اقدام مثبت بانک مرکزي در چاپ اسکناس‌هاي جديد
تاریخ انتشار : 1399/08/26
تحليل‌گر اقتصادي با اشاره به ضرورت حذف چهار صفر از واحد پولي گفت:يکي از مباحث تطبيق نرخ جديد با قيمت‌ها است، اما چاپ اسکناس‌هاي جديد با محو کردن چهارصفر هزينه چاپ و نشر اسکناس را پايين مي‌آورد. به گزارش ايبِنا، بانک مرکزي به تازگي از اسکناس‌هايي رونمايي کرده که چهار صفر آن کمرنگ شده است. با وجود اينکه هنوز قانون حذف چهار صفر از پول ملي در شوراي نگهبان تصويب نشده، اما بسياري بر اين باورند که در ضرورت اين کار شکي نيست و تنها در سازوکارها و نحوه اجراي آن اختلاف نظر وجود دارد. کارشناسان اقتصادي لازمه موفقيت طرح حذف صفر از واحد پولي را همکاري همه دستگاه‌هاي اقتصادي براي رونق توليد و افزايش اشتغال در کشور مي‌دانند؛ به طوري که اگر تورم و نقدينگي کنترل شود، بخش‌هاي اقتصادي همکاري کنند و تراز پرداخت‌ها مثبت و اقتصاد در شرايط اشتغال کامل قرار بگيرد، شرايط براي حذف پول ملي مهيا مي‌شود. سيدبهاالدين حسيني هاشمي، کارشناس اقتصادي و مدير عامل اسبق بانک‌هاي صادرات و سرمايه در اين رابطه به خبرنگار ايبِنا گفت: يکي از دلايل تغيير نظام پولي يک کشور، تورم مزمن و طولاني است که باعث مي‌شود مقياس‌هاي محاسباتي واحد پولي تغيير کند و ارقام در ذهن افراد مخصوصاً براي آنهايي که سررشته حسابداري و يا تحصيلات کافي ندارند، مشکل ايجاد کند، پس اولين مزيت حذف صفر از واحد پولي سهولت در انجام محاسبات است. وي افزود: اين اقدام همچنين، ميزان نقل و انتقالات پول را کم مي‌کند و حجم اسکناس‌هاي در گردش را کاهش مي‌دهد. مديرعامل اسبق بانک صادرات با اشاره به اينکه حذف صفرها يک تلنگر به جامعه مي‌زند، يادآور شد: اين اقدام در تاثير رواني که در جامعه ايجاد مي‌کند هم جنبه مثبت و هم جنبه منفي دارد؛ مثلا حس سهولت در محاسبات شايد خوب باشد، اما تبديل ناگهاني اسکناس صدهزار ريالي به ده ريال، جنبه منفي قضيه است که در ذهن شهروندان شکل مي‌گيرد. حسيني هاشمي يکي از دشواري‌هاي اين طرح را تطبيق نرخ جديد با قيمت‌ها عنوان کرد و گفت: واحد پولي جديد را اگر بخواهند با قيمت‌ها تطبيق دهند کار سختي است. چهار صفر از جلوي پول برداشته مي‌شود اما آيا اين صفرها را مي‌شود از جلوي قيمت‌ها برداشت؟ چه در آلمان چه، در روسيه، چه در ترکيه و چه در کشورهايي وقتي تعدادي از صفرهاي واحد پولي برداشته شد، قيمت‌هاي معادل آن کاهشي پيدا نکرد و صفري براي قيمت‌ها برداشته نشد. اين تحليل گر مسائل مالي و بانکي درباره شرايط ايده‌آل براي اصلاح واحد پولي، اقدامات مکمل دولت را تنها راه چاره دانست و تصريح کرد: معمولا اين کار زماني انجام مي‌شود که اقتصاد در شرايط تعادل و رونق قرار گرفته باشد. حداقل دو سال مالي تورم شتابان نداشته باشيم و مشکلاتي مثل تهديد خارجي