تصوير تورم صنعت در پاييز
تاریخ انتشار : 1403/08/29
دنياي اقتصاد : تورم صنعت در پاييز روند صعودي را در پيش گرفته است. اطلاعات مرکز آمار ايران در گزارش تورم بخش صنعت، نشان مي‌دهد، در مهرماه ۱۴۰۳، شاخص قيمت توليدکننده بخش صنعت ۱۲۹۳.۳ بوده که نسبت به ماه قبل (تورم ماهانه) ۲.۷درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ۲۲.۳درصد بيشتر است. همچنين اين شاخص در ۱۲ماه منتهي به مهرماه ۱۴۰۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) ۲۳.۸درصد افزايش داشته است.
تورم نقطه به نقطه پيشران صنعت در حالي در اولين ماه پاييز روندي افزايشي را ثبت کرده است که در حال حاضر، افزايش قيمت فزاينده تامين نهاده‌‌‌هاي توليد، بخش صنعت را با چالش‌‌‌هاي متعددي مواجه کرده و رشد هدف‌گذاري‌شده براي اين بخش در برنامه هفتم توسعه را تهديد مي‌کند. برآوردها نشان مي‌دهد بخش صنعت در سال ١٤٠٣ با رشد صفر درصدي روبه‌‌‌رو باشد. بررسي‌‌‌ها همچنين حاکي از اين است که بسياري از بنگاه‌‌‌هاي اقتصادي به دليل مشکلات تامين مواد اوليه، هزينه‌‌‌هاي توليد و... با کمتر نيمي از ظرفيت مشغول به کار هستند. در همين راستا گزارش پايش وضعيت محيط کسب‌وکار کشور در بهار امسال نيز حاکي از اين است که مشابه با وضعيت فصل زمستان سال گذشته، اوضاع بهبود نيافته است. ميانگين ظرفيت فعاليت واقعي بنگاه‌‌‌هاي اقتصادي شرکت‌کننده در فصل بهار، معادل ۴۱درصد بوده که اين ظرفيت نسبت به فصل زمستان کاهش داشته است. فعالان اقتصادي بلااستفاده بودن حدود ۶۰درصد ظرفيت بنگاه‌‌‌هاي اقتصادي را در شرايطي که وعده رشد ۸درصدي در برنامه هفتم داده شده است، نگران‌کننده مي‌‌‌دانند. نبود اعتماد نسبت به چشم‌‌‌انداز اقتصاد، پيش‌بيني و برنامه‌‌‌ريزي را براي کسب‌وکارها حتي در افق کوتاه‌‌‌مدت دشوار کرده و علاوه بر آن به دنبال افزايش ناگهاني نرخ ارز، عرضه نهاده‌‌‌هاي توليد کاهش يافته و تورم قيمت نهاده‌‌‌ها و هزينه تامين مواد اوليه موردنياز به‌‌‌شدت افزايش يافته؛ به‌‌‌طوري‌‌‌که قيمت نهاده‌‌‌ها يکي از مقادير زياد خود را به ثبت رسانده است.
افزايش تورم ماهانه
در مهرماه 1403، ميزان تغييرات شاخص قيمت توليدکننده بخش صنعت نسبت به ماه قبل (تورم ماهانه) 2.7درصد است که در مقايسه با همين اطلاع در ماه قبل (1.4درصد)، 1.3واحد‌درصد افزايش داشته است. به عبارتي، ميانگين قيمت دريافتي توسط توليدکنندگان محصولات صنعتي به ازاي توليد کالاهاي خود در داخل کشور، در مهرماه 1403 نسبت به ماه قبل، 2.7درصد افزايش دارد. در اين ماه بيشترين تورم ماهانه با 7.2درصد مربوط به گروه «ساخت ساير تجهيزات حمل‌ونقل» و کمترين تورم ماهانه با 0.5درصد افزايش مربوط به گروه «ساخت محصولات رايانه‌‌‌اي، الکترونيکي و نوري» است. همچنين در اين ماه شاخص گروه «ساخت فرآورده‌‌‌هاي توتون و تنباکو» بدون تغيير مانده است.
