جراحي اقتصادي ايران دو سال طول مي‌کشد
تاریخ انتشار : 1398/05/16
به گزارش ايبنا، پايگاه خبري دويچه وله آلمان در گزارشي به موضوع حذف چهار صفر از پول ملي ايران پرداخت و نوشت: سرانجام پس از مدت‌ها ابهام در مورد اصلاحات در واحد پايه پول ايران، روز چهارشنبه نهم مرداد (۳۱ ژوئيه) علي ربيعي، سخنگوي دولت، از تصويب کليات لايحه حذف چهار صفر از پول ملي در دولت دوازدهم خبر داد.
طبق مصوبه دولت، واحد پايه پول ايران از ريال به تومان تغيير خواهد يافت و يک تومان جديد هم معادل ۱۰۰ ريال خواهد شد. بر اساس اين لايحه، چهار صفر از ريال و سه صفر از تومان حذف شده و بدين‌ترتيب پس از تصويب لايحه مزبور توسط مجلس، ۱۰ هزار ريال فعلي يک تومان جديد خواهد بود.
لايحه مصوب دولت بايد براي نهايي شدن در مجلس شوراي اسلامي نيز به تصويب رسيده و سپس در دستور کار قرار بگيرد. سخنگوي دولت گفت: سعي مي‌کنيم لايحه را با دو فوريت به مجلس ارسال کنيم.
علي ربيعي با بيان اينکه اجراي طرح حذف چهار صفر از پول ملي موجب افزايش کارايي پول ملي و هماهنگي بيشتر با عرف جاري جامعه مي‌شود، خاطرنشان کرد: «حذف چهار صفر از پول ملي باعث مي‌شود تا حيثيت ظاهري پول ملي در مقايسه با ساير ارزهاي بين‌المللي مراعات شود و مسکوکات که مدتي است حذف شده‌اند، وارد چرخه شوند. همچنين استهلاک کاغذ نيز کاهش مي‌يابد.
سخنگوي دولت همچنين ارتباط حذف چهار صفر از پول ملي با "تورم و قدرت خريد" را رد کرد و گفت: "با اجراي اين طرح صرفا به دنبال افزايش کارايي پول ملي هستيم."
پيشينه طولاني طرح
بحث حذف صفر از پول ملي ايران از دهه ۸۰ و در زمان رياست جمهوري محمود احمدي‌نژاد از جمله به عنوان راهکاري براي مقابله با افزايش تورم عنوان شده بود. اين بحث‌ها اما به دليل بحران‌هاي ارزي و اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها که خود به تشديد تورم دامن زد، بي‌نتيجه ماند.
طرح مزبور چند بار نيز در دولت حسن روحاني مطرح شد، اما ولي‌الله سيف، رئيس سابق بانک مرکزي ايران، ضمن تأييد آن زمان اجراي چنين طرحي را به فراهم شدن شرايط از جمله "ثبات اقتصادي و تورم تک‌رقمي پايدار" موکول کرده بود.
با قرار گرفتن عبدالناصر همتي در رأس بانک مرکزي اما بحث "اصلاح نظام پولي، تعريف واحد پول جديد و بازنگري در اقطاع اسکناس و مسکوک" با جديت بيشتري در دستور کار قرار گرفت تا اينکه در نهايت به تصويب کليات لايحه پيشنهادي بانک مرکزي براي حذف چهار صفر از پول ملي در دولت دوازدهم انجاميد.
حال قرار است جزئيات اين طرح در دولت بررسي شده و به تصويب برسد. پس از آن نيز لايحه مزبور در صورت تأييد و تصويب مجلس شوراي اسلامي، اجرايي خواهد شد. بر اساس طرح پيشنهادي بانک مرکزي که در دولت تصويب شد، واحد پايه پول ملي ايران ديگر ريال نبوده، بلکه به "تومان" تغيير خواهد يافت. هر "تومان جديد" نيز معادل ۱۰ هزار ريال فعلي و ۱۰۰ "ريال جديد" خواهد بود.
فرآيندي دو ساله
رييس بانک مرکزي ايران پيش‌تر درباره زمان لازم براي اجراي اين طرح گفته بود: "يک فرايند زمان‌بر به‌لحاظ حقوقي و فني دارد و بر مبناي برآورد کارشناسان ما اجراي آن نزديک دو سال طول مي‌کشد."
عبدالناصر همتي همچنين درباره روند ورود اسکناس‌هاي جديد و حذف اسکناس‌هاي قديمي نيز گفته بود که بعد از قانوني شدن، پول‌هاي جديد به‌تدريج و با جايگزيني آنها با اسکناس‌هاي فرسوده قبلي وارد چرخه مي‌شوند و هزينه آن قابل مقايسه با هزينه چاپ حجم زياد اسکناس‌هاي فعلي نخواهد بود.
با اجراي طرح حذف ۴ صفر از پول ملي ضمن تسهيل و بازيابي نقش ابزارهاي پرداخت نقد در تبادلات پولي داخلي و کاهش هزينه‌هاي چاپ و نشر اسکناس و مسکوک، کارآمدي نظام پولي جديد طي سال‌هاي آتي استمرار يافته و نرخ برابري واحد پول ملي با ارزهاي جهان در کوتاه‌مدت آثار رواني مثبتي به‌همراه خواهد داشت.
بانک مرکزي طول "دوره گذار" از ريال به تومان را ۲۴ ماه پيشنهاد کرده که قرار است در اين مدت اسکناس‌ها و سکه‌هاي قديمي جمع‌آوري و جايگزين شوند. موضوع اصلاح نظام پولي ايران موضوع جديدي نيست. تورم شديد و کاهش ارزش پول ملي از مدت‌ها پيش اصلاح نظام پولي در ايران را الزامي کرده بود.
مهم‌ترين علت ضرورت اصلاح نظام پولي ايران، کاهش ارزش واحد پول ايران در قياس با ارز کشورهاي ديگر و همچنين تورم اعلام مي‌شود. به عنوان نمونه، شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي در ايران از سال ۱۳۵۰ تا سال ۱۳۹۷ افزايشي بيش از ۲۷۰۰ برابر داشته است. از وجود تورم مزمن و کاهش قدرت خريد واحد پول ايران به عنوان يکي از ديگر دلايل الزام اجراي اصلاح نظام پولي ايران نام برده مي‌شود.
مسئولان ايران از افزايش حيثيت پول ملي، کاهش حجم اسکناس در گردش، تسهيل مبادلات پولي ساده روزمره و رفع دشواري‌هاي محاسباتي کنوني، بازگشت دوباره سکه به چرخه مبادلات اقتصادي، استفاده از نام رسمي واحد پول کشور، کاهش هزينه چاپ و امحاي اسکناس و نيز کاهش هزينه‌هاي ناشي از استهلاک بالاي دستگاه‌هاي خودپرداز و پول‌شمار، به عنوان بخشي از پيامدهاي مثبت حذف چهار صفر از پول ملي و تغيير واحد پايه آن از ريال به تومان نام مي‌برند.
