هدايت منابع بانکي در مسير هدف با تأمين مالي زنجيره‌اي
تاریخ انتشار : 1400/10/26
معاون مدير عامل بانک تجارت بر نقش تفاهمنامه طرح تأمين مالي زنجيره‌اي بنگاه‌هاي توليدي بر حمايت واقعي از توليد تأکيد کرد.
به گزارش ايبِنا، با امضاي تفاهمنامه طرح تأمين مالي زنجيره‌اي بنگاه‌هاي توليدي و اقتصادي بين وزارت صمت، بانک مرکزي و هفت بانک کشور، انتظار مي رود تا از اين پس منابع بانکها هدفمندتر از هميشه در مسير حمايت واقعي از توليد قرار گيرد. حضور بانک تجارت به عنوان يکي از بانک‌هاي امضا کننده اين تفاهمنامه بهانه اي شد تا در گفت و گو با حميدرضا امين زارع معاون مدير عامل در امور اعتباري اهداف و چند و چون اين طرح را جويا شويم:
در ابتدا توضيحات کلي درباره طرح تامين مالي زنجيره توليد ارائه فرماييد.
يکي از مواردي که اخيرا مقامات عالي کشور و مديران ارشد بانک روي آن تاکيد ويژه دارند موضوع SCF يا تامين مالي زنجيره توليد است که اهميت زيادي دارد. به دليل شرايطي که اقتصاد کشور با آن مواجه است از جمله موضوع نقدينگي، نرخ تورم، محدوديت منابع سيستم بانکي و ... همه دستگاه هاي متولي بايد به نوعي درصدد ارائه راهکار براي حمايت و تامين مالي زنجيره توليد باشند تا بتوانيم از شرايط رکود تورمي خارج شويم. SCF يکي از راهکارهاي تامين مالي واحد هاي توليدي است بدون آن که در پايه پولي و نقدينگي کشور تغيير زيادي ايجاد شود. معناي تامين مالي زنجيره اي را مي توان با يک مثال تعريف کرد. مطابق برآورد انجام شده براي توليد يک خودرو در کشور به طور متوسط ۷ مرتبه تامين مالي انجام مي شود. اول شرکت خودرو ساز که نزد بانک از حدود اعتباري برخوردار است و از تسهيلات ريالي در قالب سرمايه در گردش، اعتبار اسنادي داخلي، حواله ارزي، ضمانتنامه و ... استفاده مي کند. اين ميزان تامين مالي در شرايط طبيعي بايد نياز مالي شرکت را مرتفع کند ولي به دليل عدم ثبات شرايط اين تامين مالي تکافوي نياز شرکت را نمي کند و ناچار است مجددا تامين مالي را از بخش هاي ديگر هم انجام دهد. از طرف ديگر شرکت زير مجموعه و تامين کننده قطعات مورد نياز شرکت اصلي از کارخانجات داخلي يا از طريق واردات مواد اوليه مورد نياز خود را تامين مي کند و اين شرکت هم به طور مجزا از بانک تسهيلات و تعهدات اشاره شده را طلب مي کند. شرکت هاي داخلي هم که تامين کننده قطعات هستند به صورت مجزا از بانک منابع مالي دريافت مي کنند و براي خريد مواد اوليه همان فرآيند طي مي شود. بانک تجارت با شرکت تامين کننده قطعات تفاهمنامه اي دارد که بدهي اين شرکت را به تامين کنندگان مواد اوليه پرداخت کند و شرکت اقساط اين تسهيلات را به بانک برگرداند. اين هم به نوعي تامين مالي به حساب مي آيد. از طرف ديگر کسي هم که خريدار خودرو است از بانک تسهيلات مي گيرد. مي توان گفت اخيرا با افزايش سقف کارت اعتباري به ۲ ميليارد ريال اين تسهيلات تقريبا ۷۰ تا ۸۰ درصد قيمت خودرو داخلي را پوشش مي دهد. آخرين بخش تامين مالي شرکت خودرو ساز هم به اين صورت است که شرکت با پيش فروش محصولات خود نوعي تامين مالي انجام داده است. بنابر اين براي يک خودرو چندين نوبت تامين مالي صورت گرفته و لازم بود اين روند اصلاح شود. اين نياز قبلا هم در بانک تجارت احساس شده بود ولي ابزار آن محيا نبود. در حال حاضر موضوع تامين مالي زنجيره توليد به شدت مورد توجه قرار گرفته است. اوايل امسال و اواخر سال گذشته نيز بانک تجارت انتشار اوراق گام را به عنوان يکي از ابزارهاي تامين مالي زنجيره توليد تجربه کرد.
