دولت به بيمه‌گري خود در بازار سهام ادامه داد
تاریخ انتشار : 1399/07/08
يک کارشناس اقتصادي با بيان اينکه کارشناسان مدتها قبل علاوه بر هشدار خطر ريزش بورس، توصيه هايي به دولت ارائه کرده بودند، گفت: تزريق پول بانک‌ها و حقوقي ها به بورس، باعث رشد تقاضا مي‌شود.
مرتضي زمانيان، کارشناس اقتصادي در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره علت نوسانات بورس، گفت: نوسانات اساساً جزو ويژگي‌هاي هر بازار و به طور خاص بازار سهام است اما در کشور ما دو عامل، اين نوسانات را تشديد مي‌کند. عامل اول، فقدان قوانين تنظيم گرانه مانند ماليات بر عايدي سرمايه است. اين ماليات مي‌تواند نقش نوسان گير را در بازار ايفا کند. عامل دوم نيز حجم بالاي نقدينگي سرگردان در بازار است. اين دو عامل موجب مي‌شوند، بازار به دليل هيجانات، دچار تلاطم‌هاي شديد شود. بنابراين با توجه به وجود اين دو عامل، نوسانات بازار سهام، طبيعي است. وقتي نقدينگي در حساب‌ها وجود دارد و ابزارهاي تنظيمي نيز وجود ندارد پول‌ها به بورس هجوم آورده و بازار را دچار نوسان مي‌کند.
وي در عين حال گفت: ضعف حکمراني در بورس و اقتصاد کشور نيز در نوسانات اخير بورس تأثير ويژه اي داشته است.
عضو انديشکده حکمراني شريف اظهار کرد: افت بازار سهام تأثيري در فعاليت‌هاي بخش حقيقي نداشته است. بنابراين نبايد نگران باشيم که رشد اقتصادي يا توليد ما دچار مشکل شود بلکه تنها يک بازتوزيع ثروت رخ داده و يک اتفاق منطقي در بازار بوده و اين اتفاق بيش از حد در کشور بزرگ شده است.
دولت به توصيه‌هاي نامه ۲۵ نفر توجه نکرد
اين کارشناس اقتصادي درباره نامه ۲۵ نفر کارشناس مالي که تيرماه خطاب به رئيس جمهور نوشته شد و برخي از معامله گران بازار سهام، نامه مذکور را عامل افت شاخص معرفي مي‌کنند، گفت: بنده جزو امضاءکنندگان نامه مذکور نبودم اما درباره آن بايد بگويم اين نامه‌ها جزئيات زيادي دارد که درست يا غلط بودن آن به اصل مطلب ارتباطي ندارد. يعني ممکن است در اين نامه نکاتي درباره ارتباط بازار و تورم ذکر شده باشد؛ اين موضوع چه صحيح باشد چه نباشد اينکه بازار بورس اين رابطه را با تورم دارد يا ندارد مسئله ما نيست. محور و مساله اصلي نامه اين بود که در وهله اول بازار با اين رشدي که داشت، بازار پر ريسکي شده بود؛ محور دوم نامه اين بود که در اين بازار پرريسک دولت نبايد نقش بيمه‌گر را ايفا مي‌کرد. اين دو نکته‌اي بود که در نامه اخير مورد توجه قرار گرفت. دولت به اين توصيه‌ها عمل نکرد و اين بازار رشد زيادي را تجربه کرد تا بالاخره در يک نقطه‌اي افت کرد.
وي با اشاره به حملاتي که مدتي قبل به امضاءکنندگان اين نامه شد، گفت: به نظر بنده علي رغم حملات غير منصفانه‌اي که به نويسندگان آن نامه شد، تجربه نشان داد که سخن آنها، سخن صحيحي بوده است. اينکه خطر سقوط وجود دارد درست بود و دولت بايد به توصيه‌هاي آنها توجه مي‌کرد.
اين کارشناس اقتصادي با بيان اينکه عده‌اي معتقدند سقوط بورس مربوط به نامه ۲۵ اقتصاددان بوده است، گفت: به نظر بنده اين سخن نادرست است. چرا که اين نامه يک الي دو ماه پيش از سقوط شاخص نوشته شد و اينکه از بين اين همه صحبتي که در فضاي رسانه مطرح مي‌شود، آن نامه بخواهد باعث ريزش بورس شود، صحبت اشتباهي است. برخي معتقدند چون دولت به آن توصيه‌ها عمل کرد بورس افول کرد. در مقابل اين افراد بايد گفت به کدامين توصيه آن نامه عمل شده که بخواهيم آن را به عنوان عامل ريزش شاخص معرفي کنيم؟
وي ادامه داد: برخي ديگر نيز مي‌گويند کساني که اين نامه را نوشته‌اند چرا فلان وقت درباره مسکن يا ارز نامه ننوشته‌اند. در پاسخ به اين افراد نيز بايد گفت اولاً اين سخن اشتباه است چرا که برخي از اين افراد در ارز و مسکن هم اظهار نظر کرده‌اند دوماً قرار بر اين نيست که تا هر اتفاقي رخ مي‌دهد عده‌اي درباره آن نامه بنويسند بلکه درباره بورس دغدغه‌اي براي اين عزيزان پيش آمد و درباره آن اظهار نظر صورت گرفت.
