ تجاري آمريکا با چين تمام ماجرا و تنها عامل هراس افکن براي اقتصادهاي نوظهور نيست. دلار قوي به اندازه تعرفه هاي چند ميلياردي، بحران زاست. ارزش دلار آمريکا تقويت شده و اين نگراني و سوال را ايجاد کرده است که آيا شرکت هاي بدهکار مي توانند بدهي دلاري خود را بدون دردسر کمتري پرداخت کنند.

**ترکيه و آرژانتين قربانيان بحران اقتصادي 
در حال حاضر، مهمترين بحران هاي اقتصادي در آرژانتين و ترکيه ريشه دوانيده است. هر دو کشور مسائل سياسي و مالي خاص خود را دارند. اما بحران اقتصادي مرز سياسي و محدوده مالي خاصي نمي شناسد. از اين رو، ممکن است اين بحران دير يا زود در آفريقاي جنوبي، اندونزي و برزيل ظهور کند. در هفته هاي گذشته سرمايه زيادي از اين کشورها خارج شده و بعيد نيست بازار و اقتصاد آنها با تلنگري آسيب شديد ببيند. خبرگزاري فرانسه هم نوشته، ضعف ارزهاي اقتصادهاي نوظهور مي تواند صادرات کشورهاي منطقه يورو از جمله آلمان و اسپانيا را نيز تحت تاثير قرار دهد. 
بانک مرکزي ترکيه قرار است روز پنجشنبه جلسه اي براي بررسي افزايش نرخ بهره بانکي تشکيل دهد. احتمالا اين نرخ افزايش پيدا خواهد کرد و سرمايه گذاران تا اندازه اي اعتماد و همچنين اعتماد به نفس کافي را براي بازگشت به ترکيه به دست خواهند آورد. 
ترکيه از توطئه آمريکا براي ضربه زدن به اقتصاد اين کشور سخن مي گويد. در سوي ديگر، مردم آرژانتين نيز معتقدند کشورشان سال هاست قرباني سياست هاي صندوق بين المللي پول شده؛ نهادي که نظام مالي مورد نظر آمريکا و مجموعه غرب را پس از جنگ جهاني دوم پايه ريزي کرد.
اين صندوق 50 ميليارد دلار به آرژانتين وام مي دهد و در عوض خواستار رياضت اقتصادي در آن کشور شده است. بوينس آيرس بخش اول وام را گرفته و گفته که مي خواهد اقساط بعدي وام به سرعت پرداخت شود. 
لاگارد گفته که تدابير رياضتي آرژانتين مي تواند نقشي اساسي در نحوه پرداخت وام به آرژانتين ايفا کند. رياضت آرژانتين سال هاست که به زيان مردم تمام شده است. کارمندان زيادي بيکار شده اند، تورم به شدت بالاست، ارزش پول لحظه به لحظه کم مي شود و هزينه کالاها و خدمات به سرعت بالا رفته است.
رئيس فرانسوي صندوق بين المللي پول مدعي است اين نهاد به دنبال اتخاذ نوعي سياست پولي است که «به گردانندگان بازار اطلاعات شفاف، روشن، درست و دقيق ارائه دهد و ارتباطات ميان آنها را بهبود بخشد.» او گفته، صندوق منتظر آن است که ببيند آيا سياست هاي رياضتي مائوريسيو ماکري رئيس جمهوري آرژانتين پيش از موعد به ثمر مي نشيند و باعث ايجاد بودجه اي متوازن مي شود يا نه. 
اما صندوق بين المللي پول در آرژانتين نهادي منفور است زيرا مردم اعتقاد دارند که برنامه هاي پيشين اين نهاد عموما بر سياست هاي رياضتي تمرکز داشته و به زيان آنها بوده است. از نظر آنان، اين بار نيز همان سناريو تکرار مي شود.
لاگارد کشورهايي مانند آرژانتين و ترکيه و چند مورد ديگر را انتهاي پروژه بحران آفرين ترامپ نمي داند. او گفت، افزايش تعرفه بر کالاهاي چيني و آمريکايي «تاثير قابل توجهي بر رشد اقتصادي چين» خواهد داشت و «باعث ايجاد آسيب پذيري» اقتصاد کشورهاي آسيايي مي شود زيرا اقتصاد آنها در هم تنيده است. 

**تنش ها همچون بومرنگ به آمريکا بازخواهد گشت
اين تنش ها همچون بومرنگ به مبدا باز خواهد گشت و آمريکا نيز از آن بي نصيب نخواهد ماند. در آمريکا نتايج منفي اين تنش ها را طبقه کم درآمد احساس خواهد کرد زيرا افزايش قيمت ها طيف وسيعي از کالاها و مايحتاج آنها را دربرخواهد گرفت. 
لاگارد تاکيد کرد که اين وضعيت به ساير بازارها شوک وارد خواهد کرد. به باور وي، «تجارت قطعا به ترميم نياز دارد. تجارت اما ابزار و موتور رشد است که نبايد تهديد شود، به ويژه در شرايط فعلي.»
رئيس جمهوري آمريکا اين هشدارها را نشنيده و از تشديد مواضع ضدچيني سخن گفت. ترامپ روز سه شنبه به وقت محلي آمريکا گفت که واشنگتن در زمينه تجاري موضع بسيار سختي در قبال چين اتخاذ خواهد کرد. کنار گوش ترامپ، کانادا و در آن سوي آتلانتيک، انگليس نيز درگير مسائل مالي و اقتصادي هستند.
ترامپ به اميد بهبود پيمان نفتا (توافقنامه تجارت آزاد آمريکاي شمالي) تهديد کرد از آن خارج مي شود. مکزيک به عنوان يکي از سه عضو اين پيمان با بازنگري در آن موافقت کرده و کانادا نيز پس از ماه ها انتقاد و نارضايتي سرانجام با اکراه موافقت کرده تا آن بازنگري شود. اما فعلا توافق نهايي حاصل نشده است.

**برگزيت کمر شکن خواهد بود
رئيس جمهوري آمريکا اين نوع تندروي را به خويشاوندان آنگلوساکسوني خود در انگليس توصيه کرده است. او از خروج انگليس از اتحاديه اروپا ابراز رضايت کرده است اما اين جدايي براي جزيره نشين ها بسيار پرهزينه خواهد بود.
«رلف اسپس» رئيس شرکت خودروسازي «جگوار لندروور» به سران لندن هشدار داده که هزينه خروج از اتحاديه اروپا کمرشکن خواهد بود و فقط براي اين شرکت انگليسي روزانه 60 ميليون پوند زيان خواهد داشت.
بحران مالي سال 2008 با ناتواني آمريکايي ها در بازپرداخت اقساط ملکي و رهن مسکن آغاز شد و گويي قرار است فشار تازه اي بر اقتصاد دنيا وارد شود که اين بار نيز عامل آن آمريکاست. اگر بحران قبلي عمدتا به دليل ناتواني وام گيرندگان و ورشکستگي بانک ها آغاز شد، به نظر مي رسد که بحران عميق آتي احتمالا به دليل تهديدها، تحريم ها، تعرفه ها و حتي توهين هاي ترامپ شروع شود و يکي از بازندگان بزرگ آن خود آمريکا خواهد بود.