تشديد زيان انباشته در 2 بانک+جدول
تاریخ انتشار : 1400/07/04
بانک مرکزي با هدف آغاز اقدامات اصلاحي با خلع يد سهامداران ۳ بانک آينده، سرمايه و دي، براي اين ۳ بانک مديرعامل و هيات مديره تعيين کرد اما با اين وجود از مجموع اين ۳ بانک، دو بانک همچنان به سير نزولي و منفي خود ادامه مي‌دهند.
به گزارش خبرنگار اقتصادي خبرگزاري فارس، بانک مرکزي از سال 97 به تدريج سه بانک بسيار مشکل‌دار کشور را که حتي براي هيات مديره برخي از آنها مانند بانک سرمايه دادگاه تشکيل شده بود، با خلع يد سهامداران هيات مديره و مديرعامل تعيين کرد.
* عبور زيان بانک آينده از 51 هزار ميليارد تومان
اما در اين مدت از اين سه بانک حداقل در 2 بانک نه تنها شرايط رو به بهبود نرفته بلکه بسيار بدتر از گذشته شده است. طبق جداول زير که از صورت‌هاي مالي اين سه بانک به دست آمده است، درآمد تسهيلات اعطايي بانک آينده در سال 99 کمتر از سال 98 بوده و کل اين درآمد تقريبا معادل دو سال قبل است. در حالي که ميزان سود علي‌الحساب پرداختي به سپردهها از سال 97 تا 99 بالغ بر 53.8 درصد رشد داشته است.
اين فاصله موجب کسري 13 هزار و 794 ميليارد توماني بين درآمد تسهيلات اعطايي و سود علي‌الحساب پرداختي به سپردهها شده است. اين پديده يکي از عوامل رشد زيان بانک در دو سال گذشته بوده است.
* ارقام به ميليارد تومان
| بانک آينده | 1397 | 1398 | 1399 |
| درآمد تسهيلات و سرمايه‌گذاري | 23،661 | 27،684 | 24،021 |
| سود علي‌الحساب سپردهها | 24،691 | 33،379 | 37،985 |
| مابه‌التفاوت درآمد تسهيلات و سود سپرده | 1،030- | 5،694- | 13،794- |
| بدهي به نظام بانکي | 26،545 | 22،151 | 29،220 |
| زيان | 1،080 | 8،361 | 17،392 |
| زيان انباشته | 11،756 | 30،915 | 51،638 |
همچنين بدهي بانک آينده به بانک مرکزي و نظام بانکي روند صعودي داشته و از 22 هزار و 151 ميليارد تومان در سال 98 به 29 هزار و 220 ميليارد تومان در سال 99 رسيده است. از مجموع اين رقم بدهي، بيش از 5200 ميليارد تومان بدهي اين بانک به بانک مرکزي است.
همانطور که در جدول بالا درج شده است، زيان‌هاي سالانه بانک آينده روند افزايشي داشته و از هزار و 80 ميليارد در سال 97 به 8 هزار و 361 ميليارد تومان در سال 98 و 17 هزار و 392 ميليارد تومان در سال 99 رسيده است. به همين ترتيب زيان انباشته بانک از 11 هزار و 756 ميليارد تومان به 51 هزار ميليارد و 638 ميليارد تومان در پايان سال گذشته رسيده است.
سرمايه ثبت شده بانک آينده در اين سال‌ها و حتي در سال 99 که مديريت بانک در اختيار تيم تعيين شده توسط بانک مرکزي بوده، تغيير نکرده است. رقم سرمايه ثبتي بانک آينده 1600 ميليارد تومان است. بنابراين نسبت زيان انباشته به سرمايه بانک به 3127 درصد رسيده است. به عبارت ديگر نسبت زيان انباشته به سرمايه ثبتي بيش از 31 برابر شده است. اين در حالي است که طبق قانون تجارت اگر زيان يک شرکت سهامي به 50 درصد سرمايه برسد، به‌سرعت بايد مجمع عمومي فوق‌العاده تشکيل درباره بانک تصميم‌گيري شود. يا سرمايه شرکت افزايش يابد يا شرکت با اعلام ورشکستگي، با طي کردن مراحل تصفيه و ختم تصفيه به سمت انحلال حرکت کند.
* چرا بانک آينده به اين وضعيت افتاد؟
وضعيت فعلي بانک آينده ناشي از سياست‌ها و اقدامات غلط اين بانک در سال‌هاي گذشته بود. پرداخت تسهيلات به شرکت‌هاي صوري با سرمايه‌هاي اندک، اعطاي تسهيلات کلان به ذينفعان واحد براي مقاصد نامشخص، پرداخت تسهيلات به شرکت‌هاي زيرمجموعه و مصرف تسهيلات در پروژه‌هاي تجاري مانند ايران‌‌مال و... باعث کاهش درآمد بانک از محل تسهيلات اعطايي شده است.
