قوه قضاييه وارد جرم‌انگاري تخلفات شهرسازي شود
تاریخ انتشار : 1398/02/23
معاون وزير راه وشهرسازي با بيان اينکه سيل اخير تلنگري بود تا تاکيدي بر اجراي قوانين و ضوابط مرتبط با ساخت و ساز شود،گفت:اگر تخلفي در ساخت و ساز انجام شود اين تخلف جرم‌انگاري نميشود و ما امروز به دنبال جرم ا‌نگاري تخلفات شهرسازي هستيم.اگر تخلفات ساخت و ساز جرم‌انگاري شود شهرداري به عنوان مرجع صدور پروانه بايد درباره اين تخلفات پاسخگو باشد.
فرزانه صادق مالواجرد، معاون معماري و شهرسازي در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادي ايلنا درباره دلايل بروز خسارت‌هاي سنگين پس از وقوع سيل در استان‌هاي مختلف اظهار داشت: موضوع مهم آسيب شناسي شدت وقوع سيل و عوامل دخيل در افزايش خسارت‌هاي ناشي از آن است. اگر آسيب‌شناسي دقيقي بر روي اين اتفاق انجام نشود، امکان عبرت آموزي براي عدم تکرار اين تجربه‌ها به وجود نمي‌آيد.
وي با اشاره به اهميت بحث آسيب شناسي سيل اخير و موضوعات مرتبط با آن، ادامه داد: در ابتدا نبايد اين نکته را فراموش کنيم که ميزان بارش‌ها نسبت به سنوات گذشته بسيار متفاوت بوده و اساسا اين حجم از بارش تقريبا بيش از دو برابر ميانگين بارش در سنوات قبل بوده است.
*علت گل آلود بودن سيل اخير در استان‌هاي مختلف
معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينکه بايد يک بررسي و آسيب‌شناسي همه‌جانبه درباره دلايل شدت وقوع سيل و شدت تخريب‌ها انجام شود، گفت: اين حجم از خسارت پس از وقوع سيل دلايل مختلفي دارد که يکي از آنها تخريب جنگل‌ها، مراتع و منابع محيطي بالادست است. به ويژه در لرستان از آنجايي که تخريب و دست‌اندازي به اراضي و جنگل‌ها در دامنه زاگرس بسيار زياد بود، باعث افزايش حجم سيلاب‌ها و خسارت‌هاي ناشي از آن شد.
صادق مالواجرد ادامه داد: تخريب جنگل‌ها و اراضي بالادست و تبديل جنگل‌ها به مرتع باعث فرسايش خاک و آسيب ديدن خاک شد، به همين دليل شاهد گل‌آلود بودن سيلاب‌هاي اخير بوديم.
دبير شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران با بيان اينکه اين ميزان فرسايش خاک در فرادست باعث شده حجم لاي در سيلاب‌ها بسيار زياد باشد، گفت: وجود اين حجم از لاي دشواري مضاعفي را براي مردم پس از فروکش شدن سيلاب ايجاد کرده است.
*تغيير مسير و جريان رودخانه‌ها در کانال بتني عامل مهم در شدت وقوع سيل
صادق مالواجرد با اشاره به يکي ديگر از دلايلي که منجر به افزايش خسارات ناشي از وقوع سيل شده، گفت: متاسفانه دست‌اندازي‌هايي هم در اکوسيستم رودخانه‌ها انجام شده که انحراف رودخانه ها از مسير طبيعي و کاناليزه کردن رودخانه، از جمله اين تغييرات است. قطعا سرعت آب در بستر خود با سرعت آب در کانال بتني بسيار متفاوت است. وي تاکيد کرد: به طور قطع تغيير مسير رودخانه‌ها در ميزان و حجم تخريب و خسارات بسيار تاثيرگذار بوده است.
*کميسيون ماده 100 به جاي قلع بناهاي غيرمجاز جريمه دريافت کرد
معاون معماري و شهرسازي وزارت راه و شهرسازي با بيان اينکه عامل ديگر بحث ساخت و ساز در حرايم رودخانه‌ها است، گفت: بستر و حرايم کمي رودخانه‌ها از سوي وزارت نيرو تعيين و عيناً در اسناد و نقشه‌هاي متعلق به طرح‌هاي توسعه و عمران شهري، اين حرايم منعکس مي‌شود و براساس آن، توسعه در پيرامون رودخانه‌ها به اجرا مي رسد.
معاون وزير راه و شهرسازي افزود: بخشي از اين ساخت و سازها در پيرامون رودخانه‌ها قبل از اينکه حرايم مشخص باشد انجام شده که تکليف قانون در اين مورد مشخص است. بايد تمام اين ساخت و سازها تملک مي‌شده و جابه‌جايي به انجام مي‌رسيد.
وي ادامه داد: بخشي از ساخت و سازها هم علي‌رغم اينکه حرايم در آن منطقه مشخص بود انجام شده است و کميسيون ماده 100 در داخل شهرها هم به جاي اينکه حکم قلع بنا را بدهد، جريمه اين تخلف را اخذ کرده و از اين طريق، ساخت و ساز در آن مناطق تثبيت شده است.
صادق مالواجرد افزود: بخش ديگري از ساخت و ساز هم که در حرايم ساخته شده‌اند نه پروانه ساخت دارند و نه مجوز ماده 100 که اين ساخت و سازها کاملا تخلف محسوب مي‌شوند.
*شهرداري مرجع صدور پروانه ساخت و سازهاي غير مجاز است
معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينکه در اولين جلسه شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران در سال جاري موضوع سيل مطرح شد و تصميمات مهمي صورت پذيرفت، اظهار داشت: مهم ترين تصميم اين است که در ابتدا آسيب‌شناسي دقيقي انجام و گزارش آن در شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران مطرح شود. موضوع ديگر اين است که بايد توجه ويژه‌اي به حوزه آبخيزداري و حفظ جنگل‌ها داشته باشيم.
