تذکرات ۱۲گانه دو اقتصاددان به رئيس جمهور منتخب
تاریخ انتشار : 1403/04/31
در بخشي از نامه دو اقتصاددان کشور خطاب به رئيس جمهور منتخب آمده است: سياست‌هاي تورم‌زا، اشتغال‌زدا و نابرابري‌سازي که برندگان آنها تنها گروه قليلي از افراد درون قدرت هستند و مهلک‌ترين ضربه را به ايمان و اميد جوانان نخبه کشور وارد کردند و موجب خروج سرمايه‌هاي انساني و مادي از کشور شدند را متوقف کنيد تا باب اميد در مقابل آسيب‌خوردگان اين سياست‌ها گشوده شود.
به گزارش ايلنا، فرشاد مومني و حسين راغفر، دو تن از اقتصاددانان ايراني در نامه‌اي خطاب به مسعود پزشکيان، رئيس جمهور منتخب ۱۲ نکته را متذکر شدند.
در متن اين نامه آمده است:
بسمه تعالي
جناب آقاي دکتر مسعود پزشکيان رئيس جمهور منتخب سلام عليکم و رحمه الله
چند هشدار اميدبخش معجزه‌هاي مشارکت مردم
۱) دو عنصر کليدي نامه نخست اين نويسندگان به جنابعالي عبارت بودند از اينکه (۱) جنابعالي تنها وام‌دار مردم هستيد و نه احزاب سياسي و باندهاي قدرت و (۲) براي اصلاحات اقتصادي نيازمند يک برنامه دقيق و با کيفيت هستيد.
۲) اما عليرغم زحمات زيادي که چه در کارگروه‌هاي انتخاب وزراء و مديران پيشنهادي دولت چهاردهم صورت گرفته و چه در آنچه که تحت عنوان بيانيه اقتصادي: جمع‌بندي موضع اعلامي دکتر پزشکيان و مشاوران اقتصادي در فضاي مجازي نشر داده شده است و مشخص نيست که آيا يک پيش‌نويس پيشنهادي است يا يک متن نهاييء آسيب‌پذيري‌ها و خطاهاي فاحش از نظر بينش و نگرش و غفلت از تجربه هاي تاريخي ايراني و بين‌المللي اولويت را نه در منافع مردم که در منافع باندهاي مافيايي و بخش هاي غير مولد جستجو کردند. به طرز چشمگيري نمايان است و بديهي است که اين شيوه نگاه به برنامه و تلاش براي تعيين اعضاي دولت چهاردهم هيچ نسبتي با وعده‌هاي جنابعالي در مناظره‌ها و گفتگو‌هاي انتخاباتي ندارد و اين نگراني را بوجود مي‌آورد که دولت چهاردهم در دامي بيافتد که دولت‌هاي سي‌و‌پنج سال گذشته فرو افتادند و آن اينکه دولت‌هاي مختلف با شعارهاي متفاوت و وعده‌هاي بهبود وضعيت معيشت و ارتقاي رفاه مردم آمدند اما همگي در تله برنامه‌هاي شکست خورده تعديل ساختاري به ويژه تضعيف ارزش پول ملي، خصوصي‌سازي‌ها و آزادسازي‌هاي نابساماني‌ساز و فساد‌آفرين سقوط کردند چرا که به ظرفيت‌هاي نهادي کشور توجه نداشتند.
۳) مهم‌ترين تصميم براي يک برنامه اقتصادي با کيفيت در شرايط کنوني کشور تعيين روندهايي است که بايد متوقف شوند اما مطالب مطروحه از سوي کساني که با جنابعالي به تفاهم‌هايي رسيده‌اند و به نام شما سند منتشر مي کنند يا اظهار نظر مي‌نمايند. تداوم شوک‌درماني هاي سي‌و‌پنج سال گذشته است که در تعارض مستقيم با وعده هاي مطروحه جنابعالي در پهيز اکيد از شوک درماني و حمايت از عامه مردم و به ويژه طبقات محروم جامعه است. براي تحقق وعده‌هاي مردميِ خود بايد چنين صداهايي را حذف کنيد چون آنها نمايندگان منافع کساني هستند که سودهاي نجومي به قيمت فلاکت مردم را جستجو مي‌کنند.