از طرف ديگر اين بانک براي بزرگ شدن و براي «Too Big to Fail» شدن (بزرگ شدن شرکت/ بانک در حدي که ورشکستگي آن باعث آسيب‌ديدن کل اقتصاد شود و آثار زيان‌باري براي مردم داشته باشد)، در طول ساليان متمادي راهبرد مخرب نرخ سود بالاتر از همه بانک‌ها در پيش گرفت. اين بانک در طول سال‌هاي 92 تا 98 همواره نرخ سودي بالاتر از نرخ سود ساير بانک‌ها به مشتريان خود پرداخت مي‌کرد.
اين اقدامات بانک آينده موجب تخريب ساختار مالي اين بانک شده و با تغييرات مديريتي حل آن در کوتاه مدت و ميان مدت امکان‌پذير نيست و در بلندمدت بسيار سخت خواهد بود.
*صورت‌هاي مالي بانک سرمايه چه مي‌گويد
نگاهي به وضعيت بانک سرمايه، کورسوي اميدي براي احياي اين بانک برجاي نمي‌گذارد. طبق يادداشت توضيحي حسابرس اين بانک، حدود 94 درصد از کل تسهيلات اعطايي اين بانک غيرجاري است. بررسي صورت مالي بانک سرمايه نشان مي‌دهد زيان انباشته اين بانک به‌دلايل مختلف که يکي از آنها عدم تامين درآمد مناسب از محل تسهيلات اعطايي و اختصاص آن به سود سپرده، است. درواقع بانک در سال‌هاي 97، 98 و 99 هر سال سود مازاد به سپرده‌گذاران پرداخت کرده است.
يکي از مهم‌ترين دلايل شکل‌گيري اين وضعيت در بانک سرمايه از دست رفتن بخش عمده منابع اين بانک در فرايند تسهيلات اعطايي کلان به برخي اشخاص بوده است. محمد امامي، حسن شاملويي،سامان مدلل، بهروز ريخته‌گران، مصطفي انصاري، حسين هدايتي، محمدرضا جهانباني، علي اقداميان، گروه محسن/علي صرافيان، حميد خاتمي‌پور، فرهاد صفري ازجمله بدهکاران دانه درشت بانک سرمايه هستند که نام آنها هم در صورت مالي بانک سرمايه درج شده است.
با خالي شدن بانک سرمايه از منابع، کسب درآمد از محل تسهيلات براي بانک به‌شدت کاهش يافته و همين باعث تشديد عدم تعادل‌ها و رشد زيان انباشته در صورت مالي اين بانک شده است. همانطور که در جدول زير قابل مشاهده است، درآمد تسهيلات‌دهي اين بانک در سه سال گذشته 506 ميليارد تومان، 397 ميليارد تومان و 520 ميليارد تومان بوده که حتي متناسب با تورم هم رشد نکرده و تقريبا ثابت بوده است.
در بخش پرداخت سود سپرده تاحدودي از ميزان پرداخت سود کاسته شده به‌طوري که پرداخت سود سپرده از 3590 ميليارد تومان در سال 97 به 2774 ميليارد تومان در سال 99 رسيده است. از سال 97 تا 99 کسري درآمد تسهيلات نسبت به سود سپرده از منفي 3084 ميليارد تومان به منفي 2253 ميليارد تومان کاهش يافته است.
با اين وجود ميزان رشد زيان انباشته بانک سرمايه کاهش نيافته است چرا که زيان انباشته از 19 هزار و 191 ميليارد تومان به 26 هزار و 973 ميليارد تومان در سال 98 و 32 هزار و 192 ميليارد تومان در سال 99 رسيده است.
از طرف ديگر بدهي به بانک مرکزي هم روند صعودي داشته و از 16 هزار و 677 ميليارد تومان به 25 هزار و 690 ميليارد تومان افزايش يافته است.
* ارقام به ميليارد تومان
| بانک سرمايه | 1397 | 1398 | 1399 |
| درآمد تسهيلات و سرمايه‌گذاري | 506 | 379 | 520 |
| سود علي‌الحساب سپردهها | 3،590 | 3،032 | 2،774 |
| مابه‌التفاوت درآمد تسهيلات و سود سپرده | 3،084- | 2،652- | 2،253- |
| بدهي به بانک مرکزي | 16،677 | 21،312 | 25،690 |
| بدهي به بانک‌ها | 425 | 336 | 365 |
| زيان | 8،020 | 7،570 | 6،286 |
| زيان انباشته | 19،191 | 26،973 | 32،192 |
به گزارش فارس، با توجه به عللي که براي انباشت زيان بانک سرمايه عنوان شد، حتي با به‌کارگيري کارآمدترين مديران بانکي احياي اين بانک کاري بسيار سخت و طولاني خواهد بود چرا که فرايند وصول مطالبات معوق فرايندي طولاني است و در اين مدت از يک طرف به طور مداوم بر زيان انباشته و حجم بدهي به بانک مرکزي افزوده خواهد شد.
