تاریخ انتشار : 1401/09/08
تهران- ايرنا- بدترين نوع رشد پايه پولي، رشد از محل اضافه برداشت بانکها از منابع بانک مرکزي است که منجر به رشد اين شاخص مهم تورمساز در کشور ميشود؛ گزارش بانک مرکزي از تحولات پولي و بانکي شهريور ماه نشان ميدهد بدهي بانکها به بانک مرکزي با افت همراه بوده است.
به گزارش ايرنا از بانک مرکزي، طبق آمارهاي بانک مرکزي از تحولات پولي و بانکي شهريور ماه سال ۱۴۰۱، بدهي بانک ها به بانک مرکزي در اين ماه نسبت به مرداد ماه ۴ هزار و ۹۳۰ ميليارد تومان کاهش يافت؛ بر اين اساس بدهي بانک هاي تجاري دولتي از ۴۵ هزار و ۳۶۰ ميليارد تومان به ۴۳ هزار و ۷۰۰ ميليارد تومان و بدهي بانک هاي غيردولتي، خصوصي و موسسات اعتباري از ۶۸ هزار و ۵۶۰ ميليارد تومان به ۶۲ هزار و ۹۰ ميليارد تومان کاهش يافته است.
علاوه بر اين بدهي بانکهاي تخصصي دولتي از ۵۷ هزار و ۳۰ ميليارد تومان به ۶۰ هزار و ۲۳۰ ميليارد تومان رسيده که بيانگر رشد ۳۲۰۰ ميليارد توماني در شهريور ماه نسبت به ماه قبل است.پايه پولي شامل خالص بدهي دولت به بانک مرکزي، خالص بدهي بانک ها به بانک مرکزي، خالص دارايي هاي خارجي بانک مرکزي و ساير دارايي هاست.
رشد پايه پولي متناسب با شرايط اقتصاد امري ضروري و اجتناب ناپذير است اما به اعتقاد اقتصاددانان بدترين نوع رشد پايه پولي، رشد پايه پولي از محل اضافه برداشت بانک ها از منابع بانک مرکزي است که منجر به رشد اين شاخص مهم تورم ساز در کشور شود.
خالص بدهي دولت به بانک مرکزي منفي ۲۷ هزار ميليارد تومان شد
براساس گزارش بانک مرکزي، همچنين بدهي دولت به بانک مرکزي در پايان شهريور ماه به ۱۵۶ هزار و ۵۷۰ ميليارد تومان رسيده که نسبت به شهريور ماه سال گذشته ۱.۹ درصد کاهش نشان مي دهد. کاهش ۱.۹ درصدي بدهي دولت به بانک مرکزي در يک سال منتهي به شهريور ماه امسال در حالي رقم خورده است که بدهي دولت به بانک مرکزي در يک سال منتهي به شهريور ماه ۱۴۰۰ که مصادف با آخرين سال فعاليت دولت قبل است، ۵۳.۷ درصد رشد داشته و از ۱۰۳ هزار و ۸۴۰ ميليارد تومان به ۱۵۹ هزار و ۵۸۰ ميليارد تومان در شهريور ماه ۱۴۰۰ رسيده است.
خالص بدهي دولت به بانک مرکزي که از مابه التفاوت بدهي دولت و شرکت هاي دولتي با ميزان سپرده هاي دولت و شرکت هاي دولتي نزد بانک مرکزي به دست مي آيد، در پايان شهريور ماه امسال به منفي ۲۷ هزار و ۲۷۰ ميليارد تومان رسيده است.
اين ارقام نشان مي دهد اثر بدهي دولت نزد بانک مرکزي روي پايه پولي نه تنها خنثي شده بلکه ۲۷ هزار و ۲۷۰ ميليارد تومان هم از حجم پايه پولي کاسته است.
ميزان سپرده هاي دولت و شرکت هاي دولتي نزد بانک مرکزي در شهريور ماه معادل ۲۵۰ هزار و ۴۲۰ ميليارد تومان است.دولت سيزدهم از آغاز فعاليت خود، کنترل تورم را به عنوان يکي از اولويت هاي جدي خود مطرح و مورد پيگيري قرار داده است و در نتيجه اقدامات صورت گرفته، رشد نقدينگي و پايه پولي و نرخ تورم طي يک سال اخير (از شهريور ۱۴۰۰ تاکنون) کاهش معني داري داشته است.
متغيرهاي پولي در ششمين ماه سال جاري، نشان ميدهد حجم نقدينگي در پايان تابستان، به ۵۵۹۴۹.۳ هزار ميليارد ريال رسيده است؛ به گونهاي که نرخ رشد حجم نقدينگي از شهريورماه سال گذشته تا پايان نيمه نخست سال جاري، به ۳۷.۵ درصد رسيده است.
اين در حالي است که نرخ رشد ساليانه نقدينگي در پايان مردادماه امسال به ۳۷.۸ درصد رسيده بود؛ در نتيجه مقايسه نرخ رشد نقدينگي در شهريور و مرداد، بيان گر کاهش نرخ رشد نقدينگي به ميزان ۰.۳ واحد درصد است.
نرخ رشد نقدينگي (۱۲ ماهه) از ۴۰.۵ درصد در پايان شهريور ۱۴۰۰ با طي روندي نسبتاً کاهشي، به ۳۷.۵ درصد در شهريور رسيده است و لازم به توضيح است که در حدود ۲.۵ واحد درصد از رشد نقدينگي در دوازدهماهه منتهي به پايان شهريورماه سال ۱۴۰۱ مربوط به اضافه شدن اطلاعات خلاصه دفترکل داراييها و بدهيهاي بانک مهر اقتصاد به اطلاعات خلاصه دفترکل داراييها و بدهيهاي بانک سپه (بهواسطه ادغام بانکهاي متعلق به نيروهاي مسلح در بانک سپه) ميباشد و فاقد آثار پولي است.
به عبارت ديگر در صورت تعديل اثرات پوشش آماري مذکور، نرخ رشد نقدينگي (دوازدهماهه) در پايان شهريورماه سال۱۴۰۱ نسبت به پايان شهريورماه سال ۱۴۰۰ معادل ۳۵.۰ درصد خواهد بود. رشد پايه پولي در دوازده ماهه منتهي به شهريورماه سال ۱۴۰۱ هم ۳۳.۱ درصد بوده است. اين درحالي است که نرخ رشد پايه پولي در پايان شهريور ۱۴۰۰ رقم ۳۹.۵ درصد را ثبت کرده بود.