ناکامي دلالان در التهاب‌آفريني بازار ارز
تاریخ انتشار : 1399/02/01
تهران- ايرنا- نخستين تجربه دلالان و سفته‌بازان در سال ۹۹ براي التهاب‌آفريني در بازار ارز ناکام مانده و قيمت دلار و ساير ارزهاي عمده، نزولي شده است؛ سامانه نيما نيز مشکل و کمبودي در تامين ارز مورد نياز واردات ندارد و حتي ميزان عرضه از تقاضا بيشتر است.
تا چند روز پيش، دلالان صحبت از دلار ۲۰ هزار توماني مي کردند اما اکنون قيمت دلار به کانال ۱۵ هزار توماني عقب نشيني کرده که به نظر کارشناسان اين روند نزولي همچنان ادامه دارد.
نرخ دلار در صرافي‌هاي بانکي که تا ظهر ديروز (شنبه) معادل ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان بود به يکباره ريزش کرد و تا ساعات پاياني معاملات به ۱۵ هزار و ۳۵۰ تومان عقب نشيني کرد. بهاي فروش يورو در صرافي‌هاي بانکي نيز به ۱۶ هزار و ۷۵۰ تومان کاهش يافت.
بررسي وضعيت بازار آزاد نيز نشان دهنده کاهش قيمت هاست به طوري که قيمت فروش دلار آزاد در روز گذشته به ۱۵ هزار و ۶۶۰ تومان افت کرد.
تجربه دوره هاي پيشين افزايش قيمت دلار در ماه هاي گذشته نشان دهنده تسلط بانک مرکزي و دولت بر بازار ارز و توانمندي آنها در کنترل بازار است.
در سال هاي ۹۷ و ۹۸ بازار ارز کشور چندين بار دچار تلاطم شد، اما پس از مدتي به ثبات و تعادل رسيد و دلالان و خريداران بي تجربه نيز نقره داغ شدند.
دلالان و سفته‌بازان در سال گذشته، به هر بهانه‌اي متوسط شدند تا بازار ارز را ملتهب کنند. حملات به نفتکش ها، سرنگوني پهپاد جاسوس آمريکايي، شهادت سردار سپهبد قاسم و پاسخ موشکي ايران به پايگاه عين الاسد، تحولات برجام و گام‌هاي هسته‌اي ايران، سهميه بندي بنزين و قرار گرفتن ايران در ليست سياه FATF از جمله فرصت هايي بودند که دلالان از طريق آنها بازار را دچار تلاطم کردند.
نکته حايز اهميت اين است که همواره پس از رشد چند صد توماني يا چند هزار توماني قيمت انواع ارز، بانک مرکزي و دولت مداخله کرده و قيمت ها دوباره کاهش مي يابد که نتيجه آن، زيان سنگين دلالان و خريداران کم تجربه است.
موج جديد گراني دلار همزمان با شيوع کرونا
موج جديد گراني دلار و ساير ارزهاي عمده که در هفته هاي پايان اسفند ۹۸ و فروردين ۹۹ شکل گرفت، همزمان با شيوع کرونا تداوم يافت.
شيوع کرونا تاثيري دوگانه بر بازار ارز کشور داشت. در آغاز شيوع کرونا، توجهات به بازار ارز به عنوان محلي مطمئن براي سرمايه گذاري در زمان بحران و حفظ ارزش پول، جلب شد؛ به طوري که تقاضا براي ارز افزايش رفته و براي مدتي به رشد قيمت ها در اين بازار دامن زد.
اما به تدريج با شتاب گرفتن روند شيوع کرونا و افزايش ريسک هاي مرتبط با آن، به يکباره روند تقاضا براي ارزهاي عمده در اين بازار کاهش يافت.
افت تقاضاي ارز براي واردات کالا از چين، کاهش تقاضا براي ارز مسافرتي و عدم حضور مردم در بازار ارز از مهم ترين عوامل کاهش تقاضا در بازار ارز بودند.
شروع کرونا ميزان سفرهاي خارجي را به شدت کاهش داد که اين موضوع موجب شد که تقاضا براي ارزهاي مسافري افت زيادي کند.
همچنين بخشي از مردم با هدف سرمايه گذاري اقدام به خريد انواع ارز از صرافي ها مي کردند که در هفته‌هاي اخير به علت شيوع کرونا و نگراني از اين بيماري، ميزان مراجعه مردم به بازار کاهش زيادي يافته است. اغلب مردم ترجيح مي‌دهند که فعلاً از خانه خارج نشوند که اين موضوع، افت حضور در بازار ارز و به تبع آن کاهش خريد را به دنبال داشته است.
بررسي بازار ارز در هفته هاي اخير نشان مي دهد که به دليل شرايط قرنطينه بسياري از صرافي ها، تعطيل بوده و معامله اي نداشتند، بنابراين آنها نقش چنداني در دامن زدن به رشد قيمت ها نداشته اند.
در واقع بايد ريشه گراني و رشد نرخ دلار در هفته هاي اخير را در جاي ديگري جست. رصد تحولات قيمتي دلار در روزهاي اخير نشان مي دهد که مرجع اصلي دامن زدن به نرخ ارز در هفته هاي اخير، فضاي مجازي بوده است به طوري که برخي دلالان و سوداگران با در اختيارگرفتن کانال هايي در فضاي مجازي و غير رسمي اقدام به اعلام قيمت هاي بالا و غيرواقعي براي دلار و ساير ارزها مي کردند.
وضعيت عرضه حواله‌هاي ارزي از طريق نيما
بررسي‌ها نشان مي دهد که ميانگين قيمت حواله دلار در سامانه نيما در يک ماه گذشته ۱۳ هزار و ۶۵۰ تومان بوده است. ميانگين قيمت فروش حواله دلار در هفته اي که گذشت نيز ۱۳ هزار و ۶۱۴ تومان بوده است.
ميانگين نرخ ماهانه فروش حواله يورو در سامانه نيما ۱۵ هزار و ۲۷۱ تومان و ميانگين هفتگي قيمت حواله يورو ۱۵ هزار و ۱۴۲ تومان بوده است.
پيگيري ها حاکي از اين است که در حال حاضر مشکل و کمبودي در تامين ارز مورد نياز واردات از طريق سامانه نيما وجود ندارد. حتي در برخي موارد ميزان عرضه از تقاضا بيشتر است.
به دليل اينکه بخشي از عرضه کنندگان ارز نتوانسته بودند به موقع ارز خود را به اين سامانه تزريق کرده و با عدم انجام تعهدات، نياز متقاضيان را برآورده کنند، افزايش تقاضا در ماه هاي دي و بهمن شکل گرفت؛ اما به تدريج اين برطرف شد و ميزان عرضه وتقاضا به حالت عادي بازگشت.
با کاهش نرخ دلار و يورو در بازار آزاد، قيمت ها در سامانه نيما نيز به تدريج افت کرده و جذابيت قيمتي حواله هاي ارزي براي واردکنندگان افزايش مي يابد.
