تشکيل کميته مديريت نقدينگي در بانک مرکزي
تاریخ انتشار : 1399/06/03
رئيس کل بانک مرکزي با اشاره به تشکيل کميته مديريت نقدينگي گفت: خوشحالم به مردم بگوييم نقدينگي کنترل شده و در ۵ ماهه ابتدايي امسال رشد پايه پولي ۴ درصد و رشد نقدينگي ۱۲ درصد بوده است.
به گزارش خبرگزاري مهر، عبدالناصر همتي که به مناسبت هفته دولت در برنامه تيتر امشب سيما حضور يافته بود، با اشاره به اينکه من ارتباط مستقيمي با مردم دارم و از طريق شبکه‌هاي مجازي مواردي را مطرح مي‌کنم، گفت: در صداوسيما کمتر حاضر مي‌شوم، ولي شرايط کشور و شرايط بانک مرکزي خاص است.
رئيس کل بانک مرکزي با اشاره به اينکه شبانه روز کار مي‌کنيم و به فکر مسائلي هستيم که بايد حل کنيم اظهارداشت: با همکاري سيستم بانکي کارهاي خوبي شده و امروز مورد لطف مقام معظم رهبري نيز بوديم. بدون حمايت ايشان نمي‌توانيم کارهاي بسيار سخت و حساس بانک مرکزي را پيش ببريم و در دو سال گذشته همه حمايت‌هاي ايشان در امور به ما کمک کرده که کارها را با قدرت پيش ببريم و در مقابل کساني که بخواهند بازار پول را بهم بريزند بايستيم و بتوانيم از حمايت‌هاي ايشان بهره مند شويم و در دولت و خارج دولت کارها را پيش ببريم.
همتي ادامه داد: حفظ ارزش پول ملي به توليد ملي و رشد اقتصادي کشور بر مي‌گردد و ما بايد اول بر رشد اقتصادي کشور تکيه کنيم. وقتي اقتصاد کشور تقويت شد پول ملي هم تقويت مي‌شود و در کنار گسترش صادرات و کنترل واردات کمک مي‌شود که ارزش پول ملي حفظ شود و همه اينها را از چارچوب کنترل تورم مي‌بينيم که اگر کنترل نشود نمي‌توانيم ارزش پول ملي را حفظ کنيم و تورم مي‌تواند به ارز آسيب برساند و هم مي‌تواند موجب فعاليت‌هاي سفته بازانه و غيرمولد باشد و در همه اين موارد بايد برگرديم به کنترل تورم و به سياست‌هاي بانک مرکزي که به صورت مستقل تصميم گيري مي‌کند تا بتواند نقدينگي و تورم را کنترل کند و به رشد اقتصادي کمک شود و اينها جزو مسئوليت‌هاي بانک مرکزي است.
وي افزود: البته حمله‌اي که در دو سال گذشته دولت آمريکا به اقتصاد ايران کرد و خيلي هدف‌هاي بالايي داشتند که اقتصاد در همان سال اول متلاشي شود و اميدهاي زيادي به اين کار بسته بودند ولي با مقاومت مردم و عنايت هاي مقام معظم رهبري و تلاش دولت به هدف خود نرسيدند ولي فشار هنوز در اوج است. در دو مرحله ۹۷ و ۹۸ و حتي اوايل امسال تلاش کردند که انتظارات تورمي را جهت دهي کنند که کشور دچار التهاب شود. در تاريخ کشورمان بانک مرکزي ايستادگي کرد و اين تلاش‌ها براي حمايت از ثبات اقتصادي و بازارها بسيار تعيين کننده بود و آثار اين ثبات از مردادماه در بازار پول و نقدينگي مشاهده مي‌شود.
طرح اصلاح نظام بانکي اتفاقات خوبي را رقم خواهد زد
همتي در ادامه در پاسخ به سوالي درباره اصلاح نظام بانکي گفت: ما چند کار مختلف را طي سال‌هاي اخير آغاز کرده‌ايم. بايد دقت داشت که اصلاح نظام بانکي اقدامي بسيار پيچيده و بلندمدت است.
وي با بيان اينکه در طول سه دهه گذشته شاهد شکل گيري بانک‌هاي ناتراز بوده‌ايم، تصريح کرد: نقدينگي کنترل نشده ناشي از ناترازي بانک‌هاست که خود را به صورت اضافه برداشت از بانک مرکزي و معوقات در اقتصاد نشان مي‌دهد.