۴) رکن کليدي و تکميل کننده هر برنامه موفق تعيين تکليف درباره روندهايي است که بايد ايجاد شوند. تمام گزارش‌هاي رسمي نشان‌دهنده اين نکته هستند که مهلک‌ترين ضربه‌ها به بنيه توليد ملي وارد شده است و با توسعه سفته‌بازي و سوداگري نابرابري و فقر گسترش يافته امنيت اجتماعي و ملي به مخاطره افتاده و به همين دليل فشارهاي بيروني به ويژه تحريم‌ها جامعه را به شدت آسيب‌پذير کرده‌اند. بارها اين نکته را يادآور سياستگذاران عالي کشور شده‌ايم که چنانچه توليد ملي و به ويژه توليد صنايع داخلي محور فعاليت هاي اقتصادي کشور قرارگيرد اثربخشي فشارهاي خارجي تحريم‌کننده‌ها به حداقل مي رسد و آنها را وادار به تجديدنظر در سياست‌هاي ظالمانه خود خواهد کرد و چه بسا اين بار حسب تجربه دوره پهلوي از درب ديگري وارد شوند و از سر دوستي بکوشند مانع از تلاش‌هاي صنعتي شدن کشور شوند. شواهد پرشماري از اين موارد وجود دارد که تنها به عنوان شاهدي بر اين مدعا به توليد بنزين در داخل اشاره مي‌کنيم که وقتي اين حرکت در داخل آغاز شد تحريم فروش بنزين به کشور را متوقف کردند. چنانچه اصالت به ظرفيت‌هاي داخلي و دروني جامعه داده نشود باطل شدن حکم اف اي تي اف تنها به رونق هرچه بيشتر مناسبات مشوق واردات و مصرف و نه توليد مي‌انجامد کما اينکه در دوران پسابرجام چنين شد.
5- محور قراردادن تقويت بنيه توليد ملي سه ستون دارد: ۱ بالابردن هزينه‌هاي مفتخوارگي و اقتصاد انگلي؛ ۲ تدوين برنامه ملي مبارزه با فساد به صورت پيشگيرانه؛ ۳ برنامه ارتقاء بنيه توليد فناورانه و صنايع نوظهور. شوک درماني، رهاسازي و اختصاصي‌سازي دارايي‌هاي عمومي و بنگاه‌هاي بخش عمومي به دوستان و رفقا، دشمنان اين سه رکن ارتقاء بنيه توليد ملّي وبزرگترين محرک‌هاي ضدتوسعه و ضد عدالت در کشور هستند.
۶) آنچه که تاکنون در شيوه گزينش مديران وزراي اقتصادي پيشنهادي رخ داده است مصداق بارز اَکل از قفاست يعني بنام مشارکت مردم، راهي گشوده شده است که در برخي موارد عريان ذينفع‌ها را فراخوانده‌اند تا فرد يا افراد مناسب با منافع خودشان را تعيين کنند و جز در موارد استثنايي شواهد قوي ازتلاش براي استمرار و بازسازي مناسبات گذشته کاملا مشهود است. يکي از انتظارات برآمده از حضور جنابعالي اين است که اعتماد خود را به جوانان آشکار کنيدء و البته نه جوانان وابسته به برندگان سياست‌هاي سي‌و‌پنج سال گذشتهء همانطور که دوباره نبايد برگرديم به کابينه سالمندان. در کشوري که فاقد احزاب ريشه‌دار و قدرتمند است بدون حضور نمايندگان واقعي مردم و به ويژه جوانان شعار مشارکت از محتوا تهي و نتايج آن تنها نصيب همان برنده‌ها و گروه‌هاي ذينفع مي‌شود. در ارجاع کارشناسي نبايد مجددا به بازيگران درون قدرت فرصت تداوم سياست‌هاي شکست‌خورده گذشته را داد.
۷) فرايند گزينش افراد پيشنهادي براي مديريت هاي کلان کشور بايد از طريق جلسات ارزيابي برنامه‌هاي پيشنهادي افراد منتخب و به صورت شفاف در معرض ارزيابي عموم صورت گيرد تا مردم از چگونگي انتخاب افراد و ارزيابي برنامه‌هاي آنها مطلع شوند.