براي اقتصاد وجود نداشته باشد. به عبارتي تراز پرداخت‌ها مثبت و اقتصاد در شرايط اشتغال کامل باشد و مردم از تورم بالا، نگراني نداشته باشند. در غير اين صورت، سر دو تا سه سال ديگر همين صفرها دوباره بر مي‌گردد و کشور در زمينه غرور ملي لطمه مي‌خورد. مديرعامل اسبق بانک‌هاي صادرات و سرمايه در پاسخ به اين سول که آيا حذف صفر از واحد پولي موجب کاهش حجم اسکناس براي جلوگيري از امحا مي‌شود، اظهار کرد: بله. در اين رويکرد، هزينه چاپ و نشر اسکناس پايين مي‌آيد و همين کاري که بانک مرکزي اقدام به کمرنگ کردن صفرها کرده است، خودش نوعي زمينه‌سازي براي آموزش و آگاهي بخشي است تا به نوعي آمادگي به مردم داده شود که محاسبات چگونه انجام مي‌شود. حسيني هاشمي اضافه کرد: بنابراين مردم زودتر با اسکناس‌هاي جديد روبرو مي‌شوند و اين اسکناس‌ها در دسترسشان قرار مي‌گيرد و اين پيش زمينه درستي بوده که بانک مرکزي فراهم کرده است. چون در اينکه صفرها بايد حذف شوند ترديدي نيست، چرا که در دهه‌هاي اخير به هر حال ما تقريباً حدود چندين هزار برابر کاهش ارزش پول ملي داشتيم و نمي‌شود واحدهاي پولي همينگونه باقي بماند و حافظه کامپيوتري دفاتر را مختل؛ نقل و انتقال پول را دچار مشکل و معاملات را بسيار گنگ و نامفهوم کند. اين کارشناس اقتصادي خاطرنشان کرد: در حال حاضر، ارزش ذاتي مسکوکات (سکه‌ها) از ارزش اعتباري آن خيلي بيشتر شده و کلا سکه‌ها از رونق افتاده‌اند. در حالي که سکه‌ها مي‌توانند نقش زيادي در اقتصاد داشته باشند، مخصوصا در اقتصادهايي که الکترونيک هستند تا بتوان از طريق دستگاه و با استفاده از سکه خريد کرد. حسيني هاشمي حذف صفر از واحد پولي را باعث بازگشت اعتبار و استفاده بيشتر از سکه دانست و گفت: الان سکه‌هاي ده ريالي، صدريالي و هزار ريالي ارزشي ندارند، اما اگر صفرها برداشته شوند سکه يک ريالي ارزش پيدا مي کند. بنابراين کارايي سکه‌ها افزايش پيدا مي کند و ارزش اعتباري سکه ها از ارزش ذاتي آنها بيشتر مي شود. وي با بيان اينکه کاهش ارزش سکه‌ها باعث مي‌شود سکه‌ها را ذوب کنند و با نيکل آن استفاده‌هاي ديگري انجام دهند که گران‌تر از ارزش ذاتي پول است، تاکيد کرد: رونق سکه و استفاده از آن در عصر الکترونيک، تاثيرات مثبت اين حذف صفرها است، اما شرايط در زمان فعلي با توجه به پارامترهاي اقتصادي براي انجام نهايي اين طرح مناسب نيست و اکنون دغدغه و اولويت ما محسوب نمي‌شود و بايد منتظر زمان مناسب انجام اين کار باشيم. مديرعامل اسبق بانک‌هاي صادرات و سرمايه در پايان گفت: چاپ اسکناس‌هاي جديد با محو کردن چهار صفر از آنها يک نوع اطلاع‌رساني و آموزش، عادت دادن مردم و اقناع عمومي را به همراه دارد که هرچه با آن بيشتر مانوس شوند تغييرات را آسانتر مي پذيرند و وقتي ۴ صفر حذف شد مردم با سردرگمي کمتري روبرو مي‌شوند.