رئيس شوراي پول و اعتبار ادامه داد: ما اين موضوع را مورد هدف قرار داديم و به دنبال اصلاح نظام بانکي هستيم. رئيس کل بانک مرکزي خاطرنشان کرد: در دولت گذشته اقدامات خوبي در خصوص جمع آوري مؤسسات غيرمجاز انجام شد و تقريباً ۹۹.۸ درصد از سپرده‌گذاران اين مؤسسات تعيين تکليف شدند.
همتي درباره طرح اصلاح نظام بانکي اظهار داشت: نمايندگان مجلس در حال بررسي طرحي هستند که مي‌تواند مبدا يکسري تحولات باشد و اگر بتوانيم هماهنگ اين طرح را پيش ببريم، اتفاقات خوبي در سال‌هاي آينده براي نظام بانکي رخ مي‌دهد.
وي افزود: يکي از کارهايي که آغاز کرديم اين است که صاحبان بانک‌ها را شناسايي کنيم و اينکه چه مقدار سهم در بانک مي‌توانند داشته باشند، در واقع ضوابط مربوط مالکيت بانک‌ها را از اول امسال شروع کرديم و صلاحيت مديران را بسيار جدي گرفتيم که آثار آن را در آينده شاهد خواهيم بود.
همتي با بيان اينکه زماني که بانک‌ها با ثبات باشند و افزايش سرمايه بدهند در آينده شاهد رشد اقتصاد خواهيم بود، افزود: اقتصاد ما بانک محور است و ۹۰ درصد تأمين مالي توسط بانک‌ها انجام مي‌شود، بنابراين نيازمند بانک‌هاي سالم و مستحکم براي ارائه خدمت در بازار مالي هستيم.
پيشنهاد اعطاي وام کرونايي را بنده به رئيس جمهور دادم
وي درباره تسهيلات ويژه کرونا نيز گفت: در جلسه ستاد کرونا بنده از طرف سيستم بانکي به رئيس جمهور پيشنهاد اعطاي تسهيلات را ارائه کردم و رئيس جمهور پذيرفتند و تاکيد کردند که به سرعت انجام شود. بنابراين پيشنهاد داديم ۷۵ هزار ميليارد تومان براي آسيب‌هاي ناشي از کرونا اختصاص يابد.
همتي تصريح کرد: براي همه خانوارهاي يارانه بگير يک‌ميليون تومان و براي برخي خانواده‌ها که اعضاي بيشتري داشتند، ۲ ميليون تومان پرداخت کرديم که ۲۱ هزار ميليارد تومان از ۷۵ هزار ميليارد تومان را به اين خانواده‌ها داديم و مابقي آن را به واحدهاي کسب و کاري که آسيب ديده کرونا بودند پرداخت کرديم، به اين صورت که وام خانوارها قرض‌الحسنه و وام کسب و کارها با نرخ ۱۲ درصد بود.
رئيس شوراي پول و اعتبار با بيان اينکه پرداخت اين تسهيلات را آغاز کرده‌ايم و مهلت آن را پيشنهاد داديم که تا آخر شهريورماه تمديد شود، افزود: همچنين از پولي که باقيمانده است، ۲۰ هزار ميليارد تومان را با موافقت رئيس جمهور و ستاد کرونا به کمک وديعه مسکن اختصاص داديم.
همتي تصريح کرد: اين وام‌ها مربوط به دولت نيست و سهمي است که يک سوم آن را بانک مرکزي از کاهش ذخيره قانوني بانک‌ها تخصيص داده و دو سوم را خود بانک‌ها تخصيص داده‌اند که روي هم ۷۵ هزار ميليارد تومان شده است.
در حال خروج از رکود هستيم
وي با بيان اينکه در ۴ ماهه اول امسال تسهيلات نسبت به چهار ماهه سال قبل ۶۷ درصد پيشرفت داشته که بي‌سابقه است، ادامه داد: اين ميزان رشد نشان مي‌دهد سيستم بانکي به طور تمام قد وارد شده تا آثار کرونا را جمع کند که با خوشحالي مي‌گويم که آثار اين اقدامات در حال نمود است و در حال خروج از رکود هستيم.