بازار به روند اصلي خود بازخواهد گشت
زمانيان گفت: عليرغم همه فراز و فرودهاي اخير، بازار سهام به روند اصلي خود بازخواهد گشت.
وي درباره اينکه چرا عليرغم افت حدود ۶۰۰ هزار واحدي شاخص، شاهد کاهش قيمت ارز و تورم نيستيم، گفت: در ادبيات اقتصاد سازوکارهاي متفاوتي وجود دارد اما اينکه کداميک از اين سازوکارها در حال حاضر پياده شده است، مسئله پيچيده‌اي است. نکته قابل توجه درباره رابطه رشد بورس و تورم اين است که اگر رشد بورس باعث بالارفتن تورم شد، افول بورس باعث بازگشت آنها نمي‌شود. در رشد و افول سازوکارهاي مختلفي درکار هستند که لزوماً يکسان نيستند.
رشد بورس باعث افزايش تقاضا در بازارهاي ديگر مي‌شود
زمانيان ادامه داد: دارايي‌ها ابزارهايي هستند که مي‌تواند موجب شوک قيمتي در بقيه بازارها شوند. فرض کنيد من يک دارايي دارم و اين دارايي به حدي ارزشمند شده است که مي‌خواهم آن‌را بفروشم و خودرو بخرم. ممکن است با فروش يک ميليون سهم بتوانم خودرويي را بخرم اگر قيمت سهم سه برابر شود من با فروش ۳۰۰ هزار سهم مي‌توانم همان خودرو را بخرم. بنابراين وقتي که سهم متورم مي‌شود افراد به راحتي با مبادله حجمي از سهم مي‌توانند مقادير زيادي از تقاضاي دارايي را به بازارهاي ديگر تحميل کنند و در واقع اين سهم‌ها ابزار خوبي مي‌شود که در بازارهاي ديگر تقاضا ايجاد کند.
وي بيان داشت: در شرايط فعلي که افراد مايلند سهم‌هاي خود را بفروشند و از بازار خارج کنند اگر قيمت سهم بالا باشد و ما نيز به اندازه کافي خريدار در بازار بورس ايجاد کنيم يعني با اجبار حقيقي‌ها به خريد، سهم را نقد نگه داريم عملاً ابزار انتقال تقاضا به بازارهاي ديگر را فراهم کرده‌ايم؛ يعني هر شخصي مي‌تواند سهم‌هاي گران خود را بفروشد و وارد بازارهاي ديگر کند، اين مکانيزمي است که نگران کننده است.
راهکار برون رفت از شرايط فعلي / دولت پول تزريق نکند
اين کارشناس اقتصادي درباره راهکار برون رفت از وضعيت فعلي، گفت: در حال حاضر بايد يا اجازه دهيم سهم به قيمت منطقي خودش برسد يا اگر با دامنه نوسان آن‌را بالا نگاه داشتيم نبايد پولي را به بازار تزريق کنيم که هر کس بتواند به راحتي در قيمت بالا سهمش را بفروشد. اگر اين نقدينگي را وارد مي‌کنيم بايد دامنه نوسان را بيشتر کنيم که افراد پول را به اين سادگي نتوانند به بازار ديگري وارد کنند.
وي تاکيد کرد: اين برنامه دولت که در نظر دارد از صندوق توسعه ملي و الزام افراد حقوقي و … پولي را به بورس تزريق کند که بازار را بالا نگه دارد کار خطرناکي است چرا که به راحتي در بازارهاي ديگر تقاضا ايجاد مي‌شود و به آنها شوک قيمتي وارد مي‌شود.
وي تصريح کرد: متأسفانه دولت با برداشت از صندوق توسعه ملي براي تخصيص به صندوق تثبيت بازار سرمايه و همچنين الزام به نقش آفريني شرکت‌هاي حقوقي همچنان نقش بيمه گر را براي بازار سهام ايفا مي‌کند.
