مصائب صنايع در توليد و تجارت
تاریخ انتشار : 1402/08/20
دنياي‌اقتصاد : وضعيت شاخص توليد صنايع در شامخ مهرماه رو به بهبود بوده، اما رکود فروش محصولات و همچنين ميزان سفارش‌هاي جديد براي محصولات، اثر منفي خود را به ثبت رسانده است. از اين‌رو در برخي صنايع، کاهش ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني مشاهده مي‌شود. جديدترين گزارش شاخص مديران خريد صنايع منتخب کشور که توسط مرکز پژوهش‌هاي اتاق ايران منتشر شده است نشان مي‌دهد که يکي از مشکلات مهم صنايع در مهرماه، مساله فروش و صادرات بوده است، به اين معني که حتي اگر صنعتي در فروش محصولات خود مشکل خاصي نداشته باشد، بازهم موانع صادراتي سد راه اين صنعت وجود دارد و صنعت مذکور، توانايي صادراتي قابل قبولي نخواهد داشت.
با وجود اين، همچنان انتظارات توليد در صنايع وضعيت قابل‌توجه و مثبتي را به خود مي‌‌‌بيند و اگر گشايش‌‌‌هاي لازم در صادرات و تامين مواد اوليه و تامين مالي صورت گيرد، وضعيت فروش و صادرات محصولات نيز بهبود يافته و صنايع با رونق بيشتر توليد مواجه خواهند شد. گزارش مهرماه شامخ در بخش صنايع منتخب نشان مي‌دهد که اگرچه صنايع لاستيک و پلاستيک با افت ۴واحدي، صنايع فرآوردههاي نفت و گاز با افت ۳واحدي، صنايع کاني غيرفلزي با افت ۳واحدي و صنايع شيميايي با افت ۳واحدي، در حال حرکت به سوي رکودي شدن هستند، ديگر صنايع، وضعيتي رو به بهبود دارند.
به اين ترتيب براساس اين گزارش، شاخص مديران خريد براي صنايع لاستيک و پلاستيک در عدد ۵۳.۸، صنايع فرآوردههاي نفت و گاز در عدد ۵۷.۷، صنايع نساجي در عدد ۶۶.۹، صنايع ماشين‌سازي و لوازم‌خانگي در عدد ۵۷.۰، صنايع کاني غيرفلزي در عدد ۵۴.۶، صنايع غذايي در عدد ۵۹.۴، صنايع شيميايي در عدد ۵۱.۱، صنايع چوب، کاغذ و مبلمان در عدد ۵۴.۴.، صنايع پوشاک و چرم در عدد ۵۳.۸ و ساير صنايع در عدد ۵۱.۱ قرار گرفته است.
حرکت لاستيک و پلاستيک به سوي رکودي شدن
در صنايع لاستيک و پلاستيک، مديران خريد معتقدند با وجود افزايش ميزان توليد محصولات، با توجه به افت ميزان سفارش‌هاي جديد، ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني بالا نرفت. با وجود اينکه شاخص ميزان فروش اين صنايع با رشد مواجه شده است، شاخص‌‌‌هاي موجودي مواد اوليه و سرعت انجام و تحويل سفارش در اين صنايع با افت مواجه شده‌اند.
با توجه به افزايش قابل‌توجه قيمت خريد مواد اوليه، دور از انتظار هم نبود که شاخص موجودي مواد اوليه اين صنعت با کاهش مواجه شود. ميزان صادرات کالا در اين صنايع از بعد شاخصي به تبعيت از کاهش ميزان سفارش‌هاي جديد با افت مواجه شده است؛ حال آنکه موجودي محصول در اين صنايع با رشد مواجه شده است که مي‌‌‌توان دليل آن را در توليد بيشتر و نبود سفارش جديد جست‌‌‌وجو کرد. اين وضعيت در نهايت براي اين صنعت به کاهش قيمت محصولات توليدي منجر شده و به همين سبب، مديران خريد اين صنعت اميدي به رشد توليد در ماه آبان از بعد شاخصي ندارند.
