بانک مرکزي: رشد اقتصادي کشور در سال ۱۴۰۰ به ۴.۴ درصد رسيد
تاریخ انتشار : 1401/03/28
بانک مرکزي اعلام کرد: تحقق رشد اقتصادي ۴.۴ درصدي در سال ۱۴۰۰ در امتداد رشد اقتصادي ۴.۱ درصدي سال ۱۳۹۹، حکايت از روند رو به بهبود فعاليت‌هاي اقتصادي کشور به رغم تداوم تحريم‌هاي اقتصادي دارد.
به گزارش خبرگزاري مهر به نقل از بانک مرکزي، رشد اقتصادي کشور (به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵) در سال ۱۴۰۰ به عدد ۴.۴ درصد رسيد. تحقق رشد اقتصادي ۴.۴ درصدي در سال ۱۴۰۰ در امتداد رشد اقتصادي ۴.۱ درصدي سال ۱۳۹۹، حکايت از روند رو به بهبود فعاليت‌هاي اقتصادي در کشور به رغم تداوم تحريم‌هاي اقتصادي دارد.
تحولات بخش واقعي اقتصاد ايران در سال ۱۴۰۰ بر اساس محاسبات بانک مرکزي به شرح زير است.
اهم تحولات رشد اقتصادي
بر اساس محاسبات مقدماتي اداره حساب‌هاي اقتصادي اين بانک، توليد ناخالص داخلي به قيمت پايه (و به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵) در سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۰ به رقم ۳۴۱۷.۱ هزار ميليارد ريال رسيد که نسبت به سه ماهه چهارم سال ۱۳۹۹، رشد ۵.۷ درصدي را نشان مي‌دهد. همچنين رشد اقتصادي بدون نفت طي دوره مذکور معادل ۶.۳ درصد بود که حکايت از محوريت بخش‌هاي اقتصادي غير نفتي در تحقق رشد اقتصادي سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۰ دارد.
به لحاظ وضعيت سرمايه‌گذاري نيز در سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۰ تشکيل سرمايه ثابت ناخالص از نرخ‌رشد ۱۴.۴ درصدي نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن برخوردار گرديد که اين ميزان رشد حاصل عملکرد رشد مثبت تشکيل سرمايه در هر دو بخش ماشين آلات و ساختمان به ترتيب معادل ۱۵.۱ و ۱۳.۵ درصد مي‌باشد.
در مجموع عملکرد توليد ناخالص داخلي کشور در سال ۱۴۰۰ با احتساب نفت و بدون احتساب نفت به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵ به ترتيب به ۱۴۵۷۱.۴ و ۱۳۴۱۵.۱ هزار ميليارد ريال رسيد که نسبت به سال قبل از آن به ترتيب با افزايش ۴.۴ و ۳.۹ درصدي همراه بوده است. تحقق رشد اقتصادي ۴.۴ درصدي در سال ۱۴۰۰ در امتداد رشد اقتصادي ۴.۱ درصدي سال ۱۳۹۹، حکايت از روند رو به بهبود فعاليت‌هاي اقتصادي در کشور به رغم تداوم تحريم‌هاي اقتصادي دارد.
مولفه‌هاي رشد اقتصادي در سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۰
بررسي عملکرد رشد اقتصادي بر حسب گروه فعاليت‌هاي اقتصادي نشان مي‌دهد، رشد عملکرد توليد ناخالص داخلي در سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۰ حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده گروه‌هاي خدمات، صنايع و معادن و نفت و گاز به ترتيب معادل ۷.۰، ۵.۰ و ۰.۲ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن مي‌باشد. با اين حال، گروه‌کشاورزي، جنگلداري و ماهيگيري طي همين مدت با کاهش عملکردي معادل ۳.۴ درصد مواجه بوده است.
رشد قابل ملاحظه ۷.۰ درصدي گروه خدمات در سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۰ عمدتاً در نتيجه بهبود عملکرد ارزش افزوده بخش‌هاي اداره عمومي، دفاع و تامين اجتماعي، آموزش، عمده فروشي، خرده فروشي و تعمير وسايل نقليه موتوري، بهداشت و مددکاري اجتماعي و فعاليت‌هاي مالي و بيمه به ترتيب با سهم ۱.۰، ۰.۸، ۰.۶، ۰.۵ و ۰.۴ واحد درصد از رشد ۵.۷ درصدي توليد ناخالص داخلي بوده است. در گروه صنايع و معادن نيز ارزش افزوده تمامي بخش‌هاي پنجگانه اين گروه شامل ساختمان، صنعت، آبرساني، مديريت پسماند، فاضلاب و فعاليت‌هاي تصفيه و تامين برق، گاز، بخار و تهويه هوا و استخراج معدن در سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۰ به ترتيب با افزايش عملکرد ۱۱.۹، ۴.۱، ۳.۷، ۱.۶ و ۱.۵ درصدي نسبت به سه ماهه چهارم سال ۱۳۹۹ همراه بودند.
