صنايع در تکاپوي مواداوليه
تاریخ انتشار : 1403/02/04
دنياي اقتصاد -گروه صنعت و معدن : هزينه تامين مواداوليه براي بنگاه‌‌‌ها افزايش يافت. بررسي شامخ اسفندماه نشان مي‌دهد که موجودي مواد اوليه ۶صنعت، ثابت يا در حال کاهش بوده است. از طرفي، با کاهش موجودي مواداوليه، بنگاه‌‌‌ها به دنبال خريد خواهند رفت و قيمت خريد مواد اوليه ۱۱صنعت افزايش داشته و تنها قيمت خريد مواد اوليه يک صنعت بي‌‌‌تغيير بوده است. در اسفندماه، بيشتر صنايع در شاخص ميزان صادرات کالا بهبود داشتهاند. همچنين اگرچه توليدکنندگان در تامين مواداوليه موردنياز خود با مشکل روبه‌رو هستند، شاخص موجودي مواد اوليه خريداري‌شده (۵۲.۰۳) براي دومين بار طي ۹ماه، بالاتر از ۵۰ قرار گرفته است. با اينحال به‌رغم افزايش شاخص، موجودي در نيمي از فعاليتها کمتر يا در محدوده خنثاي ۵۰ قرار دارد.
اظهارات مديران خريد صنايع نشان مي‌دهد، شامخ کل گروه صنايع لاستيک و پلاستيک، بيشترين آهنگ بهبود و شامخ ساير صنايع بيشترين آهنگ افت را تجربه کرده است. به دليل افزايش قيمت خريد مواد اوليه و کاهش موجودي محصول و عوامل ديگر، انتظارات توليد در ماه آينده در شرايط خوبي قرار ندارد و حتي در صنعت پوشاک و چرم به عدد 10 رسيده است. البته بايد توجه کرد که بخشي از اين انتظارات توليد در ماه آينده به دليل تعطيلات طولاني فروردينماه و فعاليت کمتر بنگاه‌‌‌ها در اين بازه زماني است.
ردپاي قيمت‌گذاري دستوري در صنايع لاستيک و پلاستيک
شامخ کل گروه صنايع لاستيک و پلاستيک، در اسفندماه، برابر 61.3 بوده که نسبت به ديگر صنايع، بيشترين شامخ کل گروه در اسفندماه را داشته است.
ميزان سفارش‌هاي جديد، سرعت انجام و تحويل سفارش‌ها، موجودي مواداوليه و ميزان فروش محصولات، همگي روند رو به رشدي داشتند و آهنگ تغيير آنها نسبت به بهمن‌‌‌ماه، شيب صعودي بيشتري داشته است. از سوي ديگر، قيمت خريد مواد اوليه با شيب قابل‌توجهي در حال افزايش است و ميزان صادرات کالا به‌رغم افزايشي بودن، نسبت به ماه گذشته کاهش پيدا کرده است. نکته قابل‌توجه در اين صنعت، قيمت توليد محصولات توليدشده است که نسبت به ماه قبل، با شيب کمتري افزايش داشته است و اين امر، با توجه به شيب شديد افزايش قيمت خريد مواد اوليه، از فشار مضاعف تحميل‌شده بر بنگاه‌‌‌ها خبر مي‌دهد. به بيان صاحبان بنگاه‌‌‌هاي صنايع لاستيک و پلاستيک، انتظارات توليد در ماه آينده بي‌‌‌تغيير خواهد بود.
کاهش موجودي مواداوليه در صنايع فرآورده‌‌‌هاي نفت و گاز
اين گروه از صنعت، در اسفندماه 1402، با شامخ کل 55.7 نسبت به ماه گذشته، با شيب ملايمي به سوي بهبود شرايط در حرکت بوده است. ميزان توليد محصولات، ميزان سفارش‌هاي جديد، سرعت انجام و تحويل سفارش‌ها، ميزان صادرات و ميزان فروش محصولات در اين ماه نسبت به ماه قبل بهبود داشته و با آهنگ تندتري به سوي بهتر شدن در حال حرکت است. بررسي اظهارات فعالان اين حوزه نشان مي‌دهد، رشد شاخص‌‌‌هاي گفته‌شده در اين بخش کافي نبوده و به دليل افت شاخص‌‌‌هاي ديگر، انتظارات توليد در ماه آينده کاهش شديدي داشته است و صاحبان بنگاه‌‌‌ها به طور متوسط عدد 30.0 را پيش‌بيني کرده‌‌‌اند.
از مشکلاتي که اين صنعت در اسفندماه با آن درگير بوده است، مي‌‌‌توان به کاهش ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني، به دليل افزايش قيمت خريد مواد اوليه و رسيدن اين عدد به 76.7 اشاره کرد. از ديگر سو، موجودي مواداوليه کاهش يافته است. با اين حال افزايش قيمت محصولات توليدشده، به اين معناست که بنگاه‌‌‌ها توانسته‌‌‌اند بخشي از افزايش قيمت مواداوليه و افزايش مصرف حامل‌‌‌هاي انرژي را بر قيمت تمام‌شده لحاظ کنند. اين بخش از صنعت نيز در اسفندماه روند رو به رشدي در ميزان صادرات کالا داشته است.