افت فشار توليد در صنايع نفت و گاز
در صنايع فرآوردههاي نفت و گاز، مديران خريد با اعلام نظر خود، شاخص مقدار توليد محصولات و ميزان سفارش‌هاي جديد را با کاهش همراه دانسته‌اند. با توجه به رشد موجودي مواد اوليه در اين صنايع و کاهش ميزان موجودي انبار، انتظار مي‌‌‌رفت اين صنعت با رکود در فروش مواجه شود. با توجه به کاهش شاخص ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني در صنايع نفت و گاز، مديران خريد از افت ميزان فروش و افت ميزان صادرات خود نيز خبر داده‌اند. کاهش مقدار توليد باعث شده است تا مصرف حامل‌‌‌هاي انرژي نيز با کاهش مواجه شود؛ زيرا توليد جديدي به شکلي قابل‌توجه صورت نگرفته است. البته بايد گفت کاهش قيمت خريد مواد اوليه نيز بر افزايش موجودي مواد اوليه اين صنايع موثر بوده است. حال آنکه با توجه به رکودي شدن فروش، قيمت محصولات توليدي نيز با کاهش مواجه شده است.
اثر تغيير فصل بر رشد توليد نساجي
با توجه به نزديک‌شدن روزهاي سرد سال، صنايع نساجي به ديدگاه مديران خريد با افزايش مقدار توليد محصولات و ميزان سفارش‌هاي جديد خود روبه‌رو شده‌اند. با توجه به رشد حجم توليدي، اين صنايع اقدام به استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني بيشتر کردند، اما باز هم سرعت انجام و تحويل سفارش آنها کاهش يافته است. مي‌‌‌توان اين موضوع را نيز در نظر گرفت که مواد اوليه اين صنعت به دليل تغيير فصل با رشد قيمت مواجه شده است. با اين حال اين صنعت به دليل نياز خود، اقدام به کاهش خريد مواد اوليه نکرد و موجودي مواد اوليه با رشد مواجه شد. ميزان فروش بالا در ماه شهريور باعث شد تا موجودي انبار اين صنعت به‌رغم کاهش شيب ميزان فروش در مهرماه، با کاهش مواجه شود. حال آنکه انتظارات توليد در اين صنعت با رشد مواجه شده و اين امري دور از انتظار نيست.
جهش توليد ماشين‌سازي و لوازم‌خانگي
صنايع ماشين‌سازي و لوازم‌خانگي با رشد قابل‌توجه در ميزان توليد محصولات و سفارش‌هاي جديد از ديدگاه مديران خريد مواجه شده‌اند. با توجه به وضعيت رو به بهبود اين صنعت، خريد موجودي مواد اوليه با توجه به کاهش قيمت آن از ديدگاه مديران خريد، با رشد مواجه شد. توليد بالاتر و رشد حجم سفارش‌ها باعث شد تا مديران خريد اين صنعت، از رشد استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني نيز خبر دهند. با وجود رشد ميزان فروش محصولات در اين صنعت، ميزان شاخص صادرات کالا تقريبا ثابت ماند. اين درحالي است که شاخص قيمت محصولات اين صنعت نيز با رشد مواجه شد. در نهايت، با توجه به بهبود وضعيت در ماشين‌سازي و لوازم‌خانگي، رشد انتظارات توليد در اين صنعت اتفاقي دور از انتظار نيست.
افت توليد و فروش کاني‌‌‌هاي غيرفلزي
در صنايع کاني غيرفلزي، وضعيت اعلامي از سوي مديران خريد حاکي از آن است که توليد محصولات با کاهش مواجه شد. حال آنکه ميزان سفارش‌هاي اين صنعت با رشدي کوچک مواجه شده و همچنان تقاضاي قابل قبولي در اين صنعت وجود دارد. با اين حال سرعت انجام و تحويل سفارش با افت مواجه شده و از همين رو، مديران خريد اين بخش از افزايش ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني خبر داده‌اند. با توجه به رشد بيشتر از قبل شاخص قيمت خريد مواد اوليه، عجيب نيست ميزان موجودي مواد اوليه اين صنايع از ديدگاه مديران خريد با افت مواجه شده باشد. با توجه به توليد بالاي ماه گذشته، ميزان موجودي انبار اين صنايع در وضعيت قابل قبولي به سر مي‌‌‌برد و به همين دليل، سفارش‌هاي جديد از اين بخش تامين مي‌‌‌شوند. به‌رغم رشد شاخص صادرات کاني‌‌‌هاي غيرفلزي، شاخص ميزان فروش محصولات اين صنعت با افت مواجه شد، بنابراين بازار اثري منفي بر قيمت محصولات توليدشده نيز گذاشته است. حال آنکه جميع اين موضوعات باعث کاهشي واضح در انتظارات توليد مديران خريد اين بخش شده است.