مشتريان بانک در حال حاضر در زمينه تامين مالي با چه مشکلاتي مواجه هستند و با اجراي طرح مذکور دغدغه هاي آنها در زمينه تامين مالي تا چه ميزان برطرف خواهد شد؟
منابع بانکي محدود هستند و به همين دليل بانکها نمي توانند مثلا در بخش خودرو به دفعات تامين مالي انجام دهند. هزينه تامين مالي نيز بر عهده تسهيلات گيرنده است يعني بابت هر تسهيلاتي که دريافت مي کند به بانک سود بپردازد. به همين دليل قيمت تمام شده کالاي نهايي به شدت افزايش مي يابد. قيمت فعلي خودرو نيز به دليل همين هزينه ها افزايش يافته و چنانچه واردات خودرو آزاد بود مصرف کننده به هيچ وجه تمايل به استفاده از خودرو با قيمت بالاي کنوني و کيفيت پايين نداشت. در اين زنجيره اگر هر کدام از اين شرکتها به صورت جداگانه تامين مالي شوند منابع سيستم بانکي تکافوي اين حجم از تسهيلات را نخواهد داشت و لذا توليد محدود مي شود. محدود شدن توليد يعني کم شدن عرضه و افزايش قيمت دوباره. اختلاف قيمت فعلي خودرو در بازار و کارخانه هم به دليل عدم همخواني عرضه و تقاضاست. در واقع مي توان گفت تامين مالي زنجيره توليد هم به نفع بانکها و هم به نفع توليد کننده و مصرف کننده است.
معاونت اعتباري براي حضور فعال بانک تجارت در اين طرح چه برنامه هايي را مد نظر دارد؟
با توجه به تاکيد مدير عامل محترم بانک بر راه اندازي سريع و دقيق scf در بانک تجارت، تاکنون جلسات مختلفي را برگزار و زنجيره هاي توليد فراوان و متنوعي را شناسايي کرده ايم و مي توانيم فعالانه به آنها ورود کنيم. اخيرا سامانه اي با همکاري معاونت کسب و کار با هماهنگي شرکت ايران کيش طراحي شده و به صورت پايلوت در حوزه زنجيره توليد خودرو در حال استفاده است. اين سامانه موقتي بوده و کارگروهي متشکل از کارشناسان اعتباري، سازمان، فناوري اطلاعات، شرکت شايان تجارت، تاتا، حقوقي و بازرسي تشکيل شده تا در فرصتي محدود و کوتاه سامانه اي را راه اندازي کنند که نياز بانک و مشتريان را به طور کلي مرتفع کند.
نقش مديريت هاي مناطق و شعب بانک در سراسر کشور در تبيين و پيشبرد سياست هاي اجرايي بانک در طرح تامين مالي زنجيره توليد را چگونه ارزيابي مي کنيد؟
اگرچه معاونت امور اعتباري متولي سيستم scf به شمار مي رود ولي واقعيت اين است که نيازمندي ها در ابتدا از طرف مشتري به شعبه و منطقه اعلام مي شود و لازم است همکاري همه جانبه اي از طرف شعب و مناطق با اين کارگروه صورت گيرد. اگر نيازها درست و به موقع به ما منعکس شود مي توانيم آن را در سيستم لحاظ کنيم. به همين دليل از شعب و مناطق درخواست داريم در وهله اول زنجيره هاي توليدي که با آنها در ارتباط هستند را شناسايي کرده و نيازمندي هاي آنان را طي هماهنگي با بخش مالي اين واحد ها اخذ کرده و به ما منعکس کنند. اين امر باعث خواهد شد در نهايت سامانه کامل و جامعي طراحي و ارائه شود.
آيا بانک تجارت پيش از اين تجاربي در زمينه تامين مالي زنجيره اي داشته است؟ توضيح دهيد.
اجراي طرح اوراق گام توسط بانک تجربه موفقي به شمار مي رود ليکن از عمق کافي برخوردار نبود. بحث تامين مالي زنجيره توليد را با استفاده از اوراق گام اجرايي کرديم. اوراق گام که منتشر شد در انتها به بازار سرمايه مي رسيد که اين امر مي توانست نقطه قوت و ضعف طرح باشد. نقطه قوت از اين بابت که بازار پول و سرمايه را به نوعي با هم متصل مي کرد ولي بدليل کوتاه مدت بودن مورد استقبال قرار نگرفت. ظرفيت انتشار اوراق گام همچنان در بانک وجود دارد و ما اجازه داريم اين اوراق را منتشر و در اختيار توليد کننده نهايي قرار بدهيم و توليد کننده هم حسب نياز اين اوراق را به واحد هايي که از آنها خريد مي کند منتقل کند. اين اوراق بي نام و در بازار پول قابل معامله و در بازار سرمايه به نقد تبديل مي شود. آن بخش که اوراق به بازار سرمايه مي رفت اندکي زمان بر بود و به دليل لزوم رعايت الزامات بازار سرمايه خيلي مورد استقبال قرار نگرفت. اوراق گام همچنان در صورت انجام اصلاحات براي طولاني کردن زمان سررسيد اوراق براي تامين سرمايه ثابت به عنوان ابزاري مناسب قابليت استفاده دارد.