افزايش تورم نقطه به نقطه
در مهرماه 1403، ميزان تغييرات شاخص قيمت توليدکننده بخش صنعت نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 22.3درصد است که در مقايسه با همين اطلاع در ماه قبل (21.8درصد)، 0.5واحد‌درصد افزايش داشته است. به عبارتي، ميانگين قيمت دريافتي توسط توليدکنندگان محصولات صنعتي به ازاي توليد کالاهاي خود در داخل کشور، در مهرماه 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل، 22.3درصد افزايش دارد. در اين ماه بيشترين تورم نقطه به نقطه با 35.4درصد مربوط به گروه «ساخت تجهيزات برقي» و کمترين تورم نقطه به نقطه با 13.5درصد مربوط به گروه «ساخت منسوجات» است. در مهرماه 1403، ميزان تغييرات شاخص قيمت توليدکننده بخش صنعت در 12ماه منتهي به اين ماه نسبت به دوره مشابه در سال قبل، 23.8درصد است که در مقايسه با همين اطلاع در ماه قبل (24.7درصد)، 0.9واحد‌درصد کاهش داشته است. به عبارتي، ميانگين قيمت دريافتي توسط توليدکنندگان محصولات صنعتي به ازاي توليد کالاهاي خود در داخل کشور، در 12ماه منتهي به مهرماه 1403 نسبت به دوره مشابه سال قبل، 23.8درصد افزايش دارد. در اين ماه بيشترين تورم سالانه با 40.3درصد مربوط به گروه «ساخت ماشين‌‌‌آلات و تجهيزات طبقه‌‌‌بندي‌نشده درجاي ديگر» و کمترين تورم سالانه با 13.5درصد مربوط به گروه «ساخت کاغذ و محصولات کاغذي» است.
تهديد رشد بخش صنعت
براساس اعلام بانک‌مرکزي، بخش صنعت در فصل بهار سال ١٤٠٣ رشد 3.1درصدي را ثبت کرده و نتايج محاسبات مرکز پژوهش‌‌‌هاي مجلس نشان مي‌دهد در فصل تابستان بخش صنعت رشد منفي 1.5درصدي داشته است. طبق نتايج گزارش پايش بخش حقيقي اقتصاد ايران در شهريورماه سال ١٤٠٣، در بخش صنعت و معدن «رشد شاخص توليد و فروش صنايع بورسي در شش‌ماه نخست سال ١٤٠٣ به ترتيب منفي 2.2درصد و منفي 0.9درصد بوده است. در شش‌ماه نخست سال ١٤٠٣، شاخص توليد و فروش رشته‌‌‌فعاليت خودرو و قطعات نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش 12.3 و 12.2درصدي داشته است. همچنين، شاخص توليد و فروش رشته‌‌‌فعاليت فلزات پايه نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش 1.7 و 4.3درصدي داشته است. همچنين نتايج شاخص مديران خريد شامخ اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي ايران نشان مي‌دهد شاخص مديران خريد بخش صنعت از خردادماه وارد روند کاهشي شده و کمتر از ٥٠ بوده است. مهم‌ترين دليل اين کاهش، تداوم قطعي‌‌‌هاي برق طي تابستان امسال که در شهريورماه نيز همچنان ادامه داشته و به تعطيلي بسياري از خطوط توليد کارخانه‌‌‌ها شده، عنوان شده است. بر همين اساس انتظار مي‌رود بخش صنعت در سال ١٤٠٣ با رشد صفر درصدي روبه‌‌‌رو باشد. بررسي روند ستانده و ستانده بالقوه بخش صنعت نشان مي‌دهد شکاف توليد (ستانده بالقوه منهاي ستانده) اين بخش در سال‌هاي اخير کاهش يافته است، بنابراين نمي‌‌‌توان انتظار رشد قابل‌توجه در اين بخش را طي سال آتي داشت.