رئيس کل بانک مرکزي افزود: طبق آمار پايان تيرماه نرخ رشد ماهانه واحدهاي صنعتي مثبت بوده که نشان دهنده برگشت به رونق در بخش اقتصاد غير نفتي است و اميدواريم تا پايان امسال رشد اقتصادي غير نفتي که در سه ماهه اول سال ۹۹ کاهش يافته بود مثبت شود و بتوانيم اين سه ماه را جبران کنيم.
پاسخ همتي به انتقادها درباره کاهش نرخ سود بانکي
وي در مورد برخي انتقادهاي مربوط به کاهش نرخ سود بانکي نيز گفت: بانک مرکزي به هيچ وجه سود بانکي را کاهش نداده است، سود بانکي در سال ۹۶ براي يک سال ۱۵ درصد تعيين شده بود اما چند بانک به دليل ناترازي که داشتند نرخ‌هاي سود بالا پرداخت مي‌کردند که زماني که طرح اصلاح نظام بانکي را آغاز کرديم، وارد مدار انضباط شدند و ديگر نيازي نبود که سود بالاتر از نرخ شوراي پول و اعتبار پرداخت کنند.
رئيس کل بانک مرکزي يادآور شد: حدود يک ماه پيش نرخ سود سپرده‌ها را يک درصد افزايش داديم؛ بنابراين تغيير عمده‌اي در سود سپرده‌ها انجام نشده و تنها ترکيب سياليت سپرده‌ها تغييراتي داشته است.
همتي تصريح کرد: ما يک کانال نرخ سود بين بانکي داريم که سود بين بانکي را از ۳۴ درصد در سال‌هاي گذشته به ۲۲ درصد کاهش داديم و بانک‌ها مي‌توانند با اين نرخ از بانک مرکزي پول دريافت کنند.
رئيس کل بانک مرکزي در مورد بازگشت ارز حاصل از صادرات نيز گفت: در طول دو سال گذشته ۲۷ هزار ميليارد دلار باز نگشته بود که دلايل مختلفي دارد، مثلاً همين ۲۵۰ نفر اسمي که به قوه قضائيه ارائه شده برخي از آنها افراد ضعيف و حتي کارتن‌خواب هستند که کارت يکبار مصرف بازرگاني گرفته‌اند و افراد ديگري از کارت ملي و کارت بازرگاني آنها استفاده کردند.
۷۰ نفر از صادرکنندگاني را ارز صادراتي را برنگردانده اند، به چند نفر وصل هستند
وي افزود: از ۶.۸ ميليارد يورو ليستي که به قوه قضائيه داده‌ايم، در بيشتر آنها مجموعه‌هايي کالاها را مي‌گرفتند و با کارت بازرگاني اين افراد صادر مي‌کردند که براي مثال ۷۰ نفر از اين ۲۵۰ نفر به چند نفر وصل هستند.
همتي تاکيد کرد: با اين وضع نمي‌توان کشور را اداره کرد، صادرکننده بايد برند داشته باشد و کارت بازرگاني بايد طبق اصول داده شود. وي عنوان کرد: از صادرکنندگان بالاي يک ميليون دلار هنوز ۲۰ ميليون دلار ارز بازنگشته، که اعتقاد من اين است که به دليل خروج سرمايه بوده يا کالاهاي خاصي را به صورت قاچاق و بدون ثبت سفارش وارد کرده‌اند.
رئيس کل بانک مرکزي تاکيد کرد: تا زماني که واردات کالاهاي غير اساسي صورت گيرد و قاچاق به اين عظمت وجود داشته باشد، بانک مرکزي نمي‌تواند به تنهايي بازار را کنترل کند.
همتي در ادامه درباره عدم بازگشت بخشي از ارز حاصل ارز صادرات، توضيح داد: ممکن است خصولتي باشند، اما دولتي نيستند و اينکه گفته مي‌شود عدد کمتر گفته مي‌شود فرافکني است. تمامي اعداد و اسامي در اختيار من است.
وي افزود: در حال مذاکره با اين افراد هستيم تا ارزي که در اختيار دارند، تعيين تکليف شود تا ارز خود را چگونه به کشور وارد کنند. البته منظور ما از وارد کردن اين ارز به چرخه اقتصادي کشور است که خودشان مي‌دانند از چه راه‌هايي استفاده کنند.
