بازار سرمايه و امکان توزيع عادلانه مزيت اقتصادي
تاریخ انتشار : 1399/07/20
روند اصلاح شاخص بورس براي مدت طولاني تداوم نخواهد يافت؛ چراکه اصولاً با توجه به ويژگي‌هاي اقتصاد ايران و روند رو به رشد تورم، بازگشت به قيمت‌هاي قديم، رخ نمي دهد.
همايون دارابي کارشناس بازار سرمايه در پاسخ به سؤال خبرنگار پايگاه خبري بازار سرمايه (سنا) که روند اصلاح شاخص تا چه زمان ادامه مي يابد، گفت: با توجه به تورمي که در اقتصاد ايران وجود دارد، بازگشت قيمت‌ها عملاً با شدتي که قيمت‌ها به نرخ‌هاي قبل بازگردد اتفاق نخواهد افتاد؛ اما سرمايه‌گذاران بايد اين نکته را در نظر داشته باشند که اصلاح قيمت‌ها امري طبيعي است و اين موضوعي است که درهرصورت رخ مي‌داد و در هيچ بازاري قيمت‌ها تا ابد رشد نمي‌کنند.
وي دليل افزايش شديد قيمت‌ها در ماه‌هاي ابتدايي سال را فشار نقدينگي، عدم عرضه سهام از سوي دولت، هلدينگ ها و عرضه سهام جديد دانست و گفت: متأسفانه در فرهنگ ما در زمان ايجاد صف، افراد علاقه‌مند به خريد بوده و در مقابل در زمان آرام بودن بازار، روحيه خريد کمتري دارند ازاين‌رو شاهد تشديد اتفاقات اخير بوديم.
دارابي در خصوص بهترين استراتژي در بازار سهام براي سرمايه‌گذاران گفت: به سرمايه‌گذاران پيشنهاد مي‌کنم نخست اين سؤال را از خود بپرسند که مايل هستند صاحب چه کارخانه‌اي باشند و براي محصول کدام کارخانه تقاضا وجود دارد.
اين کارشناس بازار سرمايه ادامه داد: سرمايه‌گذاران نخست به دنبال شرکت‌هايي باشند که رونق فعاليت آن‌ها تضمين‌شده باشد و در جريان رشد تورمي اقتصاد کشور، بيشترين ضريب رشد را درفروش داشته باشد. در اين جريان شرکت‌هايي را انتخاب کنند که يا محصولاتشان را متنوع‌تر کرده و يا ميزان فروششان را توسعه مي‌دهند ، يا اينکه برنامه‌هاي مدوني در بخش کاهش هزينه ها دارند.
سرمايه‌گذاران درگير شاخص نشوند
دارابي با تأکيد بر اينکه سرمايه‌گذاران نبايد درگير شاخص باشند گفت: نوسان شاخص براي افرادي که روش غيرمستقيم را انتخاب کرده‌اند نسبت به افرادي که به‌صورت مستقيم در بورس سرمايه‌گذاري مي‌کنند، اهميت بيشتري دارد چراکه روند شاخص امکان ارزيابي صندوق انتخاب‌شده را به سرمايه‌گذار مي‌دهد و حداقل انتظارات از رشد صندوق را براي سرمايه‌گذار مشخص مي‌کند اما براي سرمايه‌گذاران مستقيم آنچه بيش از همه اهميت دارد عملکرد شرکت است نه شاخص.
به گفته اين کارشناس بازار سرمايه، شاخص بورس به‌طورکلي دو کارکرد اساسي دارد: نخست اينکه جهت بازار را نشان مي‌دهد تا مديران صندوق‌ها و سرمايه‌گذاران ارزيابي دقيقي از روند سودآوري صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري داشته باشند، دوم اينکه به ساختار سياسي و تصميم گيران اقتصادي کشور نشان مي‌دهد تصميماتي که اتخاذ کرده‌اند چه تأثيري در اقتصاد دارد.
وي همچنين با اشاره به وجود دو نوع ريسک در بازار سرمايه اعم از ريسک سيستماتيک و ريسک غير سيستماتيک گفت: ريسک سيستماتيک مانند نوسان قيمت نفت، در تمامي دنيا و در همه اقتصادها، يک اثرگذاري مشخص دارد و افرادي که به‌طور مستقيم در بورس سرمايه‌گذاري مي‌کنند نه‌تنها بايد هميشه در جريان اين تحولات و ريسک‌ها باشند بلکه بايد قدرت تحليل آن را نيز داشته باشند. ريسک غير سيستماتيک هم ناشي از ريسک منحصر بفرد شرکت يا صنعت خاصي است که در آن سرمايه‌گذاري مي‌کنيد.
اين کارشناس بازار سرمايه در ادامه در خصوص ورود سهام عدالت به بورس گفت: اقتصاد ايران تا سالها امکان حضور سرمايه‌گذاران خرد با سرمايه‌هاي محدود را نداشت. بازارهاي سرمايه‌گذاري بازارهاي بسته‌اي بودند و همواره از دسترس مردم دور بودند و مردم فرصت سرمايه‌گذاري و اينکه ارزش پولشان را در روند رو به رشد تورم حفظ کنند نداشتند. در اين شرايط سرمايه‌گذاري براي اين افراد تنها محدود به سپرده‌گذاري در بانک‌ها شده بود اما خوشبختانه با توزيع سهام عدالت و عرضه آن در بورس، افراد با سرمايه‌هاي محدود نيز امکان سرمايه‌گذاري را پيدا کردند.