صادرات سخت صنايع فلزي
صنايع فلزي به گواه مديران خريد خود با رشد شاخص توليد محصولات و افزايش سفارش‌ها مواجه شدند. اين موضوع بر رشد سرعت انجام و تحويل سفارش‌ها به اميد دريافت هرچه زودتر مطالبات نيز اثر گذاشت. با توجه به کاهش شاخص قيمت خريد مواد اوليه، شاخص موجودي مواد اوليه اين صنعت با رشد مواجه شد و به دليل نياز به توليد بالاتر، ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني در اين صنعت نيز رشد کرد. به‌رغم اينکه ميزان فروش محصولات در اين صنعت با رشد مواجه شده، اما شاخص ميزان صادرات روندي کاهشي به خود گرفته است که مي‌‌‌توان دليل اين موضوع را در مشکلات صادراتي کشور و موانع اين مسير جست‌‌‌وجو کرد. وضعيت رشد توليد و سفارش‌ها و همچنين ميزان فروش صنايع فلزي باعث شده است تا مديران خريد اين بخش با نگاهي مثبت به انتظارات توليد در ماه آبان، نظر خود را بالاتر از شهريور اعلام کنند.
نااميدي صنايع غذايي به‌رغم رشد توليد و صادرات
صنايع غذايي به ديدگاه مديران خريد خود با رشد شاخص توليد محصولات و ميزان سفارش‌ها مواجه شده‌اند و به اين ترتيب، موجودي مواد اوليه که با رشد شاخص قيمت خريد خود نيز مواجه شده، کاهش يافت. همچنين به‌رغم کاهش شاخص ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني در اين بخش، سرعت انجام و تحويل سفارش با رشد مواجه شد. به طور کلي، صنايع غذايي مدتي طولاني است که به دليل قوانين کار و ديگر مشکلات، با معضل تعديل نيرو مواجه هستند و مديران اين صنعت بايد چاره‌اي براي اين موضوع بينديشند. رشد ميزان سفارش‌ها و همچنين ميزان فروش در مهرماه باعث شده تا شاخص موجودي محصول اين صنعت با کاهش مواجه شود، اما اين صنعت، رشد قابل‌توجهي در شاخص ميزان صادرات کالاي خود داشت. با وجود اينکه وضعيت اين صنعت خوب و قابل قبول به نظر مي‌رسد، اما گويي مشکلات استخدام نيروي انساني و همچنين کاهش موجودي مواد اوليه، سايه خود را بر کاهش شاخص انتظارات توليد در ماه آبان مديران خريد صنايع غذايي انداخته است.
رکود توليد و فروش در صنايع شيميايي
مديران صنايع شيميايي معتقدند شاخص‌‌‌هاي توليد محصولات، ميزان سفارش‌ها و موجودي مواد اوليه در کنار ميزان فروش محصولات با کاهش مواجه شده‌اند. به اين ترتيب دور از انتظار نيست که با کاهش توليد، فروش محصولات اين صنعت از محصولات موجود در انبار باشد. در نتيجه موجودي انبار اين صنعت با کاهش مواجه شده است. با اين حال، با توجه به رشد انتظارات توليد براي ماه آبان در اين صنايع، شاخص ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني با رشد مواجه شده است. به نظر مي‌رسد به‌جز دلايل تورمي و رشد قيمت مواد اوليه، افزايش شاخص صادرات نيز بر رشد قيمت محصولات توليدشده در اين صنعت موثر باشد. نکته جالب جايي است که اين صنعت اتکاي قابل‌توجهي به صادرات داشت و به‌رغم کاهش فروش، شاخص صادرات اين صنعت با رشد مواجه شده است.