* بيم‌ها و اميدها در بانک دي
مديريت بانک دي هم مانند دو بانک سرمايه و آينده، در نيمه دوم سال 98 توسط بانک مرکزي تعيين شد. براساس صورت مالي حسابرسي نشده اين بانک، جريان درآمدزايي بانک در سال 99 از رشد قابل توجهي برخوردار شده و از 2177 ميليارد تومان در سال 98 به 3218 ميليارد تومان در سال 99 رسيده است. در مقابل اما ميزان رشد سود سپرده پرداختي به سپرده‌گذاران کنترل شده و در سال 99 تنها 166 ميليارد تومان رشد داشته است.
در نهايت، مابه‌التفاوت منفي درآمد تسهيلات و سود سپرده پرداختي به سپرده‌گذاران با 1207 ميليارد تومان کاهش از منفي 3345 ميليارد تومان به منفي 2138 ميليارد تومان کاهش يافته است.
با اين روند باز هم زيان انباشته بانک دي در سال 99 بايد هزار و 110 ميليارد تومان افزايش مي‌يافت اما مديريت بانک، اقدام به فروش بخشي از دارايي‌هاي خود کرد و با فروش اموال، بالغ بر 6432 ميليارد تومان سود کسب کرد. اين اقدم موجب شد زيان انباشته بانک با 5322 ميليارد تومان کاهش از 12 هزار و 51 ميليارد تومان به 6729 ميليارد تومان کاهش يافته است.
بدهي بانک به نظام بانکي هم در سال 99 نسبت به سال 98 حدود 2651 ميليارد تومان کاهش پيدا کرده و اين نشانه خوبي از روند اصلاحي بانک است.
اما نکته‌اي که در اين ميان وجود دارد، ساختار مالي و دارايي بانک است. بانک دي براي جبران زيان انباشته خود اقدام به فروش دارايي کرده و از طرف ديگر فرايند عمليات مالي که همان تسهيلات اعطايي و پرداخت سود سپرده است، در نهايت زيان به ثبت مي‌رساند. در صورتي که مديريت بانک دي نتواند در ميان مدت تعادلي در اين بخش به‌وجود بياورد، از اين ناحيه همچنان به زيان‌هاي بانک افزوده خواهد شد و بانک هم با فروش پي‌درپي دارايي‌ها، خالي خواهد شد.
* ارقام به ميليارد تومان
| بانک دي | 1397 | 1398 | 1399 |
| درآمد تسهيلات و سرمايه‌گذاري | 2،277 | 2،177 | 3،218 |
| سود علي‌الحساب سپردهها | 4،590 | 5،357 | 5،523 |
| مابه‌التفاوت درآمد تسهيلات و سود سپرده | 2،312- | 3،345- | 2،138- |
| بدهي به نظام بانکي | 8،535 | 8،668 | 6،017 |
| زيان | 4،272 | 3،154 | 3،941 |
| زيان انباشته | 8،966 | 12،051 | 6،729 |
به گزارش فارس، تعداد بانک‌هاي مشکل‌دار کشور اين سه بانک نيستند اما اين سه بانک، نمونه‌اي از بانک‌هايي هستند که مديريت آنها توسط بانک مرکزي تعيين شد و پس از اين اقدام، انتظار مي‌رفت بانک مرکزي تحولات اساسي در اين بانک‌ها انجام دهد. اما همانطور که نتايج نشان مي‌دهد اين سه بانک همچنان در وضعيت نامطلوبي به‌سر مي‌برند و حتي دو بانک آينده و سرمايه با افزايش زيان انباشته و عدم تعادل در ترازنامه به شرايط نزولي خود ادامه مي‌دهند و به‌عبارت ديگر شرايط اين دو بانک بسيار بدتر از سال‌هاي گذشته شده است.
به نظر مي‌رسد به دليل ساختار سهامداري و اقدامات و سياست‌هايي اين بانک‌ها در سال‌هاي گذشته، مديريت جديد توان اصلاحات اساسي در اين ساختارهاي معيوب را ندارد. بنابراين بانک مرکزي بايد تصميمات جدي در قبال اين بانک‌ها اتخاذ کند چراکه ادامه فعاليت اين سه بانک و بانک‌هاي مشابه آنها، نتيجه‌اي جز رشد بيشتر نقدينگي و تورم براي اقتصاد ايران در بر نخواهد داشت.
انتهاي پيام/