وي گفت: يکي ديگر از تصميم‌ها اين است که در تهيه و تصويب طرح‌هاي توسعه و عمران شهري، به پهنه‌هاي در خطر مانند حرايم گسل‌ها و مسيل‌ها توجه ويژه‌اي شود.
صادق مالواجرد ادامه داد: در تهيه و تصويب طرح‌هاي توسعه و عمران، منابع طبيعي بايد مورد توجه قرار بگيرد و اسناد خروجي از اين طرح‌ها بايد بازنگري شوند و احتمالا از سوي وزارت نيرو تجديدنظري درباره حدود بستر و حرايم انجام مي‌گيرد.
وي با تاکيد بر اينکه حرايم کاربري محسوب نمي شود؛ بلکه تعيين کننده مفهوم عدم ساخت و ساز است، گفت: ساخت و سازهايي که در پيرامون رودخانه‌ها انجام گرفته غيرمجاز است و شهرداري به عنوان مرجع صدور پروانه ساخت و ساز محسوب مي شود.
*تخلفات شهرسازي جرم محسوب نميشود
معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينکه بر اينکه سيل اخير تلنگري بود تا تاکيدي بر اجراي قوانين و ضوابط مرتبط با ساخت و ساز شود، گفت: در بسياري از اين موارد طرح مصوب وجود دارد و ممنوعيت‌هاي ساخت و ساز مشخص است اما باز هم شاهد تخلفاتي هستيم که اين نشان مي‌دهد ضوابط به اجرا نمي‌رسد.
وي با تاکيد بر اينکه براي اجراي ضوابط ساخت و ساز به کمک قوه قضاييه نياز داريم، گفت: ممنوعيت ساخت و ساز در حرايم رودخانه‌ها، گسل‌ها، ساخت و ساز در باغات و ساير اقدامات که مشمول ممنوعيت مي‌شود، نياز به ضمانت اجرا دارد که قوه قضاييه مي‌تواند در تقويت اين ضمانت اجرايي حمايت کند.
صادق مالواجرد با تاکيد بر اينکه در حال حاضر تخلفات شهرسازي جرم محسوب نميشود، گفت: اگر تخلفي در ساخت و ساز انجام شود اين تخلف جرم‌انگاري نميشود و ما امروز به دنبال جرم ا‌نگاري تخلفات شهرسازي هستيم.
وي تاکيد کرد: مجلس و قوه قضاييه بايد در اين حوزه به کمک ما بيايند.
معاون معماري و شهرسازي ادامه داد:اگر تخلفات ساخت و ساز جرم‌انگاري شود شهرداري به عنوان مرجع صدور پروانه بايد درباره اين تخلفات پاسخگو باشد.
*انتقال برخي از مراکز جمعيتي مناطق سيل‌زده به مکان ديگر
معاون معماري و شهرسازي با اشاره به جابه‌جايي برخي از مراکز جمعيتي که در جريان سيل دچار آسيب‌هاي قابل توجهي شده‌اند گفت: برخي از املاک در سيل اخير کاملا از بين رفته که نشان مي دهد اين ساختمان ها در مسير سيلاب بوده است. بنابراين بازسازي اين ساخت و سازها در همان منطقه چه از نظر تخصصي و چه از نظر شهرسازي کاملا مطرود است. پس بايد نسبت به انتقال اين املاک به ساير مناطق اقدام کرد. البته برخي از آسيب‌ها هم مرتبط به عدم رعايت ضوابط فني در ساخت و ساز است که اين موضوعات در حال بررسي هستند.
وي گفت: پس از سيل شاهد فرسايش خاک، رانش و لغزش زمين در برخي از مناطق شديم. هر چند که برخي از شهرها دچار سيل‌گرفتگي نشدند اما رانش و لغزش در آن مناطق رخ داده است. بنابراين مراکز جمعيتي پيراموني اين مناطق هم بايد به منطقه ديگري منتقل شوند.
*دروازه قرآن شيراز نبايد محل تفرج باشد/ همواره احتمال خطر سيل در اين منطقه وجود دارد
معاون وزير راه و شهرسازي همچنين درباره علت وقوع سيل دروازه قرآن شيراز اظهار داشت: اين منطقه از گذشته مسير سيلاب بوده و اراضي پايين‌تر به محله سيل‌آباد معروف است. اينکه آيا ساخت معبر در اين نقطه؛ از نظر فني و تخصصي درست بوده و با چه مستنداتي لوله گذاري شده، مورد بحث و بررسي است اما آنچه که باعث افزايش شدت سيل در منطقه شده، پوشاندن مسيل بوده است.
صادق مالواجرد تاکيد کرد: البته پيش از اين هم در سال 83 در آن منطقه سيل رخ داده است اما چون اين سيل در طول چند روز رخ داده آسيب‌هايش کمتر بوده است. البته همچنان نبايد فراموش کنيم که شدت بارش نسبت به سال‌هاي گذشته بسيار متفاوت بوده اما عامل اصلي، دخالت‌هايي است که در فرادست‌هاي اين مسيل و پوشاندن مسير انجام شده است.
وي گفت: نکته مهم اين است که آن منطقه در سال‌هاي گذشته به هيچ وجه محل تفرج نبوده چرا که همواره احتمال خطر سيل وجود داشته اما در سال‌هاي اخير به تفرجگاه تبديل شده است به همين دليل هم اغلب کساني هم که جان خودشان را از دست داده‌اند از بوميان شيراز بودند.