از ابتدا مخالف دلار ۴۲۰۰ توماني بودم / يارانه ارزي را مستقيم به اقشار اسيب پذير بدهيم
رئيس کل بانک مرکزي، درباره اختصاص ارز ۴۲۰۰ توماني و نگاه‌هاي متفاوت در اين زمينه، توضيح داد: از ابتدا با ارز ۴،۲۰۰ تومان مخالف بودم و هستم اما تابع سياست‌هاي دولت هستم زيرا قصد دولت دستيابي اقشار پايين جامعه به کالاهاي اساسي است.
رئيس شوراي پول و اعتبار با تاکيد بر اينکه البته تاکنون کمک قابل توجهي صورت گرفته است، ادامه داد: اگر بتوانيم سازوکاري ايجاد کنيم و مابه التفاوت را به صورت يارانه و ساير راه‌ها به اقشار پايين جامعه پرداخت کنيم، به طور حتم کمک بيشتري به اين بخش خواهد شد.
به گفته وي، سال گذشته ۱۵ ميليارد دلار کالا اساسي با ارز ۴،۲۰۰ تومان وارد شد و دولت نيز معتقد به حذف اين ارز است، اما به آثار اجتماعي دقت مي‌کند و با تدابير اتخاذ شده به تدريج حل مي‌شود.
با حذف دلار ۴۲۰۰ توماني زمينه براي تک نرخي شدن فراهم مي‌شود
همتي در ادامه درباره آرامش بازار ارز نيز اظهار داشت: الان بازار آرام است. تهاجمي که به ايران شد با هدف برهم زدم بازارهاي پولي ما بود. اين نرخ ارز بازار، مطلوب و واقعي نيست، اما فشار بسيار زياد است. سياست‌هاي جديد ارزي را آغاز کرديم و شاهد نتايج آن هستيم و توازني که مدنظر داريم ايجاد شده و آثار آن را در بازار آزاد شاهد هستيم.
رئيس کل بانک مرکزي با اشاره به اينکه ثبات ايجاد شده و امکان مديريت به تدريج را به ما مي‌دهد، گفت: از اين به بعد هم تلاش مي‌کنيم تا ثبات بيشتري ايجاد شود. ايران در مقابل تحريم‌ها ايستاده و پيروز شده و تلاش دشمنان به نتيجه نرسيده که اين موفقيتي بزرگ است. مردم تحت فشار هستند اما اگر مقاومت نشده بود، آينده بدتري براي ايران در نظر گرفته شده بود.
رئيس شوراي پول و اعتبار درباره تک نرخي شدن ارز نيز توضيح داد: اگر ارز ۴۲۰۰ توماني حل شود سياست ما نزديک شدن نرخ ارز نيما و بازار است که به تدريج نزديک مي‌شود. با حذف ارز ۴۲۰۰ توماني، مقدمه تک‌نرخي شدن ارز ايجاد مي‌شود.
خبر خوش براي مردم: نقدينگي کنترل شده است
به گفته وي، اوايل سال از انفجار نقدينگي صحبت بود و من گفتم چنين چيزي نيست و خوشحالم به مردم بگويم نقدينگي کنترل شده و پايه پولي در ۵ ماهه ابتداي امسال نسبت به پايان سال قبل تنها ۴ درصد رشد داشته و نقدينگي نيز در اين مدت ۱۲ درصد افرايش يافته است.
همتي ادامه داد: اقداماتي که اوايل سال در اوج کرونا و افزايش هزينه‌ها انجام شد در مجموع نرخ رشد پايه پولي در پايان مرداد ماه نسبت به پايان سال قبل ۴ درصد بوده و روند با ثبات تري شده و شرايط بسيار خوبي است که طليعه کنترل تورم است.
رئيس شوراي پول و اعتبار، درباره حمايت از توليد نيز گفت: نکته مهمي است که مقام معظم رهبري نيز در سخنراني امروز خود بر اين موضوع تاکيد داشتند. ۶۷ درصد رشد تسهيلات داشتيم که بخش عمده‌اي به مردم و بخش عمده آن به سرمايه در گردش اختصاص يافته است. ۳۳۴ هزار ميليارد تومان در ۴ ماهه اول سال تسهيلات پرداخت شده که ۶۱ درصد سرمايه در گردش که همان توليد است اختصاص يافته است.