۸) تاکنون در چارچوب سنت مالوفِ سياست‌هاي گذشته، مشقّت‌ها و هزينه‌هاي برنامه هاي غلط و مخرب متوجه عموم مردم و به ويژه طبقات محروم جامعه، و آسودگي‌ها و منافع آنها براي ذينفعان خاص بوده است. جنابعالي اين بار از دولت خودتان آغاز بفرماييد به اين معنا که هزينه‌هاي سياست‌ها را مديران دولتي متحمل شوند و اگر منافعي در اين سياست‌ها نهفته است را بين مردم توزيع کنند. در دولت سيزدهم با حذف ارز ترجيحي ۴۲۰۰ توماني زندگي دهها ميليون نفر از مردم را دچار مصيبت و از هم گسيختگي کردند اما مسئولين گزافه‌گوي که بعضاً آگاه يا ناخودآگاه کارگزاران منافع انحصارها هستند و از اين طريق رانت‌هاي بزرگي از کيسه عموم مردم به جيب دوستان خود فرو کردند هزينه‌اي نپرداختند؛ بايد هزينه پذيرفتن مسئوليت‌ها را بالا ببريد تا به ولنگاري‌ها خاتمه داده شود، وعده‌اي که جنابعالي در مناظره‌هاي انتخاباتي بر آن تاکيد فرموديد.
۹) سياست‌هاي تورم زا، اشتغال زدا و نابرابري‌سازي که برندگان آنها تنها گروه قليلي از افراد درون قدرت هستند و مهلک‌ترين ضربه را به ايمان و اميد جوانان نخبه کشور وارد کردند و موجب خروج سرمايه هاي انساني و مادي از کشور شدند را متوقف کنيد تا باب اميد در مقابل آسيب‌خوردگان اين سياست‌ها گشوده شود. سيل خروج سرمايه‌هاي انساني و مادي بدون اصلاح فضاي اقتصادي کشور متوقف نمي‌شود. اگر قرار باشد رياضت بيشتري بر مردم تحميل شود نخست از هزينه‌هاي غيرضروري و تشريفاتي دولت و نهادهاي قدرتء ثروت بکاهيد.
۱۰) جهت استحضار جنابعالي، مافياهاي رسانه‌اي وابسته به کانون‌هاي قدرت و ثروت در حال فضا سازي‌هاي کاذب و دروغين هستند تا فرصت‌هاي غارت خود و اربابان را تداوم بخشند. در سالهاي اوليه دهه ۱۳۹۰ دولت نهم آمريکا اعلام کرد که قصد حمله به سوريه را دارد و هر کشوري هم از آن کشور حمايت کند طرف جنگ با ما خواهد بود. هراس حاصل از سايه جنگ بر سر کشور انتظارات عمومي را به شدت تحت تاثير قرار داد و حباب بزرگي در ارز و بسياري از دارايي‌ها بوجود آورد و وقتي دولت دهم به کار خود خاتمه داد فشار سايه جنگ مرتفع شد و حباب آينده هراسي تا حدودي تخليه شد بطوري که قيمت ارز روند کاهشي به خود گرفت و وقتي به ۳هزار تومان رسيد رئيس بانک مرکزي دولت يازدهم رسما اعلام داشت که اجازه کاهش بيشتر را نخواهد داد. اکنون اين سقوط شديد قيمت ارز در آن زمان را بعضي از مافياها به حساب افراد معين مورد نظر گذاشته‌اند و نه حتي به دولت وقت منتسب نمي‌کنند که اين يکي از کثيف‌ترين دروغ‌هايي است که به مردم تحويل داده‌اند.
۱۱) تنها راه خروج کشور از بحران اقتصادي و سياه‌چاله هاي فساد و غلبه بر ائتلاف غالب ضد منافع مردم بسيج ظرفيت‌هاي داخلي و اجراي يک برنامه دقيق و با کيفيت توسعه است و تنها در اينصورت است که معجزه مشارکت مردم و معجزه شکست تحريم‌کنندگان را همگان شاهد خواهند بود. دانشگاه‌هاي کشور در انتظارند شاهد قطع يد مافياهاي قدرت ثروت باشند تا به کمک شما بيايند و همه ايثارهاي گذشته خود را به ميدان آورد. براي تدوين چنين برنامه‌اي و توقف روندهاي مخرب موجود ذخيره دانايي موجود کشور کافي است مشروط بر اينکه جديت و صلابت از سوي جنابعالي مشاهده شود.
۱۲) تا زماني که مناسبات رانتي حاکم است اساس بر مناسبات محرک ستيز و حذف استوار است. اگر جنابعالي اين مناسبات را بر اساس توليد، خلاقيت و نوآوري و ضابطه‌مندي استوار فرماييد انگيزه هاي اعتلابخش مبتني بر همکاري را شاهد خواهيم بود و دست خدا آثار خود را با جماعت نشان خواهد داد. ما براي راستگويي، پاکدامني و ساده زيستي و اهتمام جدي بر وفاي به عهد شما حساب جدي باز کرده‌ايم.
فرشاد مومني، حسين راغفر
۲۹ تير ۱۴۰۳