افزايش ميزان صادرات در صنايع نساجي
شامخ کل گروه صنايع نساجي نسبت به ماه گذشته بدون تغيير بوده و مقدار توليد محصولات جديد در اين بخش کاهش يافته است. همچنين ميزان سفارش‌هاي جديد و ميزان فروش محصولات کاهش داشته، اما ميزان صادرات، پيشرفت خوبي را تجربه کرده است. در اين بخش قيمت خريد مواداوليه با شيب بيشتري نسبت به ماه گذشته افزايش داشته است. انتظارات توليد اين صنعت در ماه آينده 27.8 است که نشان مي‌دهد با شيب نسبتا بالايي به سمت بدتر شدن حرکت خواهد کرد.
افزايش قيمت خريد مواد اوليه ماشين‌‌‌سازي و لوازم‌خانگي
شامخ کل اين گروه صنعت، نسبت به ماه قبل، با شيب بيشتري به سوي بهتر شدن حرکت مي‌کند. مقدار توليد و سرعت انجام و تحويل سفارش‌ها، در اين بخش بهبود داشته و موجودي مواد اوليه ثابت مانده است.
مشکلي که فعالان ماشين‌‌‌سازي و لوازم‌خانگي در اسفندماه با آنها مواجه بودند، افزايش قيمت خريد مواد اوليه بود که عدد 80.4 اظهار شده است. همچنين علاوه بر افزايش قيمت خريد مواداوليه، ثابت ماندن موجودي مواد اوليه، افزايش مصرف حامل‌‌‌هاي انرژي و کاهش ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني و قيمت محصولات توليدشده در بازار داخلي، افزايش شيب رشد نداشته و مانند ماه گذشته است که از قيمت‌گذاري دستوري در اين بخش حکايت دارد. رد پاي دولت در ثابت نگه‌داشتن هزينه‌‌‌ها زماني ديده مي‌شود که عوامل توليد گران شده باشند، ولي بنگاه نتواند افزايش هزينه‌‌‌ها را بر قيمت محصول اعمال کند.
صنايع کاني و غيرفلزي؛ رکورددار شيب افزايش قيمت خريد مواد اوليه
بررسي وضعيت صنايع کاني و غيرفلزي نشان مي‌دهد شيب بهبود ميزان سفارش‌هاي جديد در اين گروه در اسفندماه کاهش داشته است. طبق اظهارنامه‌‌‌اي که صاحبان بنگاه‌‌‌ها ارائه کرده‌‌‌اند، ميزان سفارش‌هاي جديد، موجودي محصول انبار و ميزان فروش محصولات در داخل کشور کاهش يافته، ولي ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني افزايش پيدا کرده و ميزان صادرات کالا نيز بهبود داشته است. به همين دليل، با وجود آنکه اين بخش از صنعت بيشترين افزايش قيمت خريد مواد اوليه را با عدد 95.5 تجربه کرده است، تنها صنعت اسفندماه بود که فعالان آن، انتظارات توليد در ماه آينده را با تخمين 63.6 رو به بهبود برآورد کرده‌‌‌اند.
شيب ملايم مقدار توليد محصول در صنايع فلزي
شامخ کل اين گروه از صنعت براساس اظهار صاحبان بنگاه‌‌‌ها، در اسفندماه 53.3 بوده است که نسبت به ماه گذشته، با اندکي افزايش شيب به سمت بهبود در حرکت است. ولي ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني و موجودي مواداوليه در آن بخش از صنعت، نسبت به ماه قبل بي‌‌‌تغيير مانده است. علاوه بر اين دو شاخص، افزايش قيمت خريد مواداوليه و همچنين افزايش مصرف حامل‌‌‌هاي انرژي، موجب شده است تا انتظارات توليد صاحبان بنگاه‌‌‌هاي صنايع فلزي در ماه آينده کاهش چشمگيري داشته باشد و آنها بر اين باورند که در ماه آينده، روند به سوي بدتر شدن پيش خواهد رفت.
افزايش صادرات صنايع غذايي
به بيان صاحبان بنگاه‌‌‌هاي صنايع غذايي، اين بخش در اسفندماه، با افزايش شيب بهبود نسبت به ماه قبل همراه بوده است. مصرف حامل‌‌‌هاي انرژي، مقدار توليد محصولات، موجودي محصول (انبار) و ميزان فروش محصولات افزايش داشته است. همچنين موجودي مواد اوليه صنايع غذايي ثابت مانده و ميزان صادرات کالا افزايشي بوده است. از ديگر سو قيمت خريد مواد اوليه، نسبت به ماه گذشته با شيب کمتري افزايش داشته و انتظارات توليد در ماه آينده براي اين بخش، برابر 39.7 پيش‌بيني شده است.