وي با اشاره به اينکه معوقات نيز به ميزان قابل توجهي کاهش يافته است، گفت: طرح گام نيز براي حمايت از توليد کشور فعال شده و اقداماتي در اين زمينه آغاز شده تا از اين طريق بخش مهمي از نقدينگي توليد تأمين شود.
رئيس کل بانک مرکزي با اشاره به اينکه مردم با تشخيص خودشان سرمايه گذاري مي‌کنند ولي ريسک بالا است، افزود: بانک مرکزي ضوابطي براي سرمايه گذاري بانک‌ها دارد و مازاد بر آن بايد واگذار شود، فشار مي‌آوريم و خيلي‌ها واگذار مي‌شود. وقتي در ۳ ماه اول سال قسط‌ها به تعويق افتاد، خيلي از بانک‌ها دچار مشکل شدند و بعد احيا شد.
تشکيل کميته مديريت نقدينگي بعد از فرمان رهبر انقلاب
همتي با اشاره به اينکه بعد از فرمان مقام معظم رهبري از اوسط سال ۹۷ کميته‌اي را تشکيل داديم و تاکنون نيز ۸۵ جلسه برگزار شده است افزود: خيلي از سياست‌هاي کنترل نقدينگي و اصلاح نظام بانکي و طرح گام در همين کميته تصويب شده و اين اطمينان را خدمت مقام معظم رهبري مي‌دهيم که منظم هر هفته جلسه داريم و با تلاش اين کميته اميدواريم بتوانيم در کنترل و هدايت نقدينگي به سمت توليد گام برداريم.
وي با تاکيد بر اينکه رمزارزها حجم بالايي ندارند و حتي ارقام غيررسمي‌ها و غيرمجازها در طول يکسال تا ۲۵۰ ميليون دلار است که معامله مي‌شود، بيان داشت: اين رقم در مقابل ۴۰ ميليارد دلار واردات و صادرات کشور کوچک است ولي براي کساني که در داخل ماينينگ مي‌کنند ظرف يک دو هفته آينده ضوابطي را ابلاغ مي‌کنيم.
همتي ادامه داد: يک سري از اقداماتي شده براي کنترل ريال و براي تراکنش‌هاي ريال کارهاي بسيار اساسي را انجام داديم و پوزه‌اي بانکي و تراکنش‌هاي بانکي بايد اسناد مثبته ارائه کنند و تراکنش‌هاي ريال به تدريج تحت کنترل بانک مرکزي است و ما ۲۰۰ ميليون تراکنش در روز در رابطه با مسائل پولي داريم و حجم تراکنش‌ها و گردش مالي که چندين ميليون ميليارد دلار در سال است را مديريت مي‌کنيم و سامانه‌هاي جديدي را داريم. حداقل ۷ سامانه پايش و کنترل و مديريت خدمات نوين بانکي را تا آخر سال خواهم داشت و براي جلوگيري از فرارهاي مالياتي و سفته بازي، به مردم اطمينان مي‌دهيم که کارهاي بزرگي در بانک مرکزي شده است. ممکن است برخي بگويند قيمت ارز الان مناسب نيست ولي مي‌توانم بگويم که خيلي مي‌توانست بدتر باشد.
رئيس کل بانک مرکزي تصريح کرد: يک هدفگذاري تورمي کرديم که در يکسال آينده از خردادماه تا خرداد سال آينده هدف تورم ۲۲ درصدي را خواهيم داشت با يک دو درصد بالا و پايين و اين مهم‌ترين وظيفه بانک مرکزي است و الان پايش مي‌کنيم. در رفع موانع توليد نيز بانک مرکزي مي‌تواند نقش داشته باشد و محدودشدن کارهاي سفته بازي در کشور را داريم که بازدهي توليد از اين طريق ديده مي‌شود و علاوه بر آن بحث زنحيره توليد را در بانک مرکزي شروع کرديم.
وي افزود: ما در سال گذشته مي‌خواستيم تورم را بيشتر کنترل کنيم ولي شوک کرونا اجازه نداد و در زمينه ارز نيز اقداماتي را داشتيم که بين عرضه و تقاضا فاصله افتاد و يا اينکه کشورهايي که قول داده بودند منابع ارزي ما را آزاد کنند يک مقدار با تأخير آغاز کردند، ولي ما تلاش مي‌کنيم کنترل تورم و تعادل بيشتر نرخ ارز را به صورت جدي ادامه يابد.
