اما و اگرهاي سوئيفت، از پيام رسان داخلي تا شبه سوئيفت
تاریخ انتشار : 1397/08/22
مسئولين کشور در راستاي کاهش تاثير قطع همکاري سوئيفت با سيستم بانکي کشور، استفاده از جايگزين‌هاي ديگر مانند پيام رسان داخلي و يا توافق با اتحاديه اروپا براي راه اندازي سوئيفت اروپايي يا شبه سوئيفت را اعلام کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار اقتصادي ايلنا، يکي از مباحث مهم اقتصادي با شروع دور دوم تحريم‌هاي اقتصادي آمريکا مطرح شده است قطع همکاري سوئيفت با سيستم بانکي کشور است. سوئيفت يا جامعه جهاني ارتباطات مالي بين بانکي است که مرکز آن در بلژيک است و از روش‌هاي استاندارد در ارتباطات بين بانکي استفاده مي‌کند.
نقطه اتصال سوئيفت با سيستم بانکي هر کشوري از طريق SAP است که اين نقطه دسترسي در بانک مرکزي هر کشوري قرار دارد. تقريبا تمام کشورهاي در مبادلات مالي و پولي که تسهيل کننده تجارت خارجي است از اين مکانيزيم استفاده مي‌کنند. کشور ما نيز از سال 1369 عضو آن شده و پيام‌هاي ارزي بين بانکي داخلي و خارجي را انتقال مي‌دهد.
استفاده از اين سيستم نقش مهمي در تجارت بين‌المللي دارد بنابراين يکي از اهداف تحريمي کشورهاي بزرگ عليه يک کشور ديگر قطع ارتباط سوئيفتي سيستم بانکي آن کشور با بانک‌هاجهاني است. از همين روي با آغاز تحريم‌هاي اقتصادي از سال 1390 در راستاي تحريم‌هاي اقتصادي عليه ايران در اسفند همان سال ارتباط سوئيفت با سيستم بانکي ايران قطع شد.
اما پس از تلاش‌هاي ديپلماتيک دولت جديد براي ايجاد ارتباط اقتصادي با ساير کشورها و کاهش تنش‌ها در اين راستا، دوباره اتصال سيستم بانکي به سوئيفت در دوران پسابرجام امکان‌پذير شد و اين روند تا خروج يکجانبه آمريکا از برجام تداوم داشت.
پس از اعلام خروج آمريکا از توافق برجام و اعمال تحريم‌هاي جديد ، قطع ارتباط سيستم سوئيفت همزمان با شروع تحريم‌هاي نفتي و بانکي از 13 آبان دوباره مطرح شد و حتي ارتباط برخي بانک‌ها با اين سيستم قطع شد.
اما مسئولين کشور در راستاي کاهش تاثيرات اين هدف تحريمي استفاده از جايگزين‌هاي ديگر مانند پيام رسان داخلي و يا توافق با اتحاديه اروپا براي راه اندازي سوئيفت اروپايي يا شبه سوئيفت را اعلام کردند.
احمد حاتم يزدي، مدير عامل سابق بانک صادرات و کارشناس بانکي در گفت‌وگو با ايلنا درباره استفاده از پيام رسان داخلي گفت: سيستم سوئيفت امنيت سايبري بالايي دارد که اطلاعات مربوط به ميلياردها دلار مبادله در آن وجود دارد بنابراين بايد از ظريب اعتماد بالايي برخوردار باشد تا قابل هک شدن يا امکان بروز اشتباه نداشته باشد.
وي ادامه داد: بنابراين در اين سيستم از تکنولوژي بالايي نيز استفاده شده است تا اعتماد و اطمينان به آن بالا باشد. سوال اين است که کدام پيام رسان داخلي اين امکانات را دارد؟ اصلا طرف‌هاي ديگر از آن استفاده مي‌کنند يا نه؟
همانطور که ذکر شد ديگر جايگزين سوئيفت استفاده از همتاي اروپايي آن در راستاي مخالفت اروپا با تحريم‌هاي يکجانبه‌گرايانه آمريکا است که در ماه‌هاي اخير مطرح شده بود اما عليرغم شروع تحريم‌هاي بانکي از 4 نوامبر هنوز خبري از راه اندازي آن نيست.
حيدر مستخدمين حسيني معاون سابق بانک مرکزي در گفت‌وگو با ايلنا در مورد راه‌اندازي شبه سوئيفت گفت: اينکه اين شبه سوئيفت راه اندازي نشده است با اينکه اروپا مي‌خواسته اما نتواسته موضوع متفاوتي است که بهترين مرجع براي پاسخگويي در مورد آن وزارت امور خارجه است که بايد ديد که آيا اروپا بدقولي کرده يا زمان خاصي را براي راه اندازي آن در نظر گرفته است.
وي ادامه داد: اما اينکه کاربرد دارد يا نه، بايد گفت قطعا کاربرد دارد چون بسياري از شرکت‌هاي اروپايي يا ارتباط اندکي با آمريکا دارند و يا سهامدراران آنها آمريکايي نيستند به عبارت ديگر نفوذ آمريکا اندک است و به راحتي امکان برقراري ارتباط وجود دارد و مي‌توانند در اين چرخه قرار بگيرند تا در زمينه صادرات و واردات همکاري خود را از طريق شبه سوئيفت ادامه دهند.
مستخدمين حسيني افزود: البته اتحاديه اروپا نيز علاقمند به برقراري اين ارتباط است و اگر ابهامي وجود دارد بايد وزارت خارجه آن را برطرف کند.همچنين اين شبه سوئيفت را مي‌توان با هم‌پيمانان ديگر مانند روسيه و ترکيه نيز راه اندازي کرد.
لازم به ذکر است براساس اخبار منتشره از امروز ارتباط سوئيفت با چهار بانک ايران از جمله بانک ملي قطع خواهد شد. بنابراين ضروري است مسئولين اقتصادي و حتي سياسي در مورد سرنوشت جايگزين اين مکانيزم شفاف‌سازي کنند تا جريان مبادلات اقتصادي بويژه بخش خصوصي تداوم داشته باشد.