بازار سرمايه و امکان توزيع عادلانه مزيت اقتصادي
وي در مورد مزاياي بورس و امکان توزيع مزيت اقتصادي از طريق آن گفت: بازار سرمايه طي سال‌هاي اخير به‌خوبي خودش را در مقابل تورم حفظ کرده و ارزش پول در اين بازار افزايش پيدا کرده است و برخلاف بازارهاي ديگر همچون طلا که سرمايه‌گذاران تنها از افزايش نرخ تورم منتفع مي‌شوند، در بازار سرمايه طي سال‌هاي اخير، با انتخاب شرکت‌هاي درست، به دارايي افراد افزوده شده است.
اين کارشناس بازار سرمايه توضيح داد: يک آپارتمان ۵۰ متري هميشه يک آپارتمان ۵۰ متري است اما يک شرکت معدني طي سالها افزايش توليد و فروش و سرمايه‌گذاري در بازار سرمايه، اين گزينه را به يکي از معقول‌ترين گزينه‌ها تبديل کرده است؛ اما نکته مهم‌تر اين است که بورس امکان توزيع عادلانه مزيت اقتصادي را فراهم مي‌کند.
به گفته دارابي، اگر مزيت اقتصادي درراه اندازي کارخانه فولاد باشد افراد بسيار کمي امکان راه‌اندازي آن را دارند، اما در بازار سرمايه با خريد سهام فولاد، مزيت اقتصادي موجود توزيع مي‌شود.
وي معتقد است حضور اين تعداد سرمايه‌گذار در بازار سرمايه، تاريخي است چراکه اين بازار هرگز با اين تعداد سهامدار روبرو نبوده و مزيت‌هاي اقتصادي در اختيار همگان نبوده است و فقط عده معدودي از آن بهره مي‌بردند اما با گسترده شدن بورس مزيت اقتصادي در همه اقشار و خانواده‌هاي ايراني پخش مي‌شود. اين جريان توزيع مزيت اقتصادي دورنمايي از ثروتمند شدن خانواده‌هاي ايراني را نشان مي‌دهد و باعث مي‌شود فاصله طبقات اجتماعي که همواره با شدت زيادي در ايران وجود داشته کاهش يابد؛ چراکه در گذشته مزيت اقتصادي به‌خوبي توزيع نمي‌شد و تنها تعداد محدودي از گروه‌هاي نخبه سرمايه‌گذار از روند بازارها منتفع مي‌شدند.
سلاح تحريم‌ها جلوتر از وضع فعلي نمي‌رود
دارابي در پاسخ به اين سؤال که مواردي چون انتخابات آمريکا و تحريم‌هاي بين‌المللي تا چه حد بر بازار سرمايه تأثيرگذار خواهد بود گفت: سرمايه‌گذاران در خصوص انتخابات امريکا در نظر داشته باشند که اصولاً ريسک‌هاي سياسي اثرگذاري کوتاه‌مدت در بازار دارند. از سوي ديگر در آمريکا سياست‌ها به اين شکل نيست که با تغيير يک فرد تمامي سياست‌هاي آن کشور تغيير کند . بنابراين سياست‌هاي خارجي امريکا با تغيير دولت خيلي تغيير نکرده و اتفاق خاصي نمي‌افتد.
اين کارشناس بازار سرمايه ادامه داد: در مورد تحريم‌ها نيز بايد قبول کنيم که تحريم‌ها به بالاترين حد خود رسيده و به بياني ديگر سلاح تحريم‌ها از اين جلوتر نمي‌رود؛ به‌طوري‌که براي مثال برخي شرکت‌هاي بورسي طي اين سالها تا ۴ بار مشمول تحريم شده‌اند؛ اما خوشبختانه ديديم که به توليد و فروش خود ادامه داده و بسياري از کشورها نيز تهاتر را پذيرفته‌اند به‌خصوص که آمريکا ديگر آن قدرت قبلي را در صحنه بين‌المللي ندارد و هزينه يک‌جانبه‌گرايي ترامپ، شانس موفقيت سياست‌هاي امريکا در دنيا را کم کرده است.
اقتصاد ايران ظرفيت دلار ۳۰ هزارتوماني را ندارد
وي در پايان در مورد روند دلار بر بازار سرمايه نيز گفت: متأسفانه بازارها در ايران بيش‌ازاندازه بر پايه دلار مي‌چرخد که منطقي نيست. ظرفيت اقتصاد ايران دلار ۳۰ هزارتوماني نيست و بايد اصلاح شود و پيش‌بيني مي‌شود تا ۲۰ هزار تومان کاهش يابد؛ اما در صورت اصلاح قيمت دلار که قطعاً انتظار مي‌رود اين اتفاق بيافتد، روند نزولي قيمت‌ها در بازارهايي همچون خودرو رخ خواهد داد اما براي شرکت‌هاي بورسي که الان ملاک ارزش‌گذاري در آن‌ها دلاري است اتفاق خاصي نمي‌افتد.
دارابي در پايان اقدامات اخير سازمان بورس و اوراق بهادار را در توسعه بازار سرمايه و تعميق بخشي به آن ارزشمند ارزيابي و به سرمايه گذاران توصيه کرد: با توجه به نوسان که ذات بازار سهام است، بهترين استراتژي را که همان پرهيز از رفتارهاي هيجاني و در کنار آن داشتن نگاه بلند مدت است، مد نظر داشته باشند.