برآورد حاصل از توليد ناخالص داخلي برحسب اقلام هزينه نهايي در سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۰ نشان مي‌دهد، هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش خصوصي، هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش دولتي و تشکيل سرمايه ثابت ناخالص به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵ به ترتيب از نرخ‌هاي رشد ۷.۲، ۱۶.۳ و ۱۴.۴ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن برخوردار بوده‌اند. در اين دوره رشد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص به تفکيک ماشين آلات و ساختمان به ترتيب معادل ۱۵.۱ و ۱۳.۵ درصد بوده است.
مولفه‌هاي رشد اقتصادي در سال ۱۴۰۰
بررسي عملکرد رشد اقتصادي بر حسب گروه فعاليت‌هاي اقتصادي در سال ۱۴۰۰ نشان مي‌دهد، رشد ارزش افزوده گروه‌هاي خدمات، نفت و گاز، صنايع و معادن و کشاورزي در اين سال به ترتيب معادل ۶.۵، ۱۰.۱، ۱.۱و ۲.۶- درصد بود که به ترتيب از سهم ي معادل ۳.۶، ۰.۸، ۰.۳، و ۰.۳- واحد درصد در رشد اقتصادي سال ۱۴۰۰ برخوردار بوده‌اند. رشد ۶.۵ درصدي ارزش افزوده گروه خدمات در سال ۱۴۰۰ عمدتاً متاثر از تحولات بخش‌هاي اداره عمومي، دفاع و تامين اجتماعي، حمل و نقل و انبارداري، اطلاعات و ارتباطات، بهداشت و مددکاري اجتماعي، آموزش و عمده فروشي، خرده فروشي و تعمير وسايل نقليه موتوري به ترتيب با سهم ۰.۸، ۰.۶، ۰.۵، ۰.۵، ۰.۴ و ۰.۴ واحد درصد از رشد توليد ناخالص داخلي بوده است. همچنين در اين سال بخش‌هاي خدماتي از جمله فعاليت‌هاي مربوط به تامين جا و غذا، فعاليت‌هاي حرفه‌اي، علمي و فني و هنر، سرگرمي، تفريح، ورزش و ساير فعاليت‌هاي خدماتي از بهبود قابل ملاحظه عملکرد ارزش افزوده به ترتيب معادل ۲۸.۲، ۱۵.۸و ۱۴.۶ درصد نسبت به سال قبل از آن برخوردار بودند که نشان مي‌دهد با اقدامات مناسب انجام شده در زمينه پوشش گسترده واکسيناسيون عمومي و نيز ابتکارات بخش خصوصي در به‌کارگيري ظرفيت‌هاي اينترنتي، تبعات منفي بحران کرونا بر حوزه فعاليت‌هاي بخش خدمات تا حد زيادي مرتفع گرديده است. افزايش قابل ملاحظه ارزش افزوده گروه نفت نيز در سال ۱۴۰۰ عمدتاً ناشي از افزايش توليد و صادرات نفت خام، گاز طبيعي و ميعانات گازي نسبت به سال قبل از آن مي‌باشد.
در سال مورد گزارش ارزش افزوده بخش صنعت به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵ از افزايش ۳.۳ درصدي نسبت به سال ۱۳۹۹ برخوردار بود؛ به طور مشخص در اين بخش رشد شاخص توليد کارگاه‌هاي بزرگ صنعتي ۱۰۰ نفر کارکن و بيشتر - با اختصاص سهم حدود ۷۰ درصد از ارزش افزوده بخش صنعت- نسبت به سال ۱۳۹۹ معادل ۳.۱ درصد بود. بررسي عملکرد رشد شاخص مزبور به تفکيک رشته فعاليت‌هاي صنعتي (بر حسب کدهاي ISIC دو رقمي) نشان مي‌دهد که در سال ۱۴۰۰ از مجموع ۲۴ گروه اصلي، ۲۰ گروه (با ضريب اهميت ۸۷.۶ درصدي از شاخص کل) از رشد مثبت توليد برخوردار بوده‌اند؛ از جمله صنايعي که بيشترين سهم را در رشد محقق شده اين سال داشته‌اند مي‌توان به صنايع توليد داروها و فرآورده‌هاي دارويي شيميايي و گياهي، صنايع توليد ماشين‌آلات‌مولد و انتقال نيروي برق و دستگاه‌هاي برقي و صنايع‌توليد مواد غذايي اشاره نمود؛ در مقابل رشد شاخص توليد ۴ گروه صنعتي نسبت به سال قبل از آن منفي بوده است.
برآورد حاصل از توليد ناخالص داخلي برحسب اقلام هزينه نهايي در سال ۱۴۰۰ نشان مي‌دهد، هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش خصوصي و هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش دولتي به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵ به ترتيب از نرخ‌هاي رشد ۳.۹ و ۸.۳ درصدي نسبت به سال قبل از آن برخوردار بوده‌اند. در اين سال عملکرد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص نسبت به سال ۱۳۹۹ بدون تغيير بوده است. اين امر حاصل رشد عملکرد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص در بخشماشين آلات و ساختمان به ترتيب معادل ۱۲.۵ و ۷.۱- درصد بوده است. لازم به ذکر است که رشد عملکرد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص در بخشماشين آلات در تمامي فصول سال ۱۴۰۰ مثبت بوده و به ترتيب معادل ۲۳.۹، ۲.۹، ۱۱.۶ و ۱۵.۱ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن محقق گرديده است.