افزايش قيمت خريد مواد اوليه صنايع شيميايي
براساس اظهارنامه فعالان صنايع شيميايي، اين بخش با شيب آرامي در حال بهبود بوده است. ميزان سفارش‌هاي جديد در اين ماه افزايش داشته است، ولي به دليل کاهش شيب افزايش ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني و افت موجودي محصول (انبار) و همچنين افزايش قيمت خريد مواد اوليه، پيش‌بيني صاحبان اين بنگاه‌‌‌ها از ميزان انتظارات توليد در ماه آينده کاهشي است. همچنين بايد توجه کرد که ميزان فروش محصولات در اين ماه شرايط خوبي داشته است و قيمت حامل‌‌‌هاي انرژي با شيب کمتري افزايش مي‌يابد.
کاهش صادرات صنايع چوب، کاغذ و مبلمان
شامخ کل اين گروه با شيبي کمتر از ماه گذشته در حال بهبود است. قيمت نهايي محصول اين صنعت نسبت به ماه گذشته بي‌‌‌تغيير مانده است. همچنين ميزان سفارش‌هاي جديد، با شيبي بيشتر از ماه قبل در حال بهبود است. کاهش ميزان موجودي انبار، ميزان صادرات کالا، ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني، به علاوه افزايش قيمت خريد مواد اوليه، به کاهش انتظارات در ماه آينده منجر شده است.
وسايل نقليه و قطعات وابسته
شامخ کل گروه وسايل نقليه و قطعات وابسته، در اسفندماه سال 1402، برابر 52.2 اظهار شده است. ميزان سفارش‌هاي جديد، ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني و ميزان فروش محصولات کاهش يافته است. همچنين افزايش شديد قيمت خريد مواد اوليه با عدد تخميني 80.4 بر انتظارات توليد در ماه آينده صاحبان بنگاه‌‌‌ها سايه انداخته است و آنها چشم‌‌‌انداز روشني براي فروردينماه ترسيم نمي‌‌‌کنند. مورد مهم ديگر در اين قسمت از صنعت، کاهش مصرف حامل‌‌‌هاي انرژي است که دليل آن مي‌‌‌تواند نزديک شدن به روزهاي گرم سال و کاهش مصرف گاز بخش خانگي باشد.
افت فروش پوشاک و چرم
شامخ کل گروه پوشاک و چرم در اسفندماه برابر 46.4 اظهار شده است. اين گروه که با شيب ملايمي به سوي بدتر شدن پيش مي‌رود، در دسته‌‌‌اي از صنايع قرار مي‌گيرد که نياز بيشتري به حامل‌‌‌هاي انرژي دارند. در خوداظهاري صاحبان بنگاه‌‌‌هاي تمامي صنايع، بيشترين ميزان نگراني براي تامين انرژي متعلق به بخش پوشاک و چرم برآورد شده است.
از ديگر سو، قيمت خريد مواد اوليه افزايش چشمگيري داشته و افت ميزان فروش محصولات باعث شده است تا فعالان اين بخش، نسبت به باقي صنايع، بدترين چشم‌‌‌انداز را براي ماه آينده داشته باشند و عدد هشداردهنده 10 را اظهار کنند. اين بخش از صنعت که با شيب ملايمي به سوي بدتر شدن مي‌رود، با تحمل فشار‌‌‌هاي گفته‌شده، پيش‌بيني مي‌شود در ماه آينده با افت مواجه شود.
ساير صنايع، در مسير بدتر شدن
ساير صنايع در اسفندماه، برخلاف ماه گذشته، روندي کاهشي داشته و رو به بدتر شدن حرکت کرده‌‌‌اند. اين بخش از صنعت با شامخ کل گروه 41.7، بيشترين شيب افت را به خود اختصاص داده است و در تمامي فاکتورهاي اندازه‌‌‌گيري‌شده، اين بخش از صنعت به سوي بي‌‌‌رضايتي پيش رفته است و تنها سرعت انجام و تحويل سفارش است که در مقايسه با ماه قبل ثابت بوده که حاکي از ثبات نسبي در اين بخش است. به دليل کاهش استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني و موجودي مواد اوليه، پيش‌بيني مي‌شود در ماه آتي مقدار محصول توليدشده کاهش يابد. فعالان حوزه ساير صنايع ابراز کرده‌‌‌اند که قيمت خريد مواد اوليه تغييري نکرده است، ولي تغييرات نرخ ارزي که در فروردينماه شاهد هستيم اين امر بديهي را بازتاب مي‌دهد که اين گروه از صنايع، در اين بخش نيز شاهد چالش خواهند بود. به دليل کاهش چشمگير مقدار توليد محصولات، کاهش موجودي محصول در انبار، ميزان فروش محصولات و مصرف حامل‌‌‌هاي انرژي انتظارات توليد در ماه آينده اين بخش، 35 واحد کاهش يافته و 25 تخمين زده مي‌شود.
