افزايش انضباط پولي در کشور با اجراي عمليات بازار باز
تاریخ انتشار : 1398/04/09
موضوع کنترل سود بانکي و تأثير آن بر دامن زدن به افزايش نقدينگي و تورم از دغدغه‌هاي مهم شبکه بانکي و نظام اقتصادي کشور در سال‌هاي اخير بوده که بانک مرکزي با اجراي سياست «عمليات بازار باز» قصد دارد آن را سروسامان دهد.
در واقع، جدي ترين اقدام براي مديريت تورم و کنترل نرخ سود بانکي، عمليات بازار باز است که چندي پيش به تصويب «شوراي پول و اعتبار» رسيد و قرار است توسط بانک مرکزي اجرا شود.
مشارکت بانک‌هاي دولتي و خصوصي در اجراي سياست جديد پولي
«کوروش پرويزيان» رئيس کانون بانک‌ها و مؤسسه‌هاي اعتباري خصوصي در گفت وگو با خبرنگار اقتصادي ايرنا درباره اجراي عمليات بازار باز و نقش آن در اجراي سياست‌هاي پولي و کنترل تورم، اظهار داشت: عمليات بازار باز از ابزارهايي است که مي‌تواند به بانک مرکزي در اجراي سياست‌هاي پولي کمک کرده و در ايجاد نظم مالي، تنظيم مناسبات بين بانک‌ها، بانک مرکزي، دولت و ساير فعالان اقتصادي کمک کند.
وي با بيان اينکه اميدواريم به زودي و به سرعت اين ابزار جديد، اجرايي شود، اضافه کرد: عمليات بازار باز مي‌تواند به ايجاد انضباط پولي در کشور کمک کند.
پرويزيان خاطر نشان کرد: خوشبختانه در قانون بودجه نيز اين موضوع پيش بيني شده و اين امکان فراهم شده است که بخشي از سياست‌هاي مربوط به تأمين مالي در بازار از اين طريق صورت گيرد.
رئيس کانون بانک‌ها و مؤسسه‌هاي اعتباري خصوصي درباره مشارکت بانک‌هاي خصوصي در اجراي اين سياست گفت: اين عمليات با همکاري نزديک بانک مرکزي، شبکه بانک‌هاي دولتي و خصوصي، فعالان اقتصادي و دولت انجام مي‌شود.
عمليات بازار باز با کنار گذاشتن سياست تعيين دستوري نرخ سود بانکي، اجازه مي‌دهد نرخ سود در کانال مشخصي نوسان داشته باشد و همچنين نظام بانکي کشور را سروسامان دهد.
رئيس کل بانک مرکزي نيز درباره اين سياست جديد پولي مي‌گويد: عمليات بازار باز، مهمترين ابزار براي کنترل نرخ بهره کوتاه مدت است و در بسياري از بانک‌هاي مرکزي به کار مي‌رود.
«عبدالناصر همتي» تاکيد کرد: اين بانک با اجماع نظرات، وسواس و دقت نظري خاص و با اطمينان حاصل کردن از آمادگي‌هاي مورد نياز نسبت به عملياتي کردن بازار متشکل ارزي و نيز عمليات بازار باز اقدام مي‌کند.
به گفته وي، اجرا کردن عمليات بازار و شکل گيري بازار متشکل ارزي، نهادسازي مناسبي است که ابزارهاي مورد نياز بانک مرکزي را براي سياست‌گذاري پولي و ارزي در اختيار اين بانک مي‌گذارد.
فرآيند عمليات بازار باز به اين صورت است که در مواقع افزايش يا کاهش تقاضاي ذخاير بانک‌ها که احتمال انحراف نرخ سود بازار بين بانکي (قيمت ذخاير) از ميزان هدف‌گذاري وجود دارد، بانک مرکزي از طريق خريد يا فروش اوراق بهادار و عرضه يا جمع‌آوري ذخاير، نرخ سود بازار را به نزديک نرخ سياستي هدف‌گذاري شده هدايت مي‌کند.
بر اساس سازوکار طراحي شده، بانک مرکزي براي ايجاد دامنه مجاز نرخ سود بازار يا کريدور نرخ سود، کف نرخ کريدور را به عنوان نرخ پذيرش ذخاير مازاد بانک‌ها (سپرده‌گيري از بانک‌ها) و سقف نرخ را به عنوان نرخ تزريق نقدينگي (وام‌دهي در قبال اخذ وثايق نقدشونده به بانک‌ها) تعيين مي‌کند.
فرايند راهبري نرخ‌هاي بازار از طريق عمليات بازار باز، در نهايت از طريق سازوکار تسري سياست پولي به تغييرات در ساير نرخ‌هاي بهره در اقتصاد منجر شده و سطوح قيمت‌ها و فعاليت‌هاي واقعي اقتصادي را تحت تأثير قرار مي‌دهد.
