«استقلال بانک مرکزي» از زاويه‌اي نو
تاریخ انتشار : 1400/05/10
وزير اسبق صمت معتقد است براي جلوگيري از استقراض از بانک مرکزي، بايد از قبل پيش‌بيني کرده باشيم که درآمدها و هزينه‌ها به چه ميزان است و سپس تلاش کنيم دولتي داشته باشيم که درآمدزا باشد نه هزينه‌ساز.
وزير اسبق صنعت، معدن و تجارت به استقلال بانک مرکزي از زاويه اي نو نگاه مي کند و مي گويد: اگر به اين دليل مي‌خواهيم استقلال در بانک مرکزي ايجاد کنيم که دستورات غيرمنطقي و مبني بر چاپ پول دولت را نپذيرد، استقلال بانک مرکزي منجر به اين اتفاق نخواهد شد. شايد بگوييد طبيعتا وقتي مستقل شود دستور رئيس جمهور را هم اجرا نخواهند کرد ديگر و پول بدون پشتوانه چاپ نمي کند، اما به يک مثال اشاره مي کنم تا درک بهتري حاصل شود.
مهدي غضنفري در گفت و گو با ايبِنا تصريح کرد: صندوق توسعه ملي زيرمجموعه رياست جمهوري نيست و طبيعتا ملزم نيست که دستوري هم از اين نهاد بگيرد، اما رئيس جمهور به لطايف الحيل توانست با نامه نگاري و به بهانه هاي مختلف، به منابع صندوق دسترسي پيدا کند و براي استفاده از آن مجوز بگيرد.
وي با اشاره به اينکه در حال حاضر صندوق توسعه ملي وضعيت خوبي ندارد، ادامه داد: همچنين بسياري از افرادي که وام ارزي گرفته اند در حال مذاکره هستند که بازپرداخت وام دريافتي خود را به صورت ريالي انجام دهند. در واقع بلايي که در ۸ سال اخير دولت يازدهم و دوازدهم براي صندوق توسعه ملي رخ داد، بلايي بود که دولت‌هاي قبلي سر حساب ذخيره ارزي آوردند.
به گفته وزير اسبق صنعت، معدن و تجارت، صندوق توسعه ملي و حساب ذخيره ارزي با هم متفاوت هستند؛ ابتدا حساب ذخيره ارزي تشکيل شد و در نهايت با قانون قوي و منسجم تبديل به صندوق توسعه ملي شد، اما به آساني اين قانون محکم را هم دور زدند و به داخل صندوق دست بردند.
غضنفري گفت: زماني که دولت منابعي براي پرداخت حقوق سيل انبوه متراکم و فشرده کارکنان خود را بدهد، رئيس جمهور به مقام بالاتر درخواست مي‌دهد تا مجوز استقراض از بانک مرکزي را بگيرد که در واقع با توجه به شرايط چاره ديگري جز موافقت با اين پيشنهاد و درخواست وجود نخواهد داشت. بنابراين مهم تر از استفلال ساختاري و فيزيکي بانک مرکزي، فهم و درک حکمراني در اين کشور است. به اين معنا که مقامات و مسئولان به نقطه اي از درک برسند که در خود وزارت اقتصاد و رياست جمهوري به هيچ وجه اجازه چنين اتفاقاتي را ندهند.
وي افزود: براي اينکه امکان استقراض از بانک مرکزي به وجود نيايد، قبل از آن بايد پيش بيني کرده باشيم که درآمدهاي مالياتي و بودجه اي و همچنين هزينه هاي عمراني و جاري نيز به چه ميزان است و سپس تلاش کنيم دولتي داشته باشم که درآمدزا باشد نه هزينه ساز. اگر اين مفهوم را دولت ها درک نکنند بانک مرکزي را در کره ماه هم بگذاريم خودشان را به ماه مي رسانند و به استقراض ادامه مي دهند. مگر اينکه انديشه هاي حکمراني تغيير کند.
وزير اسبق صنعت، معدن و تجارت با بيان اينکه دولت ها بايد در بودجه هزينه را براساس درآمد پيش ببرند، اظهار کرد: در اين راستا مجلس هم بايد پاسخگوي همه اين استقراض‌ها باشد که چرا دولت درآمدهايي را پيش‌بيني کرده که محقق نشده و هزينه ها دوبرابر شده است؟ در همين کميسيون تلفيقي که دور هم جمع مي‌شوند و براي بودجه تصميم‌گيري مي‌کنند بايد پاسخگو باشند، اما اين در حالي است که اغلب آنها کمتر تجربه‌اي در بنگاه اقتصادي دارد تا برايشان مفهوم باشد وقتي به اندازه درآمد خود هزينه نداشته باشيد، مقروض هستيد. مجلس بايد از دولتي که عريض و طويل است و کارمندان بسياري دارد سوال بپرسد که دولت چرا آنقدر هزينه مي‌کند و کشور را گران اداره مي‌کند؟ چرا دولت را کوچک نمي‌کنند؟ هزينه‌ها را کاهش نمي‌دهند؟ چرا جاده‌اي را ۱۰ بار آسفالت مي‌کنند اما باز هم خراب است؟
غضنفري تاکيد کرد: تا ما اتقان نداشته باشيم و کيفيت را در توليد و عمليات خدمات دهي ايجاد نکنيم اين استقراض دولت از بانک مرکزي و چاپ پول ادامه خواهد داشت. مقام معظم رهبري هم چند بار براين موضوع اتقان تاکيد داشتند که بايد به صورت جدي در دستور کار قرار گيرد. اتقان يعني در هر بخشي، امور را به بهترين کيفيت با کمترين هزينه انجام دهيم، اما متاسفانه در ادارات و سازمان هاي ما خيلي به اين امر توجهي ندارند. بيهوده انرژي مصرف مي کنند و به آن اندازه خدمت رساني نمي کنند. اگر امور را با اتقان پيش ببريم ديگر شاهد کسري بودجه و مشکلات عديده پس از آن هم نخواهيم بود.