رشد استخدام با کاهش سرعت تحويل صنايع چوب
مديران خريد صنايع چوب، کاغذ و مبلمان معتقدند شاخص توليد محصولات و ميزان سفارش‌هاي جديد اين صنايع با رشد مواجه شده است؛ حال آنکه سرعت انجام و تحويل سفارش اين صنايع با کاهش مواجه شده است و به همين روي براي حل مساله، اين صنايع دست به استخدام نيروي انساني جديد دست زده‌اند. موجودي مواد اوليه در اين صنايع با وجود رشد شاخص قيمت خريد آنها با افزايش مواجه شده است. با اين حال به دليل رشد شاخص فروش و ميزان سفارش‌ها، شاخص موجودي انبار با کاهش مواجه شد. با توجه به رشد فروش، انتظار مي‌‌‌رفت اين صنعت با رشد ميزان شاخص صادرات کالا نيز مواجه شود که همين اتفاق هم افتاد. با وجود اين، مصرف حامل‌‌‌هاي انرژي در اين صنعت با کاهش مواجه شد. جميع موضوعات باعث شد تا قيمت محصولات توليدشده با رشد مواجه شود و به طور کلي، مديران خريد اين بخش از رشد شاخص انتظارات توليد در ماه آبان خبر دهند.
مواد اوليه؛ مانع اصلي رشد قابل قبول پوشاک و چرم
با توجه به آغاز فصول سرد و رشد توليد صنايع نساجي، انتظار مي‌‌‌رفت صنايع پوشاک و چرم نيز به‌زودي با رشدي چشمگير در توليد و فروش محصولات خود مواجه شوند؛ حال آنکه تنها رشد خفيفي از نظر مديران خريد اين صنعت در شاخص مقدار توليد محصولات احساس شده است. با وجود اين، ميزان سفارش‌هاي جديد با کاهشي قابل‌توجه مواجه شد که مي‌‌‌توان دليل اين موضوع را در نبود سرمايه در اختيار خريداران جست‌‌‌وجو کرد. تامين مالي که به يکي از معضلات صنايع تبديل شده، باعث شده است تا اين صنايع با کاهش خريد محصولات خود مواجه شوند. شاخص سرعت انجام و تحويل سفارش کماکان در اين صنايع وضعيت خوبي داشته، اما تامين مواد اوليه، مشکل اصلي اين صنايع بوده است. با کاهش عظيم شاخص موجودي مواد اوليه اين صنايع، مديران خريد اين بخش زنگ خطر تامين مواد اوليه را به صدا درآوردند.
حال آنکه شاخص استخدام نيروي انساني که با رشد مواجه شده است، حاکي از حرکت اين صنايع به سوي افزايش توليد است. با توجه به رشد شاخص قيمت محصولات توليدي و ثبات تقريبي فروش، انتظار مي‌‌‌رفت صادرات اين صنايع با رشد مواجه شود، اما اين موضوع رخ نداده است که مي‌‌‌توان دليل آن را در وجود مشکلات در زمينه صادرات جست‌‌‌وجو کرد.
کاهش توليد ساير صنايع؛ دليل کاهش انتظارات ماه آبان
در بخش ساير صنايع، مديران خريد از کاهش مقدار توليد محصولات و همچنين کاهش شاخص موجودي انبار خبر دادند؛ موضوعي که مي‌تواند به دليل کاهش شاخص‌‌‌هاي ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني و موجودي مواد اوليه رخ داده باشد. حال آنکه قيمت خريد مواد اوليه اين صنايع کماکان در حال رشد بوده و تنها با شيب کندتري اين افزايش رخ مي‌دهد. با توجه به ثبات شاخص صادرات، رشد شاخص ميزان فروش محصولات را مي‌‌‌توان به دليل فروش بيشتر در بازارهاي داخلي دانست. هرچند در نهايت، مديران خريد اين بخش به‌رغم رشد قيمت محصولات توليدي به دليل رکود در توليد، انتظاراتي پايين‌‌‌تر براي توليد در ماه آبان دارند.
